Günümüzde teknoloji çok büyük bir hızla ilerliyor. Özellikle PC donanım ve network cihazları 3-4 ayda yerini yeni bir teknolojiye bırakıyor. Başlangıç aşamasındaki arkadaşları bu gelişmelerdeki hız ürkütebilir. Çünkü biliyoruz ki her çıkan teknolojiyi takip etmek ve öğrenmek zorundayız, aksi takdirde sektörde yaşama şansımızı kaybederiz. Öncelikle bilmemiz hatta başka bir deyişle ezberlememiz gereken bazı terimler vardır. İlerleyen aşamalarda konuyla ilgili yorum yapabilmek için bu terimleri inceleyelim.
IRQ (Interrupt Requests)
IRQ ya sistemin PC’de kullandığımız cihazları tanımlama numaraları diyebiliriz. Sistem toplam 16 cihazı tanımlayabilir.
IRQ 0
|
System Timer
|
IRQ 1
|
Keyboard
|
IRQ 2 (9)
|
Video Card
|
IRQ 3
|
Com2, Com4
|
IRQ 4
|
Com1, Com3
|
IRQ 5
|
LPT2 or Sound
|
IRQ 6
|
Floppy
|
IRQ 7
|
LPT1
|
IRQ 8
|
Real-time clock
|
IRQ 9
|
Redirected (2)
|
IRQ 10
|
Boş
|
IRQ 11
|
Boş
|
IRQ 12
|
PS/2 Mouse
|
IRQ 13
|
Math işlemci
|
IRQ 14
|
Disk Controller
|
IRQ 15
|
Boş
|
INTRANET:TCP/IP protokolünü network (LAN) üzerinde kullanan ve aynı zamanda bu network üzerinden internete erişebilen networklere intranet denir.
EXTRANET:Eğer network kendi kaynaklarını internete açıyorsa bu tür ağlara da extranet denir.
INTERNET: Interneti diğer networklerden (intranet ve extranet) ayıran özellik kontrol mekanizmasıdır. Interneti tüm dünyanın kullandığı bir ağ olarak tanımlayabiliriz. Bu tanımla ise akla şu soruyu getirir:bu büyük networkü kim yönetiyor? Internetin spesifik bir yöneticisi yoktur. Aslında internet kendi içinde yönetilen bir çok alt ağların birleşiminden oluşan global bir ağdır.
ENTERPRISE: İçinde birden fazla network işletim sistemi bulunduran ağlara enterprise denir.
LAN ( Local Area Network ) En hızlı network çeşididir. İçinde bir veya birkaç hub bulundurur. Fiziksel olarak diğer network lerle kıyaslandığında LAN a bağlı tüm PC ler birbirine yakın olmak zorundadır. Genelde 100 Base T UTP kablo kullanılır.
WAN ( Wide Area Network ) Hız olarak kıyaslandığında LAN’dan daha yavaş bir networktür. En az iki LAN’nın Router’larla birleşmesiyle oluşur.
MAN ( Metrapolian Area Network) Yapısal olarak WAN gibi hız olarak kullanılan gelişmiş teknoloji sayesinde LAN hızına erişebilen networklerdir. MAN oluşumunda iletişim için Fiber-Optik gibi network elemanları kullanılır.
Teknolojide meydana gelen gelişmeler farklı sınıflandırmalara yol açabilir ama günümüzde sınıfladırma hız ve mekan kriterlerine göre yapılmaktadır.
VERİ İŞLEME MODELLERİ
1) MERKEZİ İŞLEME:
Main frame olarak adlandırılan büyük bilgisayarlar verinin saklanması ve düzenlenmesi için kullanılır. Kullanıcılar terminal olarak adlandırılan yerel cihazlarla veri girerler. Terminaller kullanıcının veri girmesini sağlayan bir girdi arabirimi, ve çıktı arabiriminden oluşur.
2) DAĞITIK İŞLEME:
Dağıtık işleme modelinde; bilgisayar işlemlerinin bir mainframe toplanarak işlenmesi yerine, networkteki bilgisayarların eşit şekilde işlem yükünü paylaşmasıyla oluşur. Her PC diğerine dayanmaksızın görevlerin bir alt kümesinde çalışır. Merkezi işleme ile rekabet edebilmek için dağıtık işleme modelinde her bir dağıtık PC'nin sağladığı bilgi ve servisleri kullanabilmek için PC ağ işletimi kullanır.
3) BİRLİKTE İŞLEME:
Bu model günümüzde gittikçe yaygınlaşmaktadır. Database serverlar birlikte işlemenin güzel bir örneğidir. Birlikte işleme dağıtık işleme modeline göre çalışan PC lerin tam olarak işleme imkanlarını paylaştığı sinerjik bir türüdür. Ortaklaşa yapılan işlemin PC’ ler arasında veri parçacıklarının aktırılarak işlenmesi yerine, birlikte işleme modelinde, aynı zaman dilinminde iki yada daha çok PC’ nin aynı işleme görevi üzerinde çalışabilme kabiliyeti vardır.
AĞ SERVİSLERİ
Ağ servisleri ağdaki PC’lerin network alt yapısından talep edebileceği isteklere bağlı olarak geliştirilmiştir. Bu olanakları düzenleyen özel bir PC vardır. Buna server denir. Sadece bu olanaklardan faydalanan PC’lerede client denir.
· Server sadece servis sağlar
· Client sadece servis ister
· Peer her iki işi de bir arada yapar
Single Server Ağlar:
Keskin biçimde belirlenmiş rolleri yerine getirirler. Bir servis sağlayıcı (server) ve servis isteyen (client)’lardan meydana gelir. 10-50 kullanıcılı networklerdir. Network ve data paylaşım güvenliği çok kolaydır. Çünkü tüm ağ yönetimi tek bir PC tarafından yapılmaktadır. Genelde 10-50 kullanıcılı networklerde Distributed Component Object Model çalışma mantığı vardır. Yani client’lar kendi işlemlerini kendileri yaparlar, server’ı ise sadece print ve dosya depolama merkezi olarak kullanırlar. .
Peer-to-Peer Ağlar:
Tüm birimler servis istediğinde bulunma hakkına sahiptir. Yani network teki herhangi bir bilgisayar farklı zaman dilimlerinde hem client hem de server olabilir. Bütün birimler yönetim mekanizması yönünden birbirine benzer. Yönetim ve data paylaşımı merkezi değildir. Kullanıcıların PC bilgisinin iyi olması gerekir. Çünkü her bilgisayar sadece kullanıcısı tarafından yönetilebilir. Genelde IPX/SPX veya NetBEUI protokolleri kullanılmaktadır. 2–10 kullanıcılı networklar için tavsiye edilir.
Application Server & File and Print Server :
(Uygulama Server’ı) Client’lar sadece bir işlemin yapılması için server’dan istekte bulunurlar. Server işlemi yapar ve client’a işlemin sonucunu bildirir. Yazıcı ve dosya server’ı ise hiçbir işlem yapmaz sadece dosya ve printer’ların kullanıcılar tarafından erişimlerini düzenler.
Ağ Servisleri
Bilgisayar uygulamaları görevlerini yerine getirmek için veri, işlem ve giriş-çıkış kaynaklarına ihtiyaç duyarlar. Ağ servisleri özel uygulamaları kullanarak bu kaynakların ortak kullanılmasını sağlar. Ağ uygulamaları kullanıcı uygulama programları ile etkileşimde oldukları halde servislerini sağlayan uygulamaların çoğu tek bir network işletim sistemde çalışırlar. Bir işletim sistemi seçilirken hangi ağ servislerine gereksinim duyulduğuna özellikle dikkat edilmelidir.
· File services * Database services * Print Services * Application services Messaging services
OSI (Open System Interconnect)
PROTOKOL:
Donanım ve yazılımı ilgilendiren belirli kurallar serisidir. Ağ servislerini gerçekleştirmek ve PC’ler arasında dolaşan veriyi ağ ortamında belirli kurallar çerçevesinde taşımak için kullanılır. Her protokol OSI modelinde kendine bir yer bulmak zorundadır. Araştırmacılar bir protokol inşa ederken OSI’yi göz önüne almak zorundadır. Kısacası OSI yi kavramak bütün ağ protokolleri ve ağlar hakkında bir fikir sahibi olmayı sağlar. Firmalar kendi ürünlerini tanıtırken OSI yi referans vermektedirler
OSI modeliyle ağ protokolleri ve bunların çalışmasındaki ayırım karşılaştırılmaktadır. LAN-WAN kavramları network tasarlanırken çok iyi ayrılması gerekir, böylece ağda kullanılan protokol ve network cihazları belirlenmiş olur. Aynı zamanda ağda kullanılması gereken servislerde belirlenmiş olur. İşletim sistemleri üreticilerinin geliştirdikleri protokollerin bir kurala uyması ve diğer protokollere geçiş sağlanması için bir anlaşmaya vardılar. OSI protokol geliştirimcileri için bir tasarım standarttı olmuş; onları birbirleri ile haberleşeceği duruma gelmeleri için yol göstermiştir.
OSI LAYERS (Katmanları)
7 Application Layer
6 Presentation Layer
5 Session Layer
4 Transport Layer
3 Network Layer
2 Data-Link Layer
1 Physical Layer
OSI modeli 7 katmanda incelenir. Her katman için belirli sorumluluklar ve servisler tanımlanmıştır. Modele göre, gerçekleştirimdeki her bir katmana karşılık gelen diğer PC deki aynı düzeydeki katmanla anlaşabilir. Ancak mesajın taşınmasında alt ve üst katmanlarla mesaj alış-verişi yapar. Her katman komşu katmandan aldığı bilgi parçacığının başlık kısmına (header) kendi denetim bilgisini ekler. Diğer PC deki katmanlardan ancak gönderici katmanla aynı seviyede olan mesajı çözebilir. Gelen mesaj çözüldükten sonra başka bir katmana gönderilir.
Bilgi akış yönü ve bilginin parçalanarak iletilişi.
KAYNAK PC DATA HEDEF PC
Application L
|
Mesaj
|
Application L
|
Presentation L
|
Paket
|
Presentation L
|
Session L
|
Paket
|
Session L
|
Transport L
|
Segmentasyon-Datagram
|
Transport L
|
Network L
|
Datagram Paket
|
Network L
|
Data-Link L
|
Frame Paket
|
Data-Link L
|
Physical L
|
Bits Paket
|
Physical L
|
PHYSICAL LAYER: (Fiziksel Katman)
Bağlantı Türleri:
Point-to-Point: İki birim arasındaki doğrudan bağlantıdır. Örneğin bir PC ye printer bağladığınızda Point-to-Point ağ olmuş olur.
Multipoint: En az 3 cihazın birbirine bağlanmış halidir. Çoklu bağlantı önceden mainframe lerle terminaller için kullanılıyor. Çoklu bağlantıda PC ler aynı bant genişliğini kullandığından toplam kapasite ortama bağlı tüm birimler tarafından paylaştırılır.
KABLOLAMA
Copper Wires:
Bakır kablolama çok ucuz ve kablolaması kolay olduğu için piyasada en çok kullanılan çeşittir. Kablo üzerinde düşük voltajda DC iletişim yapılır. Genelde ismini hep duyduğumuz UTP (Unshielded Twisted Pair) kablolama çeşiti kullanılır. UTP maksimum kablolama uzunluğu 100 metredir. RJ45 Connector kablonun iki ucundada kullanılır. Çevre etkenlerine karşı çok duyarlıdır. UTP’den daha sağlam olan Shielded Twisted Pair de UTP gibi maksimum 100 metre uzunluğunda kullanılabilir. Kategorilere ayrılır:
UTP/STP Category Speed
Cat 2
|
4 Mbps
|
Cat 3
|
10 Mbps
|
Cat 4
|
16 Mbps
|
Cat 5
|
100 Mbps
|
Coaxial Cable:
Bildiğimiz anten kablosuna benzer bir kablodur. Dizayn olarak aynıdır. İki çeşittir. Thinnet Coaxial (İnce), Thicknet Coaxial (Kalın).
Thinnet: .25 inches kalınlığında ve 185 metreye kadar kullanabileceğimiz, RG-58 ailesi olarak tanıdığımız kablo çeşididir. 50 ohm direnç kullanır.
Thicknet: .5 inches kalınlığında ve 500 metreye kadar kullanabileceğimiz bir kablo çeşididir. Thicnet kablo bağlantılarında transceiver (vampire tap) kullanılır.
Coaxial Types
RG-58 /U
|
Solid Copper Core
|
RG-58 A/U
|
Stranded Wire Core
|
RG-58 C/U
|
Military Specification of RG-58 A/U
|
RG-59
|
Broadband Transmission (TV cable)
|
RG-62
|
ArcNet Network Cable
|
Fiber Optic:
Gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Cam borunun içinden ışık sinyalleri geçirilerekten 100 Mbps-200.000 Mbps arasında bir hız sağlanır. 4 önemli avantajı vardır:
a) Işın göderdiği için manyetik alan yoktur. Kesinlikle bilgi transferinde karışma olmaz
b) Bir kablo üzerinden aynı anda birden çok ışın göderilebilir. ( telde bir akım vardır.)
c) Işığın bilgi taşıma kapasitesi elektriğinkinden çok dağa fazladır. Aynı zamanda WAN larda ışık hız etkisini göstermektedir.
d) Elektrik gibi ikiler halinde tel kullanılmaz. Aynı cam borudan hem gidiş hem geliş yapılabilir.
Dezavantajları:
a) Kurulumu çok zordur. Özellikle LAN larda.
b) Çok pahalıdır.
c) Tamir edilmesi zordur.
Radio Waves:
PC ler arası iletişimde RF de sinyelleri kullanılabiliyor. TV ve radyo kartını nasıl PC de kullanıyorsak iki PC arasında da RF sinyalleri kullanılmakta. Bazı bölgelerde kullanılması çok uygun olmakla beraber özellikle fiyat ve süreklilik göz önüne alındığında bağımsız bir WAN oluşturulmasında diğer network bağlantı çeşitlerine göre daha ekonomiktir.
Microwaves:
Çalışma mantığı olarak aynı RF sinyalleri gibidir. Ancak çok güçlü sinyallerdir. Ceb telefonlarında kullanılan sinyaller gibi. Uydu bağlantılarıyla dünyanın her bölgesiden haberleşme mümkün olmaktadır.
Infrared:
Çok kısa mesafeler için kullanılır. Bu nedenle sadcce LAN’larda kullanılabilir. Point-to-Point bağlantı sağlar. Günümüzde IMAC’lerin infrared özelliği bulunmaktadır. Hiçbir kablo veya hardware network bağlantılarına ihtiyaç duymaz. Apple Tallk protokolü ile çalışır. Standart network hızı 10 Mbps’dir.
Attenuation (Zayıflama): Network hatlarımızdan göndermeye çalıştığımız bilgilerin hat boyunca çevreden ve hattın uzunluğundan kaynaklanan sebeblerden dolayı zayıflamasını ifade eder.
Crosstalk : Sinyalin bir kablo çeşidinden diğerine geçmesini ifade eder.
Jitter: Göderilen sinyalde sabitsizlik oluşması; sinyallerin birbirine karışmasından meydana gelir.
SİNYAL TAŞINMASI
Baseband: Frekans üzerinde dijital sinyal taşıma olayıdır. Bidirectional (çift yönlü) bilgi transferi yapılır.
Broadband: Belirli bir frekans aralığında analog sinyal taşıma olayıdır. Unidirectional (tek yönlü) transfer yapılır. Sinyali güçlendirmek için amplifier kullanılır.
Ethernet Specifications
Type Cable Type Connection Type Max Length
10 Base2
|
RG-58 Thinnet Coaxial
|
BNC T Connector
|
185 M
|
10 Base5
|
Thicknet Coaxial
|
DIX/AUI
|
500 M
|
10 BaseT
|
Cat 3,4 ve 5 UTP
|
RJ-45
|
100 M
|
100 BaseT
|
Cat 5 UTP
|
RJ-45
|
100 M
|
100VG-AnyLAN
VG=Voice Grade IEEE teknolojide 802.12 standartıdır. 100Mbps Ethernet veya Token Ring LAN’larıdır. Network access metodu olarak CSMA/CD kullanılmaktadır.
Yorum Gönder