Akıllı Şebekeler (IN -Intelligent Networks)

AKILLI ŞEBEKELER (IN -Intelligent Networks)
  Akıllı şebeke kavramı tüm telekomünikasyon şebekelerine eklenebilecek ve "intelligence" oluşturan bir mimariyi belirtir. Dolayısı ile IN kendi içinde bir şebeke olmayıp, mevcut telekomünikasyon şebekelerine (PSTN/ISDN/GSM ve Coorp.Network) ilave edilen akıl/zekayı da kapsayacak şekilde oluşturulan yeni yapıyı sembolize eden bir kavramdır. Uygulanan yöntem şebekelerdeki servis sunumunu mevcut anahtarlama birimlerinden (telefon santralları) ayırıp, farklı bir katmana (servis yaratma, yönetme ve kontrol katmanı) taşımaktır. Böylece, IN mimarisi şebekeye servis girişinin kolaylaştırılmasını (hızlı, etkin, ucuz servis sunumu) ve şebeke kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlar.
AKILLI ŞEBEKE MİMARİSİ
  Telekomünikasyon şebekesinin her noktasındaki abonelerin IN-servislerine ulaşımı SSP (Service Switching Point) adı verilen birimler aracılığı ile gerçekleştirilir. Bu birimler santral benzeri sistemler olup en önemli görevi arayan abonelerce çevrilen IN numaralarını algılayarak, yönlendirme bilgilerini almak amacı ile SCP (Service Control Point) 'de bulunan veri tabanı ile soru cevap ilişkisine geçmektir. SSP ayrıca, A ve B abonelerinindevre anahtarlamalı bağlantısını ve servis mantığına uygun olarak her iki abonenin de ücretlendirilmesini sağlar.
  Yukarıda adı geçen SCP birimleri akıllı şebekenin merkezi veri tabanını oluşturur. Bunlar yüksek performansa ve geniş bellek kapasitesine sahip iş istasyonları/bilgisayarlardır. SSP' lerle bağlantıları, ayrıntıları ITU-T ve ETSI' de tanımlı CCS7 sinyalleşme linkleri üzerinden INAP (IN Application Protocol) protokolü ile sağlanır. Sunulan IN-servislerine ait servis mantığı ve abonelere ait tüm veri tabanı bu birimlerde bulunur. Aktif servis mantığının sorgulandığı ve kullanıcıların bu servislere eriştiği sistemlerdir..
  IN mimarisinde kullanılan son birim ise SMS (Service Management System) adı verilen yönetim birimidir. Bu birim, şebekeye ulaşan kullanıcıların erişim haklarını tutmasının yanında her türlü kullanıcı verisini, servis verisini, ücretlendirme verisini ve trafik ölçüm verilerini saklar. İlave olarak istemci-sunucu yapısında çalışan SCE (Service Creation Environment) lere hizmet eder. SCE'ler akıllı şebekelerde sunulması planlanan servislerin, temel yapı taşları kullanılarak oluşturulduğu ve gerçek şebekelerde aktivasyon öncesi, simulasyon yazılımları aracılığı ile test edildiği ortamlardır. İş istasyonları ve/veya PC'ler üzerinde gerçekleştirilir.
 
 IN ERVİSLERİ
 Bazı IN servisleri aşağıda verilmiştir.

• Peşin Ödeme Servisi (Pre-Paid, Hazır Kart)
• Sanal Özel Şebeke (VPN)
• Virtual Card Calling (VCC)
• Televoting (VOT)
• Premium Rate (PR)
• Freephone (FP)
• Universal Access Number (UAN)
• Universal Personal Telephony (UPT)
• Number Portability (NP)
• Personel Number Services
• Friends and Family
• GPRS/PPS Interworking
• Location Based Services (Home Zone Billing, Mobile Local Call Advertising, Safety

Devamını Oku...

Fiber Optik Kablo

Merhaba bu ay sizlere elektronikte pek sık adı geçmeyen ancak iletişim teknolojisinde çok önemli bir yeri olan fiberoptik kablolardan bahsedeceğim. Fiber kablolar iletişim teknolojisi dışında  farkı çeşitleri tıp da damarların içinin ve organların  görüntülenmesi  gibi görüntüleme sistemlerinde de  oldukça  popüler olarak kullanılmakta. Her zamanki gibi yine işin matematiksel boyutuna fazla inmemeye çalışacağım zira isin bu yönü oldukça karmaşık Snell kanunlarından Maxwell denklemlerine kadar çok geniş bir konu. Ama bu konuda bilgi isteyen olursa gönderebilirim. 

İşin biraz tarihine bakacak olursak bir çok iste parmağı olan Aleksander Graham Bell amca bu işe de 1880 yılında eğilmiş ve foto telefon denilen mantığı ışığın modüle edilerek iletimi sonra da demodülasyondan sonra tekrar elektriksel sinyale dönüştüren bir alet yapmış. Daha sonraları lambaların gelişimi ve 1960'da lazerin icadından sonra asıl problem başgöstermiş ki zaten bu problem fiberin doğuşuna neden olmuştur 

Problem: gönderilecek sinyali modüle etmek elektronik devreler ile kolay  demodülasyon da kolay peki sinyalin kilometrelerce dağılmadan, zayıflamadan bir yapı içersinde gitmesi nasıl sağlanacak? 

FİBER OPTİK KABLONUN  AVANTAJLARI

•                    geniş band aralığı

•                    düşük kayıp

•                    elektromagnetik bağışıklık

•                    güvenilirlik

•                    hafiflik

•                    küçük boyut             

Yukarıdaki avantajlara baktığımızda avantajların çoğunun iletişime yönelik olduğunu görürüz bu avantajlar yüzünden fiber özellikle uzak mesafe iletişimi için vazgeçilmezdir.

Fiber en çok telefon iletişimine kullanıldığına göre bir karşılaştırma tablosuna bakarsanız ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.

ORTAM	BİT ORANI(Mbps)	SES KANALI	TEKRARLAYICI BOŞLUGU (km)
KOAKSİYEL	1,5	24	1 - 2
	3,1	48
	6,3	96
	45	672
	90	1344
FİBEROPTİK	45	672	6-15  COK MODLU
	90	1344	30 –40 TEK MODLU
	180	2688
	405 – 435	6048
	565	8064
	1700	24192

FİBEROPTİK KABLONUN ÇALIŞMASI

Şimdi biraz fiberin nasıl işlediğinden bahsedelim fiberin çalışma prensibi temel optik kurallarına dayanır. Bir ışın demeti az yoğun bir ortamdan daha yoğun bir ortama geçerken geliş açısına bağlı olarak yansıması (buna ileride tam yansıma diyecegiz) yada kırılarak ortam dışına çıkması (bu istenmeyen durumdur) mantığına dayanır. 

Şimdi standart bir fiber kabloyu tanıyalım.  Kablo3 kısımdan oluşur. 

İNDİS: Bir ışık ışınının madde içersinde ilerlemesine gösterilen zorluk katsayısı 

KIRILMA İNDİSİ: Işığın boşluktaki hızının madde içerisindeki ışık hızına oranına kırılma indisi denir 

NÜVE: Işığın içerisinde ilerlediği ve kablonun merkezindeki kısımdır çok saf camdan yapılmıştır ve esnektir. Yani belirli sınırlar dahilinde eğilebilir cinsine göre çapı tek modlu veya çok modlu oluşuna göre 8 mikrometre ile 100 mikrometre arasında değişir (not insan saçı 100 mikro metre civarındadır.). 

KILIF: Tipik olarak 125 mikrometre çapında nüveyi saran ve fibere enjekte edilen ışının nüveden çıkmasını engelleyen kısımdır aynı nüve gibi camdan yapılmıştır ancak indis farkı olarak yaklaşık  %1 oranında daha azdır bu indis farkından dolayı ışık ışını  nüveye enjekte edildikten sonra kılıfa geçmez (aşırı bir katlanma ya da ezilme yoksa) ışın kılıf nüve sınırından tekrar nüveye döner ve böyle yansımalar dizisi halinde nüve içerisinde ilerler. 

KAPLAMA: Optik bir özelliği olmayan kaplama  polimer veya plastik olabilir bir veya birden fazla katmanı olabilir. Optik bir özelliği yoktur sadece fiberi darbe ve şoklardan korur. 

Bu kadar bahsettik birde fotoğrafını koyalım gerçi fotoğrafçılık konusunda pek yetenekli olmadığımı öğrendim ama idare edin. resimde yeşil kaplamalı bir fiber var fiberin kendisinden çok gölgesi belli  kendisi cam olduğu için parlıyor  bu bir tek modlu (bu konuya gelicez) 10 mikrometreye 125 mikrometrelik fiber Türkiye'de kullanılan tip fiberdir genelde tek kaplama içinde iki kablo olur. 

Fiberoptik kablo çeşitlerinden bazıları.

IŞIN DEMETİNİN FİBERE ENJEKTE EDİLMESİ

Gönderilecek ışın yada sinyal fiberin nüvesine enjekte edilir ancak fiber içerisinde kılıfa geçmemesi için  belirli bir açı dahilinde nüveye girmeli ki nüve kılıf  sınırından tam yansıma yapabilsin bu açıya kritik açı denir. Hesaplanması aşağıdaki gibidir.

Şekildeki kabul konisi olarak gösterdiğim bölüm kritik açının oluşturduğu ve tamamen fiber kablonun parametrelerine göre değişebilen  bir konidir 3 boyutlu düşünürseniz daha kolay anlayabilirsiniz. Qc'yi göstermek için çizdiğim ışınlar gelebilecek en büyük ışın açısını gösterir bu açılardan küçük gelen her ışın demeti fibere girer formüldeki n1 nüve n2 kılıf  indisleridir. 

FİBEROPTİK KABLO ÇEŞİTLERİ

Fiber optik kablolarla normal kabloları kıyasladığımızda işin teknik yönü ve sağladığı avantajlar dışında maliyet açısından fiberlerin çok daha pahalı olduğunu görürüz  ancak kısa mesafeler için (1-5 km) ya da bilgi taşıma kapasitesi bakımından  fiberlerde kullanılan malzemeyle oynamak suretiyle hem fiyat uygunluğu hem de ihtiyaca cevap vermek mümkün olmuştur. 

Fiberleri sınıflandırılırken ilk önce 2'ye ayrılırlar kapasitesine göre ve yapısına göre.

Kapasite kısmına önümüzdeki ay değineceğim . 

Yapısına göre 3'e ayrılırlar

1-CAM FİBERLER: Nüvesi ve kılıfı camdan imal edilir veri iletimi acısından en iyi performansı gösterir yapımında kullanılan cam ultra saf silikon dioksit veya kuartz kristalidir  yukarıda bahsettiğim indisi ayarlamak için imalat aşamasında indisi azaltmak için flor veya bor indisi artırmak için germanyum veya fosfor ile katkılanır

2-PLASTİK KAPLI SİLİSYUM FİBER: Cam nüveye plastik kılıfa sahiptirler fiyat olarak cam fiberlere göre daha ucuz ama performans açısından daha verimsizdir. 

3-PLASTİK FİBERLER: En ucuz fiber tipidir nüvesi de kılıfı da plastiktir performansı en zayıf fiyatı en uygun fiberdir genelde kaplamaları  yoktur  kısa mesafe iletişimi için uygundur.

Devamını Oku...

ATM Teknolojileri

Asynchronous Transfer Mode (ATM), tarihçesi 70 ve 80'lerde broadband ISDN'in geliştirilmesiyle başlayan bir teknolojidir. Teknik olarak paket anahtarlamada bugün gelinen nokta gözü ile bakılabilir. Veri için paket anahtarlamada olduğu gibi (Örneğin, X. 25, Frame Relay, TCP/IP), ATM çoğullama ve anahtarlama işlevlerini bütünleştirir, patlamalı trafik için uygundur (Devre anahtarlamanın aksine), ve değişik hızlarda çalışan cihazların haberleşmesine izin verir. Ancak paket anahtarlamanın aksine, ATM yüksek performanslı çoklu ortam ağları için tasarlanmıştır. ATM teknolojisi çok geniş bir dizi ağ cihazında uyarlanmıştır:

· PC, işistasyonu ve sunucu ağ arabirim kartları
· Anahtarlamalı Ethernet ve Token Ring çalışma grubu hub' ları
· Çalışma grubu ve kampüs ATM anahtarları
· ATM enterprise ağ anahtarları
· ATM çoğullayıcıları
· ATM uç anahtarları
· ATM omurga anahtarları

Devamını Oku...

ATM / FRAME RELAY +

Internet uygulamalarının yaygınlaşması ile beraber, kurumların noktadan noktaya iletişimlerinin hızı ve sürekliliği, rekabet gücünü etkileyen en önemli faktörlerden biri olmuştur.

Bnet, ATM ve Frame Relay taşıma hizmetleri ile, kurumların kendi WAN yapılarında noktadan noktaya gereksinim duyulan bant genişliğinde bağlantılar sağlar.

Bnet Türkiye'de bütünleşik ATM omurgasına sahip ilk servis sağlayıcı olarak, kurumlara ofisleri arasındaki veri trafiğini, sesli ve görüntülü haberleşmeyi, bağlı bulunan her nokta için yüksek performanslı olarak gerçekleştirme olanağı sunmaktadır.

Devamını Oku...

Akıllı Şebekeler IN -Intelligent Networks

           Akıllı şebeke kavramı tüm telekomünikasyon şebekelerine eklenebilecek ve "intelligence" oluşturan bir mimariyi belirtir. Dolayısı ile IN kendi içinde bir şebeke olmayıp,  mevcut telekomünikasyon şebekelerine (PSTN/ISDN/GSM ve Coorp.Network) ilave edilen akıl/zekayı da kapsayacak şekilde oluşturulan yeni yapıyı sembolize eden bir kavramdır. Uygulanan yöntem şebekelerdeki servis sunumunu mevcut anahtarlama birimlerinden (telefon santralları) ayırıp, farklı bir katmana (servis yaratma, yönetme ve kontrol katmanı) taşımaktır. Böylece, IN mimarisi şebekeye servis girişinin kolaylaştırılmasını (hızlı, etkin, ucuz servis sunumu) ve şebeke kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlar.

Devamını Oku...