Windows 2000'de Distributed File Sytem (DFS)


DFS ,network üzerindeki paylaştırılmış kaynakların, kullanıcılara  tek bir paylaştırılmış kaynak altında toplanmış gibi gösterilmesini sağlar. Böylece networkdeki dağıtılmış kaynakların daha çabuk bulunması sağlanır.Çünkü kullanıcının networkdeki tüm kaynakların ayrı ayrı yerlerini bilmesine gerek yoktur. Sadece DFS root’a ulaşması ,bu DFS root’da link verilmiş kaynaklara ulaşmasını sağlar.  

             Burada iki yeni kavram karşımıza çıktı. Birincisi DFS root , ikincisi ise DFS linkleri. Şimdi sırasıyla bu kavramları inceleyelim. DFS root özel tip bir  paylaştırılmış klasör olup dosya veya klasör içerebilir.DFS linkleri ise bir nevi işaretci (pointer) olarak görev yapar ve networkdeki diğer bilgisayarlarda bulunan  paylaştırılmış kaynaklara işaret eder. DFS’in bu yapısını bir örnekle açıklayalım.Örneğin çalıştığımız şirkette bir Muhasebe departmanı var ve  bu departmanda bulunan bilgisayarların hepsinde şirketin muhasebesiyle alakalı belgeleri içeren paylaştırılmış klasörler mevcut. Biz bu dağınık duran kaynakları tek bir merkezde (DFS Root) toplayıp diğer bilgisayarlarda bulunan paylaştırılmış kaynakları birer link (DFS link) ile bu DFS root ‘a bağlayarak kullanıcıların kaynaklara daha çabuk ulaşmasını ve tek bir paylaştırılmış klasör üzerinden ulaşmalarını sağlayabiliriz.   

            DFS root ve DFS link oluşturmak için Administrative Tools ‘dan Distributed File System (DFS) ‘i kullanıyoruz. DFS tanımlamadan önce bazı kısıtlamaları göz önünde bulundurmalısınız. Birincisi DFS root sadece Windows 2000 Server ve Windows 2000 Advanced Server ‘da tanımlanabilir. İkincisi ise bir Windows 2000 Server veya Windows 2000 Advanced Server’da sadece bir tane DFS root tanımlayabilirsiniz. 

            Ayrıca tanımlayacağınız DFS root’un tipini de belirlemeniz gerekiyor. İki tip DFS root tanımlanabilir.   


·
          Stand-alone DFS : Herhangi bir Windows 2000 Server veya Windows 2000 Advanced Server’da tanımlanabilir. Bu tip DFS root’lar Active Directory içinde yayınlanmazlar. Ayrıca hata toleransı veya yük dağılımı (load balancing) sağlamak için kullanılan replikasyon ,bu tür DFS rootlarda kullanılamaz.   

·
          Domain DFS Root : Domaindeki herhangi bir Windows 2000 Server veya Windows 2000 Advanced Server’da tanımlanabilecek bu tür DFS root ‘lar Active Directory içinde yayınlanırlar ve bunların replikaları oluşturulabilir.Böylece hata toleransı ve yük dağılımı sağlanabilir. Oluşturulan replikaları sayesinde bir DFS root çökerse kullanıcılar bundan etkilenmeden diğer DFS root ‘a yönlendirilirler.

DFS Root oluşturmak için için Administrative Tools ‘dan Distributed File System (DFS) ‘i çalıştırırsak karşımıza Şekil 1’deki pencere çıkar.

 
Bu pencerede sol tarafta bulunan Distributed File System ‘in üzerine mouse ile sağ tıklayıp açılan menüden New DFS Root’u seçtiğinizde karşınıza size DFS root oluşturma sırasında yardımcı olacak o meşhur sihirbazlardan birisi çıkar.
Hoşgeldiniz ekranını Next ‘e tıklayarak geçin.Karşınıza DFS Root’un türünü seçmenizi isteyen Şekil 2 ‘deki pencere çıkar.
 
 Biz örneğimizde  Domain DFS Root’u seçiyoruz. DFS  Root’un türünü seçtikten sonra Next botununa basıp ilerliyoruz.
Bu sefer DFS Root’a ev sahipliği yapacak domain’i belirteceğimiz Şekil 3 ‘deki pencere ile karşılaşıyoruz.
 

 Burada DFS ‘e ev sahipliği yapacak domain’i seçtikten sonra Next butonuna basıyoruz. Ardından DFS Root’un bulunacağı server’ın belirtildiği Şekil 4’deki pencere çıkar.
 

Burada DFS Root’un bulunacağı server’ın adını yazın ve Next butonuna basın.Ardından DFS Root Share başlıklı Şekil 5’deki pencere çıkar ve burada DFS Root’a evsahipliği yapacak klasör’ü belirmeniz istenir.
 
DFS root’a ev sahipliği yapacak klasör önceden oluşturulmuş ve paylaştırılmış bir klasör olabileceği gibi (use an existing share) yeni bir klasör oluşturup bu klasörü paylaştırabilirsiniz. Biz örneğimizde tüm muhasebe kaynaklarının tutulacağı bir DFS klasör oluşturduk ve bu klasörün adını da muhasebe dosyaları koyduk.Burada ‘Create new share’ seçeneğini seçerek yeni bir DFS klasör belirtmişseniz ,eğer böyle bir klasör yoksa size oluşturmak isteyip istemediğinizi soran bir mesaj karşınıza çıkar .Bu mesaja Yes diyerek belirtiğimiz klasörün belirttiğimiz yerde oluşturulmasını ve belirtiğimiz isimle  paylaştırılmasını sağlıyoruz.
Ardından karşımıza şekil 6 daki pencere çıkıyor ve bu pencerede bizim bu DFS Root için bir isim  belirtmemiz isteniyor.
 
DFS için bir isim belirttikten sonra Next butonuna basarsak bize şimdiye kadar yardım eden sihirbazın son adımına geliriz ve karşımıza şu ana kadar yaptığımız işlemlerin özetini gösteren bir pencere çıkar. Finish butonuna basarak sihirbazi bitiriyoruz.
Nihayet ilk DFS Root’umuzu başarıyla kurduk. Kurduğumuz DFS Root ,Distributed file system programında Şekil 7 ‘deki gibi görünür.
 
Sıra geldi DFS linkleri tanımlamaya.Bunun için Şekil 7’de görünen DFS Root’un üzerine mouse ile sağ tıklayıp açılan menüden New DFS Link’i seçiyoruz.Karşımıza  Şekil 8 ‘deki pencere çıkar. Bu pencerede link’in adı ,kullanıcıların DFS Root’da bu link’e tıkladıklarında (Klasör olarak görünür) network’teki hangi paylaştırılmış kaynağa yönlendirilecekleri ,bu link için bir açıklama ve bu link’in bilgisayarın cache’inde ne kadar süre kalacağı gibi ayarları yapıyoruz. Biz örneğimizde muhasebe dosyaları altında bulunan 2000 Yılı Muhasebe Kayıtları adlı link’e tıkladığında Doktor adli bilgisayarda bulunan 2000 Yılı Muhasebe Kayıtları klasörüne yönlendirme yapıyoruz.Ardından OK butonuna basıp ilk linkimizi de tanımlamış oluyoruz.
 
Peki aynı dosyalar networkteki başka bir bilgisayarda da varsa ve biz ilk önce tanımladığımız link’in herhangi bir sebepten dolayı ulaşılamaz olduğu durumlarda diğer kaynağın kullanılmasını istiyorsak ve nu iki kaynak arasında bir yük dağılımı olsun istiyorsak ne yapmalıyız? İşte burada link replikasyonu devreye giriyor. Eğer bizim için yukarıdaki gibi bir durum geçerliyse o zaman mevcut link için bir link replikasyonu tanımlıyoruz. Link Replikasyonunu gerçekleştirmek için ilk önce bu replikasyonu oluşturulacak link’in üzerine mouse ile sağ tıklayıp açılan menüden New Replika seçeneğini seçiyoruz(Şekil 9).Karşımıza bu link replikasının nereye işaret edeceğinin tanımlandığı Şekil 10’daki pencere karşımıza çıkar.Ayrıca bu pencerede bu iki kaynak arasındaki replikasyonun türünü belirleyebilirsiniz. İki paylaştırılmış kaynak arasında belirleyebileceğiniz replikasyon türleri şunlardır;

·
         Manuel Replication :Bu tür replikasyonu seçerseniz link replikası tanımladığınız iki paylaştırılmış klasörün içeriğini manuel olarak eşlemeniz gerekiyor.

·
         Automatic Replication : bu tür replikasyonu seçerseniz,link replikası tanımlanmış iki klasörün içeriği otomatik olarak eşlenir. Böylece bu iki klasörün içeriğinin aynı kalmasını sağlayabilirsiniz.Varsayılan senkronizasyon zamanı ise 15 dakikadır.
Biz örneğimizde bu iki link replikası arasında otomatik replikasyon olsun istiyoruz ve bunun için alttaki seçeneklerden Automatic Replication’u seçiyoruz. Bu seçeneği seçip Next butonuna bastığımızda karşımıza Replication Policy başlıklı pencere çıkar.Bu pencerede orjinal link’in üzerine tıklayıp sağ taraftaki butonlardan Enable’a basıyoruz.Daha sonra orjinal link’in replikasının üzerine gelip Enable butonuna basarak bu iki kaynak arasındaki replikasyonun otomatik olmasını sağlamış oluyoruz.
 
 
Yukarıda gördüğümüz gibi link replikasyonunun bir çok avantajı mevcut.Peki biz aynı şeyi DFS Root için yapamaz mıyız? Microsoft bizim böyle bir şeye ihtiyacımızın olacağını önceden hesaba katarak bunu bizim için mümkün hale getirmiş. Şimdi de biraz DFS Root replikasından bahsedelim isterseniz.

İlk önce DFS Root replikası tanımlanacak DFS Root’un üzerine mouse ile sağ tıklayıp açılan menüden “New Root Replica “ seçeneğini seçiyoruz. Karşımıza replikasyonun tanımlanacağı ikinci DFS Root ‘un bulunduğu bilgisayarın adını gireceğimiz Şekil 11’deki pencere çıkar.
 

Bu pencerede gerekli alanı doldurup Next botununa bastığımızda Bu DFS için kullanılacak paylaştırılmış klasörün belirtileceği pencere karşınıza çıkar. Buradaki gerekli ayarları yaptıktan sonra Finish butonuna basın.Oluşturmuş olduğunuz DFS Root replikasi Distributed File System (DFS) penceresinin sağında görünür. Tanımlamış olduğunuz bu iki DFS root arasında replikasyon ayarlarını yapmak için sağ tarafta bulunan DFS Root Replica ‘nın üzerine mouse ile sağ tıklayıp açılan menüden ‘Replication Policy’ yi seçin.Karşınıza Replication Policy başlıklı bir pencere çıkacaktır. Burada orijinal DFS root’un üzerine mouse ile tıklayıp Enable butonuna basın.Daha sonra replikanın tanımlanmış olduğu ikinci DFS Root’un üzerine mouse ile tıklayıp ‘Enable’ botonuna basım. Ayrıca bu pencerede bu iki DFS Root’un birisini Master olarak da konfigüre edebilirsiniz. 

Network’teki tüm bilgisayarlar DFS ‘in kolaylığından faydalanabilir mi?Bunun için aşağıdaki tabloya bir göz atmanızı tavsiye ederim. 
İşletim Sistemi
 DFS İstemci
DFS Root
DOS, Windows 3.x, Windows for Workgroups ve  NetWare Sunucuları
Hayır
Hayır
Windows 95
Evet, DFS 4.x ve 5.0 için istemci programı download edilebilir.
Hayır
Windows 98
Evet,DFS 4.x ve 5.0 (stand-alone) istemci içerir;DFS 5.0 (domain-based) için istemci download edilebilir.
Hayır
Windows NT 4.0 ve Service Pack 3
Evet,DFS 4.x ve 5.0 (stand-alone) istemci içerir.
Evet,fakat sadece stand-alone sunucu olarak
Windows 2000
DFS 5.0 istemci içerir.
Evet
  
xxxxxx