· Windows 2000 Server.
· Windows 2000 Advanced Server.
· Windows 2000 Datacenter Server.
1. Windows 2000 Professional
Microsoft, Windows 2000 Professional'ı NT Workstation 4.0'ın bir sonraki sürümü olarak dizayn etmiştir; ancak, Win98 yine ev kullanıcılarının tercih ettiği işletim sistemi olma durumunu korumaktadır. Win98 aynı zamanda, yeterince RAM'i olmayan veya Win2K Pro(Windows 2000 Professional)'yu çalıştırmak için yeterince hızlı bir işlemciye sahip olmayan makineler kullanan işyeri masaüstü bilgisayar kullanıcıları için de en iyi seçenektir. Kısaca Windows 2000 Pro NT Workstation 4.0’ın gelişmiş halidir.
Windows 2000 Professional’ın Sistem Gereklilikleri Nelerdir?
Win2K Pro’nun minimum sistem gereklilikleri:
· İşlemci: 133MHz Pentium işlemci (veya dengi)
· Bellek: 64MB RAM, (Win2K Pro 32MB RAM'le de çalışabiliyor ancak Microsoft bu yapılandırmayı önermiyor)
· Sabit Disk: 650MB boş alanla 2GB sabit disk
· Ekran Kartı: VGA veya daha iyi bir video kartıdır.
Win2K Pro'yu CD-ROM'dan yüklemek için ayrıca CD-ROM veya DVD sürücünüzün ve (CD-ROM önyüklenebilir değilse) yüksek yoğunluklu 3.5" diskinizin olması gerekir.
Win2K Pro'yu ağ üzerinden yüklemek için, Win2K Pro uyumlu bir ağ kartınızın ve kur dosyalarını içeren paylaştırılmış ağ sürücüsüne erişiminizin olması gerekir.
Aslında 64MB RAM Win2K Pro'yu çalıştırmak için yeterli değildir; Win2K Pro’yu çalıştırmak için yeni bir sistem satın alıyorsanız 128MB Ram almanız sistem performansınız açısından iyi olur. Bilgisayar destekli mühendislik veya masaüstü yayıncılık programları gibi belleği yoğun kullanan uygulamalar çalıştırılacaksa, sisteminize 128MB'dan da daha fazla RAM gerekecektir.
Win2K Pro ile Win98 Arasında Geçiş Yapabilen Çift Önyüklemeli (Dual Boot) Bir Sistem Kurulabilir Mi?
Evet. Aynı zamanda, hem Win2K Pro hem de NT 4.0 yüklü, çift önyüklemeli bir sistem de kurabilirsiniz. NT 4.0 veya Win98'le çift önyüklemeli bir sistem kurmak için, Win2K Pro Setup'ı çalıştırın ve varolan işletim sisteminizin yükseltilmesi seçeneğini reddedin. O zaman Setup Win2K Pro'nun bir kopyasını yükler ve eski sisteme dokunmaz. İşletim sistemlerinin birbirlerini etkilememesi için, Win2K Pro'nun ayrı bir disk bölümüne yüklenmesi gerekmektedir. Win98 NTFS’i desteklemediği için, Win98 disk bölümünü formatlarken 16 veya 32 bitlik FAT kullanmanız gerekir. NT 4.0'la birlikte çift önyüklemeli bir sistem oluşturmak için, SP3 (Service Pack 3) veya sonraki bir sürümünü yüklemeniz gerekir; NTFS kullanıyorsanız, Win2K Setup'ın otomatik olarak yüklediği NTFS 5.0'la (Windows 2000 kurulurken NTFS 4.0 dosya sistemi otomatik olarak NTFS 5.0 dosya sistemine çevrilir.) uyumluluk için SP5(Service Pack 5) veya sonraki bir sürümüne ihtiyacınız vardır.
Çift önyüklemeli bir sistemde, her bir işletim sistemi, diğer işletim sisteminden habersiz bir şekilde çalışır; dolayısıyla tüm uygulamalarınızıikişer kez yüklemeniz gerekir. Uygulamalar kendi aralarında verileri ve çoğu durumda dizin yapılarını paylaşabilirler; Örneğin Win2K ve Win98'de aynı \msoffice dizini kullanılabilir. Bu şu anlama gelir. Siz Msoffice’i her iki sitemde de kullanmak için her iki sisteme ayrı, ayrı yüklemelisiniz. Bu yükleme işlemleri aynı dizine yapılabilir.
Çift ön yüklemenin bir yan etkisi, program kaldırmanın işe yaramamasıdır. Bazı uygulamalar her bir işletim sistemi için farklı .exe dosyaları yükleyebilir; böyle durumlarda, ayrı, ayrı dizin yapıları oluşturmanız gerekir. Hangi uygulamaların her işletim sistemi için farklı .exe dosyaları yükleyeceğini ancak tecrübeyle öğrenebilirsiniz. Varolan bir Win2K Pro sistemine bir NT 4.0 veya Win98 çift önyüklemesi eklemek daha zorsa da mümkündür. (http://www.win2000mag. com.tr\win200011.htm).
2 - Windows 2000 Advanced Server
Windows 2000 Server içindeki tüm özelliklere ilave olarak sistem kullanılabilirliği ve yapısal gelişmeleri dışında ek bazı fonksiyonel araçları da beraberinde gelmektedir. Windows 2000 Advanced Server’ın kullanılabileceği yerler arasında, büyük ölçekli network’lerde ve veritabanı işlemleri örnek olarak verilebilir. Toplam 8GB bellek işleyebilmektedir. Exchange, SQL, Notes, Oracle için ideal bir işletim sistemidir. Ayrıca 8 işlemcili SMP desteği bulunmaktadır.
3 - Windows 2000 Datacenter Server
Windows 2000 Server ve Advanced Server içindeki özelliklere ilave olarak her makine başına daha fazla CPU ve daha fazla hafızayı desteklemesi bir ek özellik olarak söylenebilir. DataCenter Server’ın kullanılabileceği yerler ise çok fonksiyonlu server işlemleri yapan rollerde, kullanılabilmektedir. Bunlara ek olarak çok büyük veri tabanlarında da bu sistemin kullanılması düşünülmektedir. Data Center Server 64GB bellek işleyebildiği gibi 32 işlemci desteğini de yanında getirmektedir. Microsoft, bu işletim sistemini ise hala çıkartmış değil. Ayrıca satışı olup olmayacağı konusu da netlik kazanmadı. (http://www. pcmagazine.Com/serverpcmag. htm).
Datacenter server yükselterek ölçekleme ve genişleterek ölçekleme’nin her ikisini de desteklemektedir. Peki ölçekleme nedir? Ölçekleme bir sistemde birden fazla CPU kullanmaktır.
Örneğin, bir uygulama 32 CPU'luk tek bir sistemle mi, yoksa 8 adet 4 CPU'luk sunucu kümesiyle mi daha iyi durumda olur? Bu sorunun anahtarı yükü dengelemektir. Sisteminiz bir uygulamayı sunucu kümesindeki sunucular arasında kolayca dengeleyebiliyor mu? Yanıt evet ise, yük dengelemeyi kümeleme ya da genişleterek ölçekleme yoluyla gerçekleştirebilirsiniz. Yani üzerinde 4 adet CPU bulunan 8 tane sunucu kullanabilirsiniz. Yanıt hayır ise, büyük SMP (Symetric Multi – Processing (Simetrik çoklu işleme)) sistemleri (sekizden fazla CPU içeren sistemler) ya da yükselterek ölçeklemeyi kullanmalısınız. Yani üzerinde 16 CPU bulunan tek bir sunucu kullanmalısınız.
Büyük SMP ya da yükselterek ölçekleme de , 32 CPU'lu tek bir sistemin bakımı ve yönetimi sekiz adet 4 CPU'lu sistemde yük dengelemekten daha kolaydır. Kümeleme ya da genişleterek ölçekleme de ise, en yüksek performansı elde etmek ve hatadan korunmak sekiz adet 4 CPU'lu sunucuyla daha kolaydır. (http://www.win2000mag.com.tr)
4. Windows 2000 Server
Aşağıda Windows 2000 server’ın özellikleri kısa, kısa açıklanmıştır. Bu özellikler daha sonra ayrıntılı bir şekilde işlenecektir.
Donanım Gereksinimleri:· İşlemci: Pentium 133 MHZ
· Bellek: 128 MB (5 kullanıcılı bir network için, daha fazlası için 256MB)
· Sabit Disk: 685 MB (1GB önerilmekte)
· Diğer:12 hızlı CDROM (Network üzerinden kurulum yapılacaksa CD-ROM’a gerek yok)
Safe Mode Özelliği:
Bu özelliği Windows 9x kullanan tüm kullanıcılar yakından bilmektedir. Ancak bu özelliğin NT Server 4.0 ve Workstation da olmadığını düşünürsek iyi bir yenilik olduğunu düşünebiliriz. Eğer bilgisayar normal olarak açılmazsa bir çok defa Safe Mode’da (Güvenli Kip) bilgisayarı açarak işlem yapabiliyoruz. Bilindiği gibi Safe Mode yalnızca bilgisayarın standart sürücülerini yükler ve açılışta ekstra hiç bir sürücü ve program çalıştırmaz. Bu sayede yeni yüklenen bir sürücü veya bir programın otomatik olarak çalışmasından kaynaklanan problemlerden bu seçenek ile kurtulabiliyoruz.
Server Sihirbazı:
Sihirbaz sayesinde server’ın rolünü istediğimiz şekle çevirebiliyoruz. Örneğin yapabildiğimiz roller, Active Directory Server, Print Server, File Server, Web Server, Application Server vb. Bunlara daha sonra ayrıntılı olarak değinilecektir.
Directory Synchronization:
Network de varolan bir datanın bir kopyasını kendi diskinize alabiliyorsunuz. Fakat farklı olarak aldığınız dosyanın kopyasını güncelleyip yalnızca SYNCHRONIZATION demeniz diğer verilerin de güncellemesine yeterli olacaktır. Bu işlem daha çok taşınabilir PC’lerde kullanılabilir. Akşam eve gittiğinizde yapmış olduğunuz değişiklikleri ertesi gün tek tek dosyaları yerlerine kopyalamak yerine tek bir tuşla halletmek yeterince kolaylık olsa gerek.
Kerberos:
Kerberos version 5 protocolü Windows 2000 güvenliği için dizayn edilmiş yeni bir teknolojidir
IP Security Tool:
TCP/IP protolü için hazırlanmış IETF şifreleme standardıdır. IPSec intranet ve VPN de güvenli komünikasyon sağlamak amaçlıdır.
MMC:
Version 1.2 olarak gelmekte olan bu araç sayesinde bir çok uygulamaya aynı arabirimden ulaşmak mümkündür.
EFS (Encrypting File system):
NTFS dosya sistemi içerisinde gelen bu yeni teknoloji sayesinde risk içeren verilerin korunaklı bir şekilde diskte tutulmasını sağlar.
Disk Defragmentation:
NT ailesinde daha önce olmayan bu araç Windows 9x den bildiğimiz disk birleştiricisidir. Buda faydalı yeniliklerden bir tanesi. NTFS’te gerekli olmasa da FAT16,FAT32 kullanan sistemler için çok gerekli bir araçtır.
Güvenlik:
Kısaca güvenlikten bahsedecek olursak, Windows 2000 Server işletim sistemine logon olma sırasında CTRL+ALT+DEL tuşlarına basarak (NTLM) veya Smart Card ile giriş yaparak veya terminal servisleri ile Internet yada network’ten başka makinelerden bağlanarak(X.509/PKI) en sonuncusu ise Biometrics diye adlandırdığımız retina okuyucusu veya parmak izi algılayıcısı aygıtlarla giriş izni verebilmektedir. Burada ilginç bir not eklemek istiyorum. CTRL+ALT+DEL tuşlarına basmamızın sebebi, NT de varolan ek bir güvenlikten kaynaklanmaktadır. Bu tuşlar yardımı ile o anda varolan TSR’ları yani bellekte kalan programları temizlemesi ve hiçbir programın müdahalesi veya izlemesi olmadan login olmamızı sağlaması amaçlıdır.(http://www.pcmagazine. com/serverpcmagagustos.htm)
Internet Information Services (Internet Bilgi Hizmetleri) (IIS) 5.0
Windows 2000 Server ile entegre olan en önemli Web teknolojisi, platformu güçlü bir Internet ve intranet Web uygulama sunucusu haline getiren Internet Information Services (IIS) 5.0'dır. IIS sayesinde kullanıcılar bilgiyi paylaşabilir, uygulama oluşturabilir ve kullanabilir, Web üzerinde siteler oluşturabilir ve yönetebilir. Böylece sunucu işletim sistemlerinin Web özellikleri geliştirilmiş olur.
Windows 2000 Server ile entegre olan en önemli Web teknolojisi, platformu güçlü bir Internet ve intranet Web uygulama sunucusu haline getiren Internet Information Services (IIS) 5.0'dır. IIS sayesinde kullanıcılar bilgiyi paylaşabilir, uygulama oluşturabilir ve kullanabilir, Web üzerinde siteler oluşturabilir ve yönetebilir. Böylece sunucu işletim sistemlerinin Web özellikleri geliştirilmiş olur.
IIS 5.0 şunları sağlar:
· Yüksek düzeyde güvenilirlik. IIS 5.0, Windows 2000 Server'ın güçlü sistem yapısından yararlanarak Web sunucusunun toplamda daha uzun süre çalışabilmesini sağlamanın yanı sıra sunucu-tabanlı Web uygulamaları için sistem çökmesine karşı gelişmiş koruma sağlar.
· Yüksek düzeyde ölçeklenebilirlik. IIS 5.0 üst seviye 8-işlemcili simetrik çoklu işleme (SMP) sistemler için geliştirilmiş yeni destek özellikleri, daha fazla bellek desteği sunması ve Active Server Pages (ASP) için gelişmiş performans özellikleriyle Internet üzerinde en yoğun iş yüklerinin üstesinden gelebilir.
· Çok sayıda site için daha iyi destek. Windows 2000 Server tek bir IP adresinde birden çok sitenin yer alabilmesi için daha iyi hale getirilmiştir. Bu özellik sayesinde Internet Hizmet Sağlayıcıları gelişmiş Web sunum hizmeti verebilir ve kurumsal Web sunucuları aynı sistem üzerinde birden çok intranet sitesini kaldırabilir.
Sistemin yeniden başlatılmasını gerektiren görevlerin azaltılması:
Windows 2000, sistemin yeniden başlatılmasını gerektiren görevlerin büyük bir kısmını ortadan kaldırmıştır. Tak ve Çalıştır aygıtını yapılandırma, dosyanın büyüklüğünü artırma, NTFS bölümlendirmesinin boyutunu artırma, ağ iletişim kuralları ekleme veya kaldırma, Exchange Server’ı yükleme veya fare değiştirme gibi sık kullanılan sistem yönetim görevleri için artık sistemin yeniden başlatılması gerekmiyor.
Uç Birim Hizmetleri:
Windows 2000 Server uç birim hizmetlerini Microsoft Terminal Services (Microsoft Uç Birim Hizmetleri) adı altında sağlıyor. Uç Birim Hizmetleri istemci aygıtların tamamen merkezi bir sunucu üzerinde çalışan Windows-tabanlı uygulamalara erişebilmesini sağlar. Merkezi olarak yönetilen ana bilgisayar ortamını uç birimlerle sağlar. Aynı zamanda Microsoft Windows platformunun kullanım kolaylığını ve uygulama desteğini sunar. (http://www.microsoft.com/server.htm).
Active Directory
Microsoft Windows 2000 Başvuru Kılavuzu’ nda belirtildiği gibi, Active Directory, Windows 2000 ağı içinde bir servistir.
 |
Bu servis, ağ kaynakları (kullanıcılar, aygıtlar, izinler vb.) hakkında bilgi saklar. Windows 2000 Active Directory servisi, sistem konfigürasyonu, kullanıcı ve grup bilgileri ve uygulamalar hakkında bilgi saklar. Bunun dışında Windows 2000, Group Policy düzenlemeleriyle birlikte sistem yöneticisi kullanıcıların masaüstlerini, ağ servislerini ve uygulamaları merkezi olarak bir noktadan yönetir.
Active Directory şu özellikleri ile temel directory servislerinin işlevlerini geliştirmiştir:
¨ Ölçeklenebilirlik: Bu özellik ile Active Directory az sayıda nesne içerebileceği gibi milyonlarca da nesne içerebilir.
¨ Genişletilebilirlik: Active Directory’ nin sahip olduğu şema üzerinde değişiklik yapılabilmesidir.
¨ Internet-standartlarında adlandırma: Ad çözümleme ve query protokolleri ise Internet ile bağlantı yapmayı sağlar.
¨ Tek bir noktadan erişim: Bu özellik ise, Administrator’ ın bir yerden yapacağı logon işlemi ile bütün ağları yönetmesi anlamına gelir.
¨ Hata Toleransı: Beklenmedik olaylara karşı Active Directory bilgilerinin çoğaltılması işlemlerinin içerir.
¨ Güvenlik kontrolü: Kullanıcıların erişim kontrollerinin dağıtılabilmesi anlamına gelir.
¨ Birlikte çalışma: Active Directory’ nin diğer işletim sistemleriyle bütünleşmesi anlamına gelir.
Windows 2000 İçinde Bulunan Yeni Protokoller;
¨ EAP: Windows 2000’ e özel ve gelecekteki authentication (kimlik denetimi) yöntemleri için geliştirilmiştir. EAP özellikle dial-in bağlantılarının yapılmasında kullanılır.
¨ RADIUS : Geniş bir alanda dağıtılmış dial-up networklerini destekler. RADIUS yüksek derecede ölçeklenebilir bir kimlik denetimi sağlar. Windows 2000 bilgisayarı RADIUS client ve server olarak konfıgure edilebilir. RAIDUS client bir remote access serverdır ve kimlik denetimi isteğini ve kullanıcı bilgisini RADIUS servera gönderir. RADIUS server ise kullanıcı bilgilerini saklar ve isteği yerine getirir.
¨ IPSec: Kriptografik servisler sayesinde IP ağları üzerinde güvenlik sağlar. IPSec özel ağlar üzerinde ve Internet üzerindeki risklere karşı koruma sağlar.
¨ L2TP: Bu protokolün amacı genel bir network üzerinde şifrelenmiş bir tünel yaratmaktır. L2TP bir tünel yaratır ancak kendisi bir şifreleme yapmaz. L2TP bu şifreleme işlemini IPSec gibi şifreleme teknolojileri aracılığıyla yapar.
¨ BAP: Multilink serverların dinamik olarak yönetilmesini sağlar. Windows NT’ de RAS servisi multilink yeteneğine sahiptir. Ancak bu
düzenleme birden çok fiziksel hattın bir mantıksal hat olarak kullanılması şeklindeydi. Windows 2000’ de ise BAP özelliği gerekli bant genişliğini dinamik olarak ayarlar. Diğer bir deyişle bant genişliği gereksinime dinamik olarak atanır.
Daha Kolay Yönetim
Windows 2000 Server ailesi, Windows 2000 Professional ile gelen tüm yönetim araçlarını içermekle birlikte değişik yönetim araçlarını da içerir. Bunlar;
q Konfigürasyon Araçları,
q Ağ (network) Yönetim Araçları,
q Uygulama Servisleri,
Microsoft Windows 2000 Başvuru Kılavuzu’ nda belirtildiği gibi, Konfigürasyon araçlarının başında Microsoft Management Console (MMC), Group Policy, Windows Script Host ve Computer Management gelir. MMC, yönetim araçlarına ve network fonksiyonlarına ulaşmak için kullanılan ortak bir konsoldur. MMC sayesinde yöneticiler istediği yönetim aracını içeren konsollar yaratarak kullanabilirler. MMC konsolu daha sonra ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır.
Group Policy’ ler kulanıcıları bilgisayar, uygulama vb. yönlerden kontrolünü sağlayan düzenlemelerdir.(Windows 2000 başvuru klavuzu). Group Policy kullanıcıların masa üstü ortamını (Kullanıcıların erişebildiği programlar, kullanıcıların masa üstlerinde görüntülenen programlar, kullanıcıların başlat menülerinde yer alan seçenekler ve belirli zamanlarda çalıştırılan script dosyaları) düzenlemenize imkan sağlar.(Windows 2000 kullanım kılavuzu, Akın Cahit, s. 539) Windows Script Host ise işlemlerin otomatik hale getirilmesini ve zamandan kazanılmasını sağlar. Yaratılan scriptler masaüstünden ya da doğrudan komut satırından çalıştırılabilirler.
Computer Management ise çok sayıda aracın bir araya getirilerek disk yönetimi, aygıt yönetimi gibi konularda kullanılan ortak bir araçtır. Windows 2000 Server, ek olarak DHCP, DNS, IIS gibi servisleri de bu programdan yönetmeyi sağlar.
Ağ Yönetim Araçları
Windows 2000 Server kolay ve etkin bir şekilde yönetim yapmayı sağlayan araçlara sahiptir. Windows 2000 Server içinde bulunan network yönetim araçları;
· RIS (Remote Installation Services)
· WMI (Windows Management Instrumentation)
· DNS dynamic update protocol
· Remote Storage
RIS servisi Windows 2000 Professional bilgisayarların merkezi bir yerden kolayca kurulmasını sağlar. RIS servisinin amacı daha az maliyetle ve kolayca dağıtım (deploy) işlemi yapmaktadır. DNS dinamik update protokolü ise DNS veritabanının otomatik olarak güncellenmesini sağlar.
Uygulama Servisleri
Windows 2000 Server işletim sistemi uygulamalar için yerleşik servislerin bulunduğu (ilk) işletim sistemidir. Windows 2000 içindeki uygulama servisleri;
· Indexing servisi
· Terminal servisi
Indexing servisi Web server üzerinde yapılan aramaların hızlanmasını sağlar. Terminal servisleri ise client bilgisayarların Server üzerinde çalışan uygulamaları kolayca erişmesini sağlar.
Windows 2000 Sistem dosyalarının değiştirilmesine izin vermez
Windows 95/98 ve NT’ye göre en önemli değişikliklerden biri de sistem dosyalarının üzerine artık yazılamamasıdır. Böylelikle DLLdosyalarındaki sürüm çatışmaları da son bulmaktadır. Windows 2000’de diğer üreticilerin program ve sürücüleri, sistem dosyalarını sadece kendi dizinlerine kaydedebilirler. Bu sayede kolayca geride hiçbir artık bırakmadan silinebilirler.
Windows 2000’de Sadece Microsoft Sertifikalı Sürücüler Kullanılabilir
Microsoft, Windows 2000 CD’sindeki tüm dosyalara dijital imzalar vermiştir ve işletim sistemi kurulurken bunları kontrol eder. Ek sürücülerde imza bulunamazsa ya da başka bir imza bulunursa, alarm verir ve yazılımı yine de kurmak isteyip istemediğinizi sorar. Fakat bu ayarı değiştirebilirsiniz. Dosya imza onay aracını tamamen iptal edilebiliriz ya da , bu seçeneği Microsoft sertifikasına sahip olmayan sürücüler windows tarafından kesinlikle kabul edilmesin şeklinde ayarlayabiliriz. Böylece Microsoft labaratuvarlarında test edilip onaylanmamış diğer üreticilerin sürücülerinin kurulumunu engelleyebiliriz. Bu sayede hatalı sürücülerin neden olduğu sistem kilitlenmeleri asgariye iner. Dosya imza onay aracı ve seçenekleri aşağıdaki şekillerde gösterilmektedir:
Dosya imza onay aracına erişmek için Bilgisayarıma sağ tıklayın ve “özellikler”’i seçin. Önünüze Şekil 2’de gösterilen pencere gelecektir. Bu pencerede “Donanım” sekmesini seçin. Burdan da “Sürücü imzalama” seçeneğini seçin.
 |
|
Yukarıdaki ekranda “Sürücü imzalama” seçeneğini seçerseniz Şekil 3’deki imza onay ekranı gelir.
 | |
| Şekil 3: İmza Onay Penceresi |
Yoksay : Bu seçeneği işaretlerseniz imza onay aracını iptal etmiş olursunuz. Windows 2000 dosyalardaki imzaları kontrol etmeksizin dosyaları yükler.
Uyar : Bu seçeneği işaretlerseniz Windows 2000 imzalanmamış bir dosyayı yüklemeden önce kullanıcıyı uyarır. Kullanıcı yükleme işlemine devam edebilir ya da vazgeçebilir.
Önle : Bu seçeneği işaretlerseniz Microsoft sertifikasına sahip olmayan sürücüler windows 2000 tarafından kesinlikle kabul edilmeyecektir.
Boot Menüsü ve Seçenekleri
Windows NT güvenli bir açılış için sadece VGA modunu ve çalışır durumdaki son konfigürasyonun yüklenmesi seçeneklerini sunarken, Windows 2000’de gelişmiş bir Boot menüsü mevcuttur. Bu menü de Windows 98’deki gibi F8 tuşuna basılınca ortaya çıkar. Menü seçenekleri de Win 98/95 ile benzerlik gösterir. Seçenekler ve özellikleri şunlardır:
ü Safe Mode: Windows’u minimum sürücü konfigürasyonu ile yükler.
ü Safe mode with Networking: Safe mode ek olarak Windows 2000’in ağ desteğini yükler.
ü Safe Mode with Command Prompt: Windows’u minimum sürücü konfigürasyonu ile yükler ama, ancak grafiksel ara yüzü çalıştırmaz, onun yerine komut satırında çalışabilirsiniz.
ü Enable Boot Logging: Servis ve sürücülerin günlük dosyasını tutar.
ü Enable VGA Mode: Windows’u standart VGA sürücüsü ile başlatır.
ü Last Known Good Configuration: Başarılı olarak yüklenen son Boot işleminin ayarlarını kullanarak Windows yüklenir. (Daha önce NT altında olduğu gibi)
ü Directory Services Restore Mode (Windows 2000 domain controllers only): Sadece Windows 2000’in yeni dizin hizmetlerini yükler. Böylece ağ üzerinden sisteme erişmek mümkün olur.
ü Boot Normally: Windows tüm sürücüler ve sistem araçları ile normal şekilde Boot edilir.
Daha hızlı donanım tanıma ve ekleme
Windows 2000’de yeni donanımların kurulumu Win 98’e göre belirgin bir şekilde daha hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleşir. Pek az durumda sistemin yeniden başlanması gerekir. Mesela bir ağ protokolü eklediğinizde Ya da Network kartının sürücüsünü güncellediğinizde sistemi tümüyle yeniden başlatmak gerekmez, donanım veya protokol hemen kullanılabilir. Ancak bu özellik sadece Plug&Play aygıtlar için geçerlidir. Windows 2000’de NT 4.x’teki bitmek bilmeyen Reboot döngüleri son bulmaktadır. (Chip Dergisi Ocak 2000 Sayısı, s. 56,57,66).
Windows 2000 Sistemlerinin Karşılaştırılması:
 Sistem
Özellikler
|
Windows Proffessional
|
Windows Server
|
Windows Advanced Server
|
Windows Data center Server
|
Kullanım Alanı
|
Masaüstü ve Notebook workstationlar
|
Dosya, Printer, Intranet ve Network Sistemleri
|
E-ticaret ve iş uygulamaları
|
Büyük çaplı kritik uygulamalar: ASP’ler ve Isp’ler.
|
İşlemci Desteği
|
2
|
4
|
8
|
32
|
RAM desteği
|
4 GB
|
4 GB
|
8 GB
|
64 GB
|
Minumum sistem ihtiyacı
|
133 Mhz Peintium uyumlu CPU, 64 MB RAM
|
133 Mhz Pentium uyumlu CPU, 256 MB RAM
|
133 Mhz Pentium uyumlu CPU, 256 MB RAM
|
8-yol kapasiteli server (supports up to 32-way)*
Pentium III Xeon cpu, 256MB RAM
|
(PC Life Nisan 2000 s.93).
Windows 2000’in Windows 98’den Terfi edenler İçin
Artıları:
Å İşletim sistemi yeni bir bilgisayarda sorunsuz olarak çalışır ve varolan tüm bileşenler tanınıp sisteme kurulur.
Å Plug&Play yetenekleri sayesinde diğer bileşenlerin kurulumu ve Setup, Windows 98’den daha hızlı ve basit bir şekilde gerçekleşir. Problemlerde bit çok sihirbaz yardım eder.
Å Internet ve küçük bir ağa bağlantı çok basittir.
Å Windows 2000 Windows 98’e oranla daha gelişmiş multimedia yeteneklerine sahiptir.
Å Arayüzün yeniden öğrenilmesi gerekmez, İnternet explorer 5 yüklü şekilde gelir.
Å Sistem çok az kilitlenir: Sistem, entegre edilmiş koruma mekanizmaları sayesinde en uçuk Shareware programlarının kurulumuna ve kullanımına olanak tanır.
Å Windows 2000, kesin olarak birbirinden ayrı kullanıcı profilleri ile hatalı kullanımlara karşı (mesela çocuklara karşı) güvencededir. Önemli veriler, yanlışlıkla silinmelere karşı korunabilir. Ayrıca internet erişimi belirli kullanıcılarla kısıtlanabilir.
Eksileri:
▬ Windows 2000, Windows 98’den yaklaşık olarak iki kat daha pahalı dır. (Professional sürümünün fiyatı yaklaşık 318$ dır).
▬ Acemiler yeni yönetim fonksiyonlarını kolay, kolay anlamayabilir.
▬ Windows 2000, yüksek donanım gereksinimleri yüzünden özellikle düşük performanslı sistemlerde daha yavaş çalışır.
▬ DOS oyunları Windows 2000 altında çalışmaz.
Windows 2000’in NT 4.0’dan Terfi edenler İçin
Artıları:
Å Kullanıcı arayüzünde NT’ye göre çok fazla bir değişiklik yok, çalışanların Windows 2000 için eğitilmeleri gerkmiyor.
Å Windows 2000’in kurulumu Windows NT’ye göre daha basit ve hızlı gerçekleşir.
Å Windows 2000 bilgisayarlarının kurulumu ve bakımı daha basittir.
Å Windows 2000 ağ üzerinde daha gelişmiş Administration (yönetim) olanaklarına sahiptir. Bu destek sayesinde sistem yöneticisi kendi PC’sinden merkezi olarak işleri halledebilir, bu da oldukça zaman kazandırır.
Å Windows 2000’in güç yönetimi, NT’nin yetersiz fonksiyonlarının yanında oldukça gelişmiştir ve böylece elektrik prizine bağlı olmayan bir Notebook’un çalışma süresini artırır.
Å Network veya çevirmeli ağ üzerinden diğer bilgisayarlarla bağlantılarda önemli veriler daha güvende olur.
Å Önemli ve gizli veriler yeni NTFS 5 dosya sistemi ve şifreleme fonksiyonu ile çabuk ve karmaşık olmayan bir yolla korunabilir.
Å İşletim sistemine entegre edilmiş Backup programı verileri Workstation’dan Server’a ek bir araç gerekmekden otomatik olarak yedekleyebilir.
Å Workstation’lar arası ve sunuculara olan ağ bağlantıları Windows NT’ye göre daha esnek ve hızlıdır.
Å Windows 2000’in Multi-Language bir sürümü olacak. Bu sürüm uluslar arası faaliyetlerde bulunan şirketler için tasarlanmış olup Windows’un menülerini ve yardım fonksiyonunu hemen, hemen tüm ülkelerin dillerine kolayca çevirebilir.
Eksileri:
▬ Varolan PC donanımı yeterli olmayabilir. Server sistemleri daha fazla ana belleğe ihtiyaç duyar.
▬ Gelişmiş yönetim fonksiyonları sistem yöneticilerinin ağ desteği konusunda eğitilmesini gerektirir. (Chip Dergisi Ocak 2000 Sayısı, s. 70, 71)
NTFS 4.0 Hakkında:
Windows NT 3.1, Microsoft, NTFS’i son derece güvenilir ve neredeyse sınırsız büyüklükte diskleri destekleme özelliğine sahip üst düzey bir dosya sistemi olarak tanıtmıştır. Ayrıca, NTFS uzun dosya adları (long file names) desteği sunan ilk Microsoft dosya sistemiydi.
Ancak gerçekte NTFS, özellikle masaüstü kullanıcıları için bu düzeye erişemedi. NTFS’nin güvenilirliği ve güvenlik özellikleri, masaüstü bilgisayarlarına değil de, daha çok ağ sunucularına çeşitli faydalar sağladı. Üstelik, hard disk NTFS ile formatlandığında ve daha sonra sistemde bir sorun ortaya çıktığında, bu sorunu bulup çözebilecek araç sayısı çok azdı. Windows 95 piyasaya çıktığında ise, uzun dosya adı desteği DOS uyumlu FAT16 dosya sisteminde de kullanılmaya başladı. FAT16 ile, sisteminizi bir DOS diskinden yükleyebiliyor ve sabit diskteki sorunları gidermek için DOS araçlarını kullanabiliyordunuz.
Zaman içinde, NTFS’e az sayıda özellik eklendi. Bunların arasında sıkıştırma (compression) en dikkat çekici özelliktir . Birçok NT masaüstü kullanıcısı için, FAT16 çok daha basit ve çok daha hızlı bir yöntemdi.
NTFS 5.0 Dosya Sistemi ve Yeni Özellikler
Win2K, FAT32 dosya sistemi desteği içeriyor, ancak Win2K’yı geçici ortamdan kurarsanız, varsayılan değer olarak NTFS bölümleri ortaya çıkar. FAT16 bölümleri olan bir sistemi yükseltirseniz, Win2K Kur programı bunları NTFS’ye dönüştürmeyi önerir.
NTFS5, NTFS 4.0’dan farklıdır, bu nedenle, Win2K ile NT 4.0 arasında çift önyükleme (dual boot) yapacak olan kullanıcıların bile Service Pack 4 (SP4) ya da sonraki sürümlerini kullanması gerekir; yoksa NT 4.0 yeni disk biçimini okuyamaz. NTFS5 önceki NTFS sürümlerinde çıkan hataları düzeltmeye yönelik değişiklikler içerir ve iki önemli yeni özellik sunar: Şifreleme ve disk kotaları (Encryption and disk quotas).
FAT’den NTFS’e Dönüştürme
Win2K kuruluşu sırasında bir birimi (volume) otomatik olarak NTFS’e dönüştürebilseniz de (convert), bir FAT16 ya da FAT32 bölümünün el ile (manually) dönüştürülmesi, Convert komut satırı işlevini kullanmanızı gerektirir. Convert komutunun sözdizimi (syntax) şöyledir:
convert x: /fs:ntfs /v
Burada, x FAT’den NTFS’e dönüştürmek istediğiniz sürücüyü ya da bölümü gösterir. /v seçeneği, Win2K’nın dönüştürme işleminin her adımıyla ilgili bilgi verici iletileri sunacağı ayrıntı modunu (verbose mod) belirtir.
Convert komutunu, Win2K sistem dosyalarını kurduğunuz bölümde çalıştırırsanız, Win2K şu iletiyi görüntüler: Convert cannot gain exclusive access to the C: drive so it cannot convert it now. Would you like to schedule it to be converted the next time the system restarts [Y/N]? (Convert komutu C: dizinine özel erişim sağlayamadığından dönüştürme işlemini gerçekleştiremiyor. Sistemin bir sonraki başlatılışında dönüştürülme işleminin gerçekleştirilmesini istiyor musunuz [E/H]?) Y yazarsanız, bir sonraki yeniden yüklemede sürücünün FAT dosyalarını otomatik olarak NTFS’e dönüşerecektir. 300MHz Pentium II işlemci, 128MB’lık RAM ve 17.000’den fazla dosya içeren 2GB’lik bir sabit diske sahip Dell Latitude CPi dizüstü bilgisayarda dönüştürme işlemi 10 dakikadan az sürer.
Sıkıştırma
Win2K, çok fazla disk alanı kullanır (çoğu kuruluşta 1GB’den fazla). Neyse ki, büyük sabit diskler pahalı değildir, ancak yeni sabit disk almak her zaman bir alternatif değildir. Bir NTFS bölümünde disk alanınız kalmadıysa, bölümde bulunan dosyaları ve klasörleri sıkıştırabilirsiniz. NTFS’nin sıkıştırma düzeni Lempel-Ziv kodlamasını (Web’deki .gif dosyalarının kullandığı düzen) kullanır ve özellikle yüzde 90 oranında küçültme sağlayabildiği metin dosyalarında etkilidir.
NTFS bölümünde bir dosya ya da klasörü sıkıştırmak için, My Computer (Bilgisayarım) öğesini açın, sıkıştırmak istediğiniz dosya ya da klasörü bulun ve sağ tıklayın.
 | |
| Şekil 4: Menü Penceresi |
Şekil 4’deki menü açılacaktır. Açılan menüden Properties (Özellikler) seçeneğine tıklayın.Karşınıza Şekil 5’deki Proporties(özellikler ) ekranı gelecektir.
 | |
| Şekil 5: Özellikler Penceresi |
Şekil 5’deki iletişim kutusunda General (Genel) sekmesindeki Advanced (Gelişmiş) düğmesine tıklayın. Karşınıza Şekil 6’daki Advanced Attributes (Gelişmiş Öznitelikler ) penceresi gelecektir.
 |
|
Advanced Attributes (Gelişmiş Öznitelikler) iletişim kutusunda, Compress contents to save disk space (Disk alanı kazanmak için içeriği sıkıştır) onay kutusunu seçin ve OK (Tamam) düğmesine tıklayın. Properties iletişim kutusunu kapatmak için OK düğmesine yeniden tıklayın. Karşınıza Şekil 7’deki “Değiştirilen öznitelikleri Onaylama” penceresi gelecektir.
 | |
| Şekil 7: Değiştirilen öznitelikleri Onaylama Penceresi |
Bu ekran sistem, dosyaları sıkıştırma isteğinizi doğrulmanızı ister ve sıkıştırmayı yalnızca seçilen dosya ya da klasör için mi(Apply cahnges to this folder only), yoksa tüm alt klasörler ve dosyalar için mi(Apply changes to this folder, sub folders and files) yapmak istediğinizi sorar.
Dosya ya da klasörleri sıkıştırmanın diğer bir yolu olarak, Compact komut satırı işlevini kullanabilirsiniz. Bir bölümün tamamını sıkıştırmak için Disk Managerı (Disk Yöneticisi) da kullanabilirsiniz.
Şifreleme
NTFS 5’teki yeni bir özellik olan şifreleme (encryption), diskte veri şifrelemeyen NTFS varsayılan güvenlik düzenindeki önemli bir boşluğu doldurur. Yönetici yetkisi olan bir kullanıcı, sistemdeki herhangi bir dosyaya erişebilir. Sisteme fiziksel erişim sağlayabilen ve başka bir işletim sistemini yüklemek için 3.5 inç’lik bir disket kullanan bir kişi, bir diskin herhangi bölümündeki verilere bakmak için düşük düzeyli (low level) bir kesim düzenleme aracı (sector editing tool) kullanabilir. Şifreleme, Win2K’nın parolaları korumak için kullandığı 128 bitlik kodlama düzenini kullanır. Bunun sonuncunda, dosyalar tamamen karıştırılır ve yalnızca şifrelenmiş dosyaları yaratan kullanıcılar bunlara erişebilir.
NTFS bölümündeki bir dosya ya da klasörü şifrelemek için, Bilgisayarım (my computer) öğesini açın, sıkıştırmak istediğiniz dosya ya da klasörü bulun ve sağ
tıklayın. Açılan menüden Properties(özellikler) seçeneğine tıklayın ve Properties (özellikler) iletişim kutusunda General(Genel) sayfasındaki Advanced(gelişmiş) düğmesine tıklayın. Buraya kadar sıkıştırma işleminde yapılan işlmelerin aynısı yapılır. Buraya kadar yapılan işlemlerin ekranlarını sıkıştırma işlemi pencerelerinden takip edebilirsiniz. Karşınıza Şekil 8’deki Advanced Attributes (gelişmiş öznitelikler) penceresi gelecektir.
 | |
Şekil 8: Advanced Attributes(Gelişmiş Öznitelikler)) penceresi
|
Advanced Attributes(Gelişmiş öznitelikler) iletişim kutusunda, Encrypt contents to secure data (Verileri korumak için içeriği şifrele) onay kutusunu seçin ve OK düğmesine tıklayın. Properties iletişim kutusunu kapatmak için OK düğmesine yeniden tıklayın. Sistem dosyaları yalnızca seçilen dosyayı ya da hem dosyayı, hem üst klasörünü şifreleme isteğinizi doğrulamanızı ister. Ayrıca, klasörleri ve dosyaları şifrelemek için Cipher komut satırı işlevini de kullanabilirsiniz. Win2K ve NT 4.0 içeren çift önyüklemeli bir sistemi çalıştırıyorsanız, SP4 ya da sonraki sürümlerini kullansanız bile, NT 4.0 şifrelenmiş dosyaları okuyamayacaktır.
 |
|
NT 4.0’da veya windows 9.x’de şifrelenmiş bir dosyayı açmaya çalıştığınızda, Şekil 9’daki “dosyayı açmaya yetkiniz yok” ya da “erişim engellendi” hata iletisini alırsınız. Fakat, NT 4.0 yada win 9.x’de dosya adlarını ve klasör adlarını görebilirsiniz.
Kotalar
NTFS5, yeni bir disk alanı kota (quota) özelliği içermektedir. Bu özellik yerel bilgisayardaki veya ağ üzerindeki NTFS biçimli bir disk biriminde, her kullanıcının kullanabileceği disk alanını kontol etmemimiz sağlar. Ayrıca disk kotalarını kullanarak, disk alanını kısıtlamadan da disk alanı kullnımını izleyebilirsiniz.
Bir birim için kota belirlemek üzere, My Computer(Bilgisayarım) öğesini açın, kota belirlemek istediğiniz patition’a sağ tıklayın ve açılan menüden Properties seçeneğine tıklayın. Properties iletişim kutusunda Quota (Kota) sekmesini açın. Karşınıza Şekil 10’daki pencere gelir.(Quota sayfası yoksa, birim NTFS ile biçimlenmemiştir). (http://www.win2000mag.com.tr)
 | |
| Şekil 10: Özellikler Penceresi |
Enable quota management (Kota yönetimini etkinleştir): Disk kotalarını etkinleştirmenize ve yapılandırmanıza imkan sağlar.
Deny disk space to esers exeeding quota limit: Eğer disk kotalarını sadece disk kullanımını izlemek için kullanmak istiyorsanız bu seçenği işaretlemeyin. Aksi taktirde işaretleyin.
Do not limit disk usage: Disk kullanma sınırı birimin kapasitesiyle sınırlıdır.
Limit Disk space to: Varsayılan disk kullanımı sınırlarını belitmek için kullanılır.(Windows 2000 kullanım kılavuzu, Akın Cahit, s. 524)
Buraya kadar yapılan işlemler disk kotalarını etkinleştirmek ve varsayılan limitleri belirlemekti. Şimdi belirli kullanıcılar için nasıl kota belirleyeceğimize bakalım:
 |
Belirli kullanıcılar için sınırlar belirlemek için, Yukardaki Quota sayfasında, Quota entries (Kota girdileri) seçeneğine tıklayın. Bu işlem, belirli kullanıcılar için girdi oluşturabileceğiniz Şekil 11’deki iletişim kutusunu açar.
|
Varsayılan olarak, iletişim kutusu hazır yönetici hesabı (built-in administrator account) için sınırı belirlenmemiş bir girdi içerecektir. Yönetici için bu varsayılan ayarı değiştiremezsiniz (ama bir uyarı belirleyebilirsiniz), ancak diğer kullanıcılar için sınırlar belirleyebilirsiniz. Diğer kullanıcılar için sınırları belirlemek için “Quota”(Kota) menüsünden Proporties(özellikler) seçeneğini seçin. Karşınıza kota sınırlarını belirlemenizi sağlayacak Şekil 12’deki pencere gelecektir.
 | |
| Şekil 12:Kota Düzenleme Penceresi |
Bu pencerede pencere üzerinde gösterilen kullanıcı için kota sınırı ve uyarı mesajı verilecek sınır belirlenir.
Kotalar daha çok ağ yöneticilerinin kullanımı içindir. Ancak, evinizde bir Win2K Professional masaüstü kullanıyorsanız ve ailenin diğer üyelerinin de PC’yi kullanmasına izin veriyorsanız, çocuklar için kota belirlemek isteyebilirsiniz. Kotalar, çocukların sabit diski izinsiz yüklemelerle doldurmalarını önleyecektir.
NT 4.0, işletim sistemi NTFS5 ve SP4 ya da sonraki sürümlerini kullansa bile kotaları desteklemez. Ancak bu destek eksikliği tehlikesizdir; NT 4.0 yalnızca kota ayarlarını yok sayar.
NTFS Performansı
Aşağıdaki tablo, NTFS5’in performans üzerindeki etkisini belirlemek için gerçekleştirilen BAPCo SYSmark 2000 karşılaştırmalı değerlendirme testlerinin sonuçlarını özetler. Testleri, 128MB RAM içeren ve Win2K Pro’yu çalıştıran bir Dell Latitude CPi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, SYSmark 2000’in İnternet İçeriği Oluşturma ve Ofis Üretkenliği sınamalarındaki testlerinin bileşimini yansıtır; yüksek sonuçlar, daha iyi performansı gösterir.
Test
|
FAT16
|
NTFS5
|
NTFS5 Sıkıştırılmış
|
NTFS5 Şifrelenmiş
|
Internet İçeriği Oluşturma
|
61
|
60
|
59
|
57
|
Ofis Üretkenliği
|
56
|
53
|
52
|
49
|
Ortalama Sonuçlar
|
58
|
56
|
55
|
52
|
BAPCo SYSmark 2000 Sonuçları
Sıkıştırma ve şifreleme, karşılıklı olarak birbirlerini dışlayan seçeneklerdir; birini ya da diğerini seçebilirsiniz, ancak ikisini birden seçemezsiniz. Teste, yalnızca SYSmark 2000 dosyalarını şifrelenmiş ve sıkıştırılmıştır; sistem dosyalarının da şifrelenmesi ya da sıkıştırılması performansı biraz daha düşürür. Neredeyse dolu bir diskte, alanınız kalmadığı için dosyaları sıkıştırıyorsanız, büyük olasılıkla parçalama (fragmentation) ortaya çıkacak ve sistemin çok daha yavaş çalışmasına neden olacaktır. Hiçbir durumda Win2K’nin Sanal Bellek sayfası dosyasını (Virtual Memory page file) sıkıştırmayın.
Eğilim açıktır; NTFS, FAT16’dan biraz daha yavaştır, ancak fark yüzde 3 düzeyine kadar inmiştir. Sıkıştırmanın kullanılması NTFS’yi biraz daha yavaşlatır; şifreleme de yavaşlatır, ancak yalnızca yüzde 10 kadar. Gerçekten verilerinizin şifrelenmesine gereksiniminiz varsa, bu oran önemsizdir. (http://www.win2000mag.com.tr)
Windows 2000 MMC (Microsoft Management Consol’u ,Microsoft Yönetim Konsolu)
Sistem konfigürasyonlarının yönetimi için bir çerçeve sunar. MMC'nin hoşluğu, Windows NT'nin yönetimi için ihtiyacımız olan birçok arabirimin yerini alarak sistem yönetimini kolaylaştırmasıdır. Sistem yönetimi için gerekli olan Windows 2000 araçlarını isteğimize uygun olarak MMC (Microsoft Yönetim Konsolu) içinde toplayabiliriz. Bu da bize belirlemiş olduğumuz yönetim araçlarına daha kısa yoldan erişmemizi sağlayacaktır.
MMC'nin Temelleri
MMC, eklentiler (yönetim görevlerini tanımlayan ve gerçekleştiren yönetsel bileşenler) için bir GUI (Graphical User Interface; Grafik Kullanıcı Arabirimi) sağlar. MMC' nin kendi içinde yönetim yetenekleri yoktur; gücü, eklentileri kolayca ve sorunsuzca eklemenize ve koordine etmenize olanak vermesindedir. Yani MMC’ nin içeriğini kullanıcı düzenler. Kullanıcı birden fazla MMC düzenleyebilir. MMC, internet teknolojilerini ve ActiveX denetimlerini bile destekleyecek bir MDI (Multiple Document İnterface; Birden Çok Belgeli Arabirim) sunar.
MMC tüm Win32 platformlarında (Win2K, NT 4.0, Windows 9x) çalışır. Win2K, “Başlat” menüsünün Yönetim Araçlar menüsü altında standart eklentiler içerir.
Bir ağdaki bilgisayarların yönetimi için, birden çok eklentiyi bir araya getirip, özelleştirilmiş, sağlam bir konsol oluşturulabilir. Örneğin konsol içine Bilgisayar Yönetimi Araçlarını (Sistem araçları, Depolama, Hizmetler ve Uygulamalar vb.) ekleyebiliriz. Her başlık altında birden çok araç vardır. Örneğin Bilgisayar Yönetimi Araçları başlığı altında Sistem Araçları, Depolama gibi araçlar vardır. Sistem araçları içinde de Olay görüntüleyicisi, Sistem bilgisi, Aygıt Yöneticisi gibi uygulamalar vardır. Yani konsolda iç içe bir ağaç yapısı vardır. Bu yapıyı aşağıdaki şekilde görebilirsiniz.
MMC penceresinde, ‘Console’ (Konsol), ‘Window’ (Pencere) ve ‘Help’ (Yardım) menülerini içeren bir araç çubuğu ve menü çubuğu görüntülenir. Eklentilerden yeni konsollar oluşturmak, konsol dosyalarını açmak ve kaydetmek, açık olan konsola eklenti eklemek veya konsoldan eklenti kaldırmak, güvenlik veya sahiplik seçeneklerini ayarlamak için ‘Console’ menüsünü kullanılır. Ayrıca ‘Console’ menüsü, en son kullanılan dört konsolu da listeler. ’Window’ menüsü, konsol pencerelerinin davranışını denetleyen komutları (Basamakla, Yatay Döşe, Simgeleri Yerleştir) içerir, ‘Help’ menüsüyse yerel ve web tabanlı yardım dosyalarını açar. Araç çubuğunda, ‘New’ (Yeni), ‘Open’ (Aç), ‘Save’ (Kaydet) ve ‘New Window’ (Yeni Pencere) simgeleri bulunur.
|
|
MMC kullanıcı arabirimi (UI) esnektir. Örneğin, birkaç eklentiyi birden tek konsol penceresinde veya birkaç pencerede yükleyebilirsiniz.
Konsol penceresinde bir menü çubuğu ve araç çubuğu vardır; menü öğelerinin ve araç çubuğundaki simgelerin içeriği, konsolu oluşturan eklentilere göre değişir. Eylem menüsü, yüklenmiş olan konsolda kullanılabilecek komutları içerir ve konsolun eklentileri, bu menüyü, gereken komutları ekleyip kaldırarak özelleştirir. Görünüm menüsü, eklenti nesnelerinin (objects) nasıl görüntüleneceğine ilişkin seçenekler sunar.
“Görev” menüsü “Özelleştir” komutunu da içerir; Şekil 14’de de görüldüğü gibi bu komut, “Görünümü Özelleştir” iletişim kutusunu açarak, her iki pencereye ilişkin seçenekleri belirlemenize olanak verir. Ancak, bu iletişim kutusundaki “Standart menüler (Eylem ve Görünüm)” onay kutusundaki işareti kaldırma konusunda dikkatli olunmalıdır; çünkü bu öğeyi gizlerseniz, değişiklik yapmak üzere “Görünümü Özelleştir” iletişim kutusunu bir daha açamazsınız. Konsol penceresinde çalışırken, seçtiğiniz öğelerin ‘Properties’ (Özellikler) iletişim kutusunu görüntülemek için Alt+Enter klavye kısayolu ve pencereyi yenilemek için de F5 kullanılır. (www.win2000mag.com.tr)
 |
MMC Konsolları
MMC konsolları bilgisayarın veya ağın bazı özelliklerini yönetmek için kullanılır. Genellikle konsolların kendileri değil, ev sahipliği yaptıkları araçlar bu işlevleri yerine getirir.
MMC konsolları iki bölme içerir: Soldaki bölme bileşenlerin, bileşen uzantılarının ve diğer konsol öğelerinin görüntülendiği, konsol ağacı olarak adlandırılan bölmedir. Sağdaki bölme, Details bölmesi, konsol ağacından seçtiğiniz herhangi bir öğeye ait işlevleri ve bu öğe hakkındaki bilgileri görüntüler.
Tüm MMC konsolları ortak olarak bazı menüllere ve araç çubuğu öğelerine sahiptir. Konsol ağacında seçilen öğeye bağlı olarak menü seçenekleri değişir.
Bir MMC konsolündeki Details bölmesi, görev listesi görünümlerini de görüntüleyebilir. Özellikle MMC konsol işlevlerini tanımayan ve eylemleri nasıl bulabileceğini bilmeyen kullanıcıların konsolü daha kolay kullanmalarını sağlamak için görev listesi görünümlerini oluşturabilir ve yaygın olarak kullanılan eylemleri (görevleri) bu görünümlere eklenebilir. Bir görev listesi görünümü, görev listesi görünümüne eklenen görevlere ait simgelerin yanı sıra normalde Details bölmesinde görüntülenen öğeleri de içerir. (Windows 2000 Kullanım Kılavuzu, Akın Cahit, s. 577)
Yeni bir MMC Konsolü Oluşturmak
Yukarıda da belirtildiği gibi, ‘Administrative Tools’ (Yönetim Araçları) menüsündeki araçlar da dahil olmak üzere, en sık kullanılan araçları içeren konsollar oluşturulabilir. Örneğin, ‘Event Viewer’ (Olay Görüntüleyici), ‘Performance’ (Performans) veya ‘System Information’ (Sistem Bilgisi) eklentilerini (veya üçünü birden) içerecek bir konsol oluşturmak istenebilir. Ya da Yönetim Araçları menüsünde bulunan bir aracı o menüde bulunmayan eklentilerle birleştirilmek istenebilir. Bu şekilde kullanıcı kendine özel bir MMC konsolü oluşturmuş olur.
Bunun için şu adımlar takip edilir:
1. Öncelikle MMC’ de yeni bir MMC konsol penceresi açmak için ‘Konsol’ mönüsü altında bulunan ‘Yeni’ seçeneği seçilir ya da pencere üzerindeki Yeni Konsol Oluştur düğmesi tıklanır.
2.
 |
Oluşturulacak konsolün içine bileşenleri eklemek için ‘Konsol’ mönüsü altındaki ‘Ek Bileşen Ekle/Kaldır’ seçeneği tıklanır. Karşımıza Şekil 15’deki pencere gelir.
|
3. Karşımıza gelen pencerenin Tek Başına Ek Bileşen sayfasından Ekle düğmesine tıklanarak açılan listeden istenilen bileşenler seçilerek oluşturulacak konsola eklenir.
|
4. Bu işlem tamamlandığında liste halindeki Ekle penceresinin Kapat düğmesine tıklayınız. Seçilen bileşenlerden birini başka bir bileşen altına eklemek için öncelikle Ek Bileşen Ekle/Kaldır iletişim kutusundaki Ek Bileşenlerin eklenme yeri listesinden ana bileşen seçilir ve Ekle düğmesine tıklanarak diğer bileşenler eklenir. Yanlışlıkla eklenen bir bileşen silinmek istenirse, bileşen seçilerek Kaldır düğmesine tıklanır.
5. Bazı bileşenlerin kendi ağaç yapıları içinde bir alt bileşenleri vardır. Bu bileşenlere Uzantı Bileşenleri denir. Uzantı bileşenlerinin yapılandırılması için onların etkinleştirilmesi gerekir. Bu bileşenleri etkinleştirmek için öncelikle eklenmiş olan bileşenlerden biri seçilmeli, daha sonra Uzantılar sayfasından etkinleştirilmek istenen uzantı bileşenleri işaretlenir. Şekil 17’deki Uzantılar penceresinde Bilgisayar Yönetimi bileşeninin uzantıları görülmekte.
 |
|
6. Eğer uzantı bileşenleri mevcutsa, Tüm uzantıları ekle seçeneğindeki onay kutusunu kaldırın, sonra etkinleştirmek istediğiniz uzantıları belirtmek için uzantı bileşenlerini işaretleyin veya işaretli olan öğelerdeki onay işaretini kaldırın.
7. Konsol penceresine geri dönmek için Tamam düğmesine tıklayın.
8. Oluşturduğumuz bu konsol penceresine bir isim vermek için Seçenekler iletişim kutusunu açmamız gerekir. Bu iletişim kutusunu, ‘Konsol’mönüsü altından ‘Seçenekler’ i tıklayarak açabiliriz.
9. Konsol sayfasından konsol için bir isim girilir. İstenirse konsol simgesi Simge Değiştir düğmesi ile değiştirilebilir.
10. Konsol Modu açılır listesinden konsol için kullanılmak istenilen konsol kipi seçilir.
11. Üç konsol kipinden biri seçilirse, Görev listelerindeki bağlam mönülerini etkinleştirmek, Konsolde yapılan değişiklikleri kaydetmek veya Kullanıcıların görünümleri özelleştirilmesine izin vermek istenip istenmediği belirtilir. Tamam düğmesine basılarak bu değişiklikler kaydedilir.
 | |
| Şekil 18: Seçenekler Penceresi |
12. Son olarak oluşturduğumuz konsola erişim ismi vermek için ‘Konsol’ mönüsü altındaki ‘Farklı Kaydet’ seçeneği tıklanır. Buradan dizinler altına girilerek konsola isim verilir ve Kaydet düğmesine tıklanır. Konsol dosyaları .MSC uzantısı ile etki alanında bulunan tüm kullanıcıların Yönetimsel Araçlar klasörüne kaydedilir.
Önceden kaydedilmiş bir konsolu açmak için, ‘Konsol’ menüsünden ‘Aç’ı seçip, çalışmak istenilen konsol seçilir. Konsola başka eklentiler yüklemek için ‘Konsol’ menüsünden ‘Ek Bileşen Ekle/Kaldır’ komutu seçilmelidir.
(Windows 2000 Kullanım Kılavuzu, Akın Cahit, s. 581-584)
WINDOWS 2000’ DE GÜVENLİK
Active Directory hizmeti sayesinde sistem yöneticisi, bir merkezden bütün ağın ve tüm kullanıcıların her türlü sistem kaynağına erişim haklarını belirleyebilir, kısıtlayabilir, arttırabilir. Actve Directory, etki alanı güvenlik politikaları ve kullanıcı hesaplarını, yetkileri, imzaları, sorumlulukları ve parolaları depolar. Birden fazla Domain Denetçisi bulunan ağlarda, bu bilgiler faal olarak sürekli güncellenir ve uzaktan yönetim için ağın her yerinde kullanıma hazır tutulur.
Erişim Denetim Listesi (Acces Control List-ACL), Windows 2000’ de, daha önceki NT sürümlerinden farklı olarak, ağdaki bütün nesneler ve kaynakların birer güvenlik tanımlayıcısı (security descriptor) vardır. Güvenlik tanımlayıcısı, tüm hak ve yetkiler kısıtlamalar ve sınırlamaları içerir. Her etki alanı kendi güvenlik politikaları ve ACL bulundurur. Windows 2000 ağında birden fazla etki alanı olabilir; bu durumda etki alanları birbirleri arasında belirlenecek "Güven İlişkisi" çerçevesinde bağlanırlar ve buna "Domain Ağacı" adı verilir. Windows 2000 ortamında birden fazla "Domain Ağacı" olabilir; bunların hepsine birden "Domain Ormanı" denir.
Windows 2000’ in güvenlik sistemi, Single Sing-on (SSO, tek oturum açma) ile başlar. Oturum açma işlemi, herhangi bir işletim sisteminde, kullanıcının kendisini ağa tanıtması ve “olduğunu iddia ettiği kişi olduğunu kanıtlaması” işlemidir. Ağ işletim sistemi, ancak bu kanıtı elde ettikten sonra, kullanıcıyı gerçek kimliği ile tanıyabilir ve ona Ağ Yöneticisi’ nin tayin ettiği haklarını ve yetkilerini verebilir.
SSO, Windows 2000 güvenlik sistemi olan Kerberos protokolü sayesinde yapılır. Kerberos, bilet(Ticket) adı verilen ve ağda Anahtar Dağıtım Merkezi (Key Distribution Center-KDC) denilen bir merkezden çıkartılan şifreli veri paketlerine dayanan bir protokoldür. Bilet, kullanıcının kimliğini ve diğer birçok bilgilerin kanıtıdır. Bilet' in içindeki kullanıcının adı ve parolasından türetilmiş bir değerdir ve şifre çözülse bile bir oturumluk olduğu için başkasının işine yaramayacaktır. Bilet' in kullanım ömrüde sınırlıdır. Anahtar Dağıtım Merkezi, kendi yetki alanı içinde bütün kullanıcılara bir bilet keser. Kerberos Server, Sistem Yöneticisi' nin tayin edeceği bu süre ya da Windows 2000' in diliyle zaman aşımı süresi dolunca, kendi kestiği bileti bile tanımaz. Biletlerin varsayılan ömürleri 8 saattır. Bu süreyi Ağ Yöneticisi uzatabilir ya da kısaltabilir. Etki alanı içindeki tüm serverlar birer KDC olarak çalışırlar.
Sistemin çalışması, görünüşte çok basittir. Şekil 19’ da da görüldüğü gibi, kullanıcı SSO işleminden sonra, KDC bu kullanıcının oturumuna önce bir Bilet İsteme Bileti (Ticket Granting Ticket-TGT) keser. Kullanıcı oturumun esnasında herhangi bir kaynağı kullanmak istediğinde oturumun açıldığı bilgisayar, KDC’
ye TGT’ yi vererek, hizmet bileti (Service Ticket-ST) ister. KDC, kendi verdiği TGT’ yi hemen tanıdığı için kullanıcının bilgisayarına ST’ yi kesip gönderirir. Kullanıcı bilgisayarı, ST ile ağ kaynağına başvurur ve erişim hakkını elde eder. Bundan sonra kullanıcı bir ağ kaynağına ulaşmak istediğinde tekrar KDC’ den bir hizmet bileti istemez, elindeki hizmet biletini kullanarak ağ kaynaklarına ulaşır.(Şekil 19)
 |
|
Eğer kullanıcı kendi etki alanı dışında bir etki alanındaki kaynağa kullanmak isterse, diğer etki alanının KDC’ si hizmet bileti vermeyeceği için, kendilerine ikinci bir Bilet İsteme Bileti kesilecektir. Şekil 2 ‘ de görüldüğü gibi, kullanıcının bilgisayarı, bu ikinci TGT ile ikinci KDC’ ye başvurarak, hizmet biletini alacaktır. İkinci KDC, birinci KDC’ nin çıkarttığı TGT’ yi (etki alanı içindeki güven ilişkisi sebebi ile) tanıyacak ve hizmet biletini verecektir.
 |
|
Kullanıcı bu hizmet bileti ile ağ kaynağına ulaşacak ve erişim hakkı kazanacaktır. (Şekil 20)
Kerberos, kimlik doğrulama, verinin bütünlüğünü koruma ve başkasının eline geçmesini önleme işlevlerini, ya kendi ya da kullanıcının sağlayacağı bir şifreleme sistemi ile gerçekleştirilir. Mesela gönderdiğimiz bir mesaj bizim sistemimiz den çıkarken ya Pulic Key (Genel Anahtarlama) ya da bizim sağlayacağımız özel bir anahtar ile sifrelenecektir. Bu mesajı alan bilgisayar şifreyi çözecek anahtar bulunacak ve mesaj yolda hiç kimse tarafından okunmayacak ve içeriği değiştirilmeden ulaştırılacaktır.
Kerberos' un bir görevide paylaşılan bir disk sürücüye erişerek alınan bilgilerin ya da açılan dosyaların içeriğinin nereye gittiğini izlemektir. Bunu da hizmet bileti ile sağlar. Biletin yetki bilgisi bölümü, kullanıcının ağ kaynağına
erişmesinde kullanılırken, Kerberos bu bilgilerden bir kullanıcıya ait "güvenlik jetonu"(Security Acces Token) adı verilen bir bilgi kümesi oluşturulur ve kullanıcının ağ kaynaklarından adindiği bilğiyi, kullanıcıyı temsil eden bu jetonlara yapıştırır. Jeton o sırada oturumun açıldığı bilgisayarı tanımaktadır.
Kerberos, sisteminde bir verinin şifrelenmesinde uygulanan anahtar kullanıcının oturum açarken girmek zorunda olduğu parola kelimesinden üretilir. Windows
2000, her kullanıcının şifresini bildiği için sistem kaynaklarına ulaşması sırasında veriyi şifrelemek ve daha sonra şifreyi çözmek için kullanacağı anahtarı bilir.
Yeni Kullanıcı Yapma:
Bilgisayarımıza giriş izni vermek isterken, masaüstü, dökümanlar gibi yerlere girilmesini istenmiyorsak yeni bir kullanıcı hesabı oluşturulur. Kullanıcı hesapları denetim masası\kullanıcılar ve sifreler kısmına girilerek ayarlanabilir. Burada "Ekle" butonuna basılarak yeni bir kullanıcı adı belirtilir, tam isim girilir ve kullanıcı tanımlaması bölümleride doldurulur.(Kullanıcı tanımlama olayı daha sonra ayrıntılı olarak anlatılacaktır )
Kullanıcı İzinlerinin Kısıtlanması:
Windows 2000, her bir kullanıcının izinlerini belirlemenizi sağlayarak yardım edebilir. Böylece istenilen dosyaların istenmeyen kişilerin müdahalesinden korunmuş olur.
Dosya Ya Da Klasörleri Şifreleme:
|
 |
Windows 2000 saklama sistemi olan NTFS, sabit diskteki dosya ya da klasörleri şifrelememize izin verir. Bunu için, şifrelemek istediğimiz bir dosya ya da klasöre sağ tıklayarak özellikler seçilir. General sekmesinden Advanced seçeneği seçilir. (Şekil 21)
Daha sonra aşğıda görülen ekran gelir. Buradan Encrytp yazan kutuya işaret koyarak verileri güvene alınır.(şekil 22) Bu konular daha sonra ayrıntılı olarak anlatılacaktır.
 |
Şekil 22: Gelişmiş Özellikler PenceresiGüvenli Açılış:
NT 4.0 ve Windows 2000' de tüm yeni kullanıcıların güvenli bir açılış için Ctrl+Alt+Delete' e basması gerekiyor. Bu özelliği etkinleştirmek için Start/Settings/Control Panel/Users and Password' u seçilir.Advanced sekmesine tıklanır. "Require users to press <Ctrl>-<Alt>-<Delete> before logging on" kutusu işaretlenir.
Windows 2000 incelikleri
Kararlı,kolay arabirim,şaşırtıcı derecede hızlı
Microsoft’un ilk bete versiyonlarını 1997 Şubatı’nda piyasaya sürdüğü ve 2000 yılının Şubatı’nda lansmanını yaptığı Windows 2000 ilk bakışta Windows 98 ya da Windows 95’ e benziyor.(aynı start menu, Recycle Bin ve Task Bar). Fakat zamanla ufak tefek farklılıkları fark edeceksiniz. Terfi ettikten sonra, Windows 2000’in bile fırsatlar dünyası olduğunu göreceksiniz. Masa üstünüzü özelleştirmek, dosyaları yönetmek, güvenlik kontrolü, internete erişim ve diğerleri hakkında bilgi sahibi olmak için okumaya devam edin.
Masa üstünüzü özelleştirin
Masa üstünüz Windows 9x’e benziyorsa, Windows 9x gibi çalışmalıdır değil mi? Hiç de değil. Bazı benzerlikleri var. Hazırlıklı olmak için bunları şimdiden öğrenin.
Start mönüsünü özelleştirin
Win 2000’de Personalized Menu özelliği, Start mönüsü altındaki menüleri kapatarak sadece ihtiyacınız olanları gösteriyor.(Şekil 23)
Windows bunu yalın zamanda kullandığınız ya da kurduğunuz uygulamaları takip edip sadece onları göstererek yapıyor.(diğerleri görünür menünün dışında kalıyor)
Tam menüye erişmek için, listenin altında aşağı ok işaretine tıklayın. Tam mönü otomatik olarak alfabetik sıralanıyor.
Bir şeyin nerede gizlendiğini bilmiyorsanız, Personalized Menüyü kapatıp tüm Start menüsünü görmek isteyebilirsiniz. Start/Settings/Taskbar & Start Menu’yu seçin ve General sekmesinin altında ‘Use Personalized Menus işaretini kaldırın.
Doğru araç çubuğunu oluşturun
QUICK LAUNCH araç çubuğu(araç çubuğunda Start düğmesi ve çalışan programların düğmeleri arasında),seçili(fakat bunlar tek seçeneğiniz değil) birkaç kısa yolun hızlıca yüklenmesini sağlıyor. Bir program, döküman ya da klasör ikonunu araç çubuğuna eklemek için Explorer penceresinden araç çubuğunda olmasını istediğiniz yere sürükleyin. Araç çubuğundan kadırmak için de sağ tıkalyın ve Delete seçin. Önceden bir araç çubuğu düzenlediyseniz ve kullanmak istiyorsunuz, Araç çubuğunun boş bir yerine sağ tıklayın, Toolbars’ı seçin ve alternatif araç çubuğu seçeneklerinden birini seçin.
Aktif masaüstünü kullanın
Active desktop açıkken, windows masa üstünüzün web gibi görünmesini ve çalışmasını(tek tıklamayla çalıştırılma gibi) sağlayabilirisiniz. Daha da önemlisi, Altavista arama formlarından, Javascript ticker’lara kadar Web içeriğini direkt masa üstünüze kopyalayabilirsiniz ve içeriğinin düzenli olarak güncellemesini
sağlayabilirsiniz. Active Desktop Win 95’den beri vardı fakat Windows 2000’le ayarlarını değiştirmek çok kolay.
 |
Şekil 23: Kişiselleştirilmiş mönülerin kullanılması.
Windows 2000’de Active Desktop’ı aktifleştirmek için, Control Panel/Folder Options’ı (aynı zamanda tüm explorer pencerelerinin Tool menüsünde bulunabilir) seçin. Active Desktop alanında General sekmesini tıklatın ve “Enable Web content on my desktop” düğmesini tıklayın. Active Desktop’u açmanın diğer iki yolu da Windows 98’den kalan yöntemlerdir. Masa üstünde boş bir alana sağ tıklayıp Active Desktop/Show Web Content’i seçebilirsiniz. Bunun yanında, masa üstünde boş bir alana sağ tıklayıp properties seçtikten sonra, Web sekmesinden “Show Web Content on my Active Desktop” da seçilebilir.
Aktif öğelerin Eklenmesi
Active Desktop özelliğini ilk kullanışınızda, sadece tek bir Web içeriği görüntülenecektir.(Internet Explorer Channel Bar). Yeni öğeler eklemek için, masa üstünün boş bir yerine sağ tıklayın ve Active Desktop Item’ı seçin. Diyalog kutusundaki seçeneklerle, Microsoft’un online Desktop koleksiyonunu gezebilir ya da eklemek istediğiniz Web elemanın Web adresini ya da sabit diskinizdeki yerini belirtebilirsiniz. Microsoft’un Desktop Gallery’sine bakmaya değer (özelliklede masaüstünüzde borsa, hava durumu yada Audionet müzik olmasını istiyorsanız)
Aktif masa üstünüzü özelleştirin
Masa üstünün içeriği ve görünümü ile oynamak için, masa üstünde boş bir yere tıklayın ve Active/Desktop’ı seçin. Karşınıza, yanlarındaki kutular işaretleyerek aktifleştirebileceğiniz mevcut Active Desktop öğeleri listesinin bulunduğu Display Properties’in Web sekmesini gösterecektir. Bu arada New düğmelerine basarak yeni aktif öğelerde ekleyebilirsiniz.
Active desktop öğelerini yerlerinde tutun
Active Desktop’u istediğiniz şekilde ayarladıktan sonra, kazayla taşınmalarının ya da büyüklüklerinin değiştirilmesini engellemek için onları kirleyin. Masa üstünde boş bir yere tıklayın ve Active Desktop’u seçin. Lock Desktop Item’da işaret varsa, masa üstünüz değiştirelemez. Sonra masa üstünüzü değiştirmek isterseniz ne olacak?
Explorer penceresinin sol paneli, ön izleme ve bilgi alma için iyidir(fakat çok yer kaplar). Daha fazla dosya görmek istiyorsanız, Explorer’ın Web görünümü ayarlarını değiştirin:Tolls/Folder Options’ı seçin ve Web View bölümünde “Use Windows Classic folders”ı işaretleyip OK’e tıklayın.
Faydalı klasör tanımlamaları
Uzun klasör isimleri olsa bile, bir klasörün içindekilerini, onları oraya kimin koyduğunu ve ne işe yaradıklarını anlatmaya yetmez. 2000’de ise, bir klasör hakkında not yazmanın (düz yazı veya HTML şeklinde) bir yolu var. Not yazmak istediğiniz klasörü açın ve boş bir yerine sağ tıklayın. Customize This Folder’ı seçin., Next’e tıklayın ve sadece “Add Folder Comment”’i işaretleyin. Next’e tıkalayın ve Folder Comment alanında metninizi yada HTML kodunuzu girin. Next ve Finish’e tıklayın. sonuçlar, klasöre açıkken ya da bir üst klasörde seçili iken sol panelde izlenebilir(Explorer pencerelerinizde Web görünümü aktif ise).
(PC Life 200)
Şekil 24: Klasör açıklanması Eklenmesi.
Şekil 24: Klasör açıklanması Eklenmesi.
 |
Şekil 25: Cobol Dizinine eklenen açıklamanın gösterimi.
Windows 2000 kurulumu:
Windows 2000’in karmaşıklığına rağmen, terfi süreci şaşırtan derecede kolay ve büyük ölçüde otomatik. Windows 2000’in eski işletim sitemimizi tamamen sildiği-tam terfi modu- bu işin en kolay olanıdır.(işletim sisteminin Windows 95, Windows 98 ya da Windows NT’nin yanına kurulumu biraz daha da karışık.). Bu basitliğe rağmen, Windows 2000 CD_ROM’ unu bilgisayarınıza takmadan önce aşağıdaki donanım ve yazılım uyumlulukları problemleri ile ilgili aşağıda anlatılacak bazı ipuçlarına ve diğer hazırlık adımlarına bakmanı gerekir.
1. Tam bir sistem yedeklemesi yapın:
Bilgisayarınızda büyük değişikler yapmak üzerisiniz. Dolayısıyla, kurulum sırasında ya da Windows 2000 kurulduktan sonra işlerin yolunda gitmemesi durumunda (elektrik kesilmesi ya da ciddi uyumluluk problemleri gibi), geri dönecek bir şeyleriniz olduğundan emin olun. Buna ilaveten, Recyle Bin’deki tüm dosyalarınızı kaybedebilirsiniz, bu yüzden içinde istediğiniz bir şey olamadığından emin olun. Burada , mevcut Windows 98 ve Windows NT 4.0 kurulumlarımızı yedeklemek ve eski haline getirmek için PowerQuest’in Drive Image yardımcısını kullandık. Bunun yanınıda, CD_ROM sürücüsünü de içeren yeni bir Windows açılış disketini de el altında bulundurmak iyi bir fikir.
NOT: kişisel dokümanlarınızı (kelime işlem dosyaları, hesap tabloları ve benzerleri) ayrı bir sabit disk partition ‘da tutuyorsanız, önceki işletim sistemini eski haline getirmek daha da kolaydır. Uygulamaları da farklı partition’lara kurmak isteyebilirsiniz.
2. Upgrade (Terfi) ya da Clean İnstall’ı(Sıfırdan Kurulum) Seçimi:
Mevcut Windows 2000 terfi CD’sini CD_ROM sürücünüze takın. Windows 2000 Setup Wizard otomatik olarak başlamalıdır. Kurulum, başladığında atacağınız ilk adım mevcut Windows versiyonunuzu terfi etmek ya da temiz bir kurulum arasından seçim yapmaktır.(Şekil 1.1) Hangi terfi yolunun size uygun olduğunu öğrenmek için okumaya devam edin.
3. Terfi Paketini (varsa) Kurun:
Eğer NT 4.0 çalışıyorsunuz, Windows 2000 kurmadan önce Service Pack 4 ya da üstünü alın( ve yedekleyin) ve kurun. İki kurulum türünde de, Windows 2000 tüm sabit disklerini tarayıp bulduğu NT File System partiton’larını NTFS5’e dönüştürecektir.
NT ve Windows 2000 arasında ikili açılış yapabilmeyi istiyorsanız bu servis paketi gereklidir, çünkü orijinal Windows NT 4.0 versiyonları NTFS5 partisyonlarını okuyamaz ve bu da mevcut NT kurulumuzun işe yaramaz hale gelmesi demektir. Microsft Windows 2000’in dönüşüm yapmadan önce sizi uyaracağını söylüyor fakat Windows 2000 Relesa Candidate 3 ile yapılan birkaç kurulumda bu uyarı görülmüyor. Windows NT 4.0 Service Pack 4.0 ve sonrası (en son SP6), NT 4.0’ın NTFS5 partition’larını okumasını izin vererek iki iletişim sistemiyle de açılış yapılabimesini sağlıyor. Eğer daha sonra bilgisayarı
Şekil 1.1. Kurulumu başlarken upgrade seçilerek mevcut sisteminizin üzerine Windows 2000 Professional kurulmaya başlar.
bir kez bile NT 4.0 partisyonundan açmayı istiyorsanız,i kurmadan önce bu servis paketini kurduğunuzdan emin olun.
4.NTFS ‘i seçin:
Windows 2000 Professional’daki NT File System’in Windows 9x’in kullandığı Dosya yerleşim Tablosu’na göre (File Allocation Table-FAT) pek çok avantajı var. NTFS diski FAT’e göre çok daha verimli kullanılıyor ve daha iyi güvenlik sağlıyor. Eski işletim sistemimizi terfi ederken ya da NT’nin yanına temiz bir kurulum yapıyorsanız, NTFS akıllıca bir seçimdir. Fakat, temiz bir kurulum yapıp Windows 2000 ve Windows 9x ile ikili açılış yapmayı planlıyorsanız, NTFS’i sadece, Windows 9x’in tanımayacağı ayrı bir sürücü partisyonunda kullanabilirsiniz.(Şekil1.2)
Şekil1.2 Dosya sistemi ” No,do not upgrade my drive “ ile değiştirilmez.
5.Uprade Report’u Gözden Geçirin.
4.adımdan sonra, Windows 2000 Professional, bilgisayarın konfigürasyonunu analiz edip, kaydedebileceğiniz ya da yazdırabileceğimiz bir rapor hazırlamaktadır.(Şekil1.3 )İlk adımlarımızı doğru takip ettiyseniz bu aşamada bir süprizle karşılaşmamalısınız. Bu arada, Windows 95 ya da 98’den terfi ediyorsanız(başka bir işletim sisteminin yanına temiz kurulum yerine), raporda autoexec_bat ve config_sys dosyalarındaki bazı satırların Windows 2000 ile uyumlu olmadığı söylenecektir. Bu genelde önemli bir şey değildir.
Şekil1.3 Knfigürasyon Raporu.
6.Arkanıza Yaslanın:
Bu adım gayet kolay, eğer terfi yapıyorsanız, süreç bu andan itibaren neredeyse otamatikleşiyor, ancak bir saat yada da ha fazla sürebiliyor.(Şekil1.4 )Windows 2000 Professional birkaç kez baştan başlatacak (Şekil 1.5) gerekli dosyaları kopyaladıktan ve eski Windows versiyonunuzdaki ayarların ve uygulamaların taşınmasını gerçekleştirecektir. Hiçbir şey olmuyormuş gibi(sabit diskin çalışmaması da dahil) geçen süreler (5-10 dakika )olacaktır. Paniklemeyin. Kurulum devam etmektedir.
7. Clean İnstall Seçeneklerinin Seçimi:
Temiz bir kurulumda, kullanıcı adı,şifre, tercih ve saat bilgilerini girmenizi gerekecektir. Bilgisayarınız network’e bağlı ise,bir sihirbaz size network işleminde yol gösterecektir.
8.Neredeyse Vardık:
Son adımlar. Windows 2000’i ilk açtığımızda, yeni işletim sistemini kullanmaya başlamadan önce sizden bir giriş şifresi oluşturmanız istenecektir. Girdikten sonra tanıtım turuna katılın ve herşeyin düzgün çalıştığına emin olun.(Şeki 1.6)
Şekil 1.4 Windows 2000 Professional dosyaları kopyalanıyor.
Bir problem varsa, www.microsft.com/windows2000/professional adresindeki Microsoft 2000 Web sayfasının destek bölümünü ziyaret edin.
Şekil 1.5 Dosyalar kopyalanırken sisteminiz birkaç kez yeniden başlatılacak
Şekil 1.6 Tantım turu
Windows 2000 Haberleri sunan Web Siteleri:
Terfiden önce (ve sonra), aşağıdaki bağımlısınız Windows 2000 sitelerini ziyaret ederek en son haberkere, FAQ’lara (Sıkça Sorulan Sorular),kullanıcı görüşlerine, forumlara ve diğer bir çok şeye ulaşabilirsiniz. Tabii Microsft’un resmi sitesini de unutmayın.
About.com’un Win 2000 sayfası:
Windowsnt.about.com/compute/windowsnt/msub06.htm
ActiveWindow
BetaOS
BHS.Com Windows NT/2000-11-09 Kaynak Merkezi
LabMice
Paul Thurrott’s SuperSite
Win2Kworld
WinPortal.com
KAYNAKLAR:
1. Windows 2000 Kullanım Kılavuzu, Akın Cahit, Hacıoğlu Kemal, Alfa Yayınları, Haziran 2000.
2. Windows 2000, Çubukcu Faruk, Ocak 2000.
3. Chip Dergisi, Ocak 2000 sayısı.
4. PC Word Degisi, Eylül 1999 sayısı.
5. PC Life Dergisi, Nisan 2000 sayısı.
6. PC Word Dergisi, Ağustos 1999.
7. PC Life Dergisi, Eylül 2000.
