Linux Komutları -2

Komut

Paste - Aynı bir dosyanın veya baska dosyaların belirli kısımlarını bir araya getirmek için kullanılır.Paste komutuyla ister yatay, isterse düşey olarak birleştirme işlemi yapılabilir.

Kullanımı
paste [seçenekler] [dosya...] şeklinde tanımlıdır.

Seçenekler

-s : Dosya içindeki satırları yanyana birleştirmek için kullanılır.
-d : İki dosyanın karşılıklı satırlarını araya belirlenen karakterleri yerleştirmek suretiyle birleştirir.
- : Dosya ismi yerine kullanılarak, satırların ekrandan girilmesini sağlar.

Örnekler

               $ cat liste

               Ahmet KARA:1975:9328

        Ali ÖZKAN:1982:634

        Pervin ONKUL:1992:1576

               $ cat liste3

        ISTANBUL

        ANKARA

        KONYA

  Araya ':' işaretini koyarak liste ve liste3 dosyanın karşılıklı satırlarını eklemek için:

        $ paste -d: liste liste3

               Ahmet KARA:1975:9328:ISTANBUL

        Ali ÖZKAN:1982:634:ANKARA

        Pervin ONKUL:1992:1576:KONYA

  Liste dosyasının satır aralarına tab karakterleri konularak yazdırlması için:

               $ paste -s liste

               Ahmet KARA:1975:9328        Ali ÖZKAN:1982:634        Pervin ONKUL:1992:1576

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Kenan Kara

Komut:

ping(Packet internet groper):
Bir network bilgisayara ICMP(Internet Control Message Protocol) echo paketi gönderir ve geri dönen paketleri bildirir.

Soz dizimi:

ping [-d] [ -n ] [ -q ] [-r] [-v] [ -R ] [ -c Count ] [ -f | -i Wait ] [ -l Preload ] [ -p Pattern ] [ -s PacketSize ] [ -L ] [ - I a.b.c.d. ] [ -T ttl ] Hostname [ PacketSize [ Count ] ]

Argumanlar:

-PacketSize

Gonderilen paketlerin boyutunu belirtir

PacketSize argumaninin kullanimi istege baglidir, kullanilmadigi zaman packet boyutu 64 byte alinir.

-Hostname

Paketlerin gonderildigi bilgisayarin ismini belirtir.Hostname argumani, isimle(nnsc.nsf.net or boston5) veya numarayla(197.5.0.8 veya 198.113.178.17) belirtilmis bir IP adresidir

Secenekler:

-c Count: Gonderilecek veya alinacak echo sayisini belirtir, sayi Count yerine girilir
-f :Paketlerin gelir gelmez goruntulenmesini saglar.Boylece kac tane paketin atildigi cok hizli bir sekilde ogrenilebilir.Sadece kok kullanici kullanabilir
-I a.b.c.d : Belirtilen a.b.c.d arayuzunun coklu rollerde kullanilacagini gosterir
-i Wait : Paketler arasinda Wait'te belirtilen sure kadar ara birakilir(saniye olarak).-f ile kullanilmaz.
-F : Normal moda gecmeden once, mumkun oldugu kadar cabuk, cok rollu ping'lerin yerel geri donusumunu engeller
-n : Sadece sayisal ciktileri verir. Sembolik bilgisayar adres isimlerine bakmaz
-p Pattern : Gonderilen paketi maximum 16 byte'lik "koruyucu" bolgeyle doldurur. Network'teki bilgi kaynakli problemlerin teshisi icin kullanislidir.
-q : Baslangic ve bitiste goruntulunen ozet satirlarin disinda birsey goruntulenmez
-r : Rutin yollari atlayip direk olarak, bir bilgisayara, iliskilendirilmis bir network uzerinden gonderir
-R : Echo istek paketinde, yol kayit ozelligi icerir ve donen paketlerde bir tampon yolu goruntuler
-s PacketSize : Kac byte bilgi gonderilecegini belirtir, sayi PacketSize yerine girilir
-T ttl : Cok rollu bir paket icin etkinlik suresini belirtir. Sure saniye olarak ttl yerine girilir
-v : Echo cevaplarina ek olarak, alinan ICMP paketlerin listesini görüntüler

Ornekler:

(1) canopus bilgisayari ile olan network bagini kontrol etmek ve gonderilecek echo istegi sayisini belirtmek icin:

ping -c 5 canopus VEYA ping canopus 56 5

Ornek Cikti:

PING canopus.austin.century.com: (128.116.1.5): 56 data bytes
64 bytes from 128.116.1.5: icmp_seq=0 ttl=255 time=2 ms
64 bytes from 128.116.1.5: icmp_seq=1 ttl=255 time=2 ms
64 bytes from 128.116.1.5: icmp_seq=2 ttl=255 time=3 ms
64 bytes from 128.116.1.5: icmp_seq=3 ttl=255 time=2 ms
64 bytes from 128.116.1.5: icmp_seq=4 ttl=255 time=2 ms
----canopus.austin.century.com PING Statistics----
round-trip min/avg/max = 2/2/3 ms

(2) Gonderilecek bilginin byte sayisi:

ping -s 2000 opus VEYA ping opus 2000

Ornek Cikti:

PING opus.austin.century.com: (129.35.34.234): 2000 data bytes
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=0 ttl=255 time=20 ms
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=1 ttl=255 time=19 ms
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=2 ttl=255 time=20 ms
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=3 ttl=255 time=20 ms
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=4 ttl=255 time=20 ms
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=5 ttl=255 time=19 ms
2008 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=6 ttl=255 time=19 ms
^C
----opus.austin.century.com PING Statistics----
7 packets transmitted, 7 packets received, 0% packet loss
round-trip min/avg/max = 19/19/20 ms

Not: Cikti, Ctrl-C'ye basilana kadar tekrar eder.

(3) stlopnor bilgisayarina flood-ping ozelligi istemek icin:

ping -f stlopno

Ornek Cikti:

Ping stlopnor.austin.century.com: (129.35.34.234): 56 data bytes
.^C
----stlopnor.austin.century.com PING Statistics ----
1098 packets transmitted, 1097 packets received, 0% packet loss
round-trip min/avg/max = 4/4/11

Not: Cikti, Ctrl-C'ye basilana kadar tekrar eder.

(4) opus bilgisayarina gonderilen paketler arasinda 5 saniyelik ara birakmak icin:

ping -i5 opus

Ornek Cikti:

PING opus.austin.century.com: (129.35.34.234): 56 data bytes
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=0 ttl=255 time=5 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=1 ttl=255 time=5 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=2 ttl=255 time=6 ms
^C
----opus.austin.century.com PING Statistics----
3 packets transmitted, 3 packets received, 0% packet loss
round-trip min/avg/max = 5/5/6 ms

Not: Cikti, Ctrl-C'ye basilana kadar tekrar eder.

(5) Preload degiskeniyle belirtilen paket sayisini, normal moda gecmeden once mumkun oldugu kadar cabuk opus bilgisayarina gondermek icin:

ping -l 10 opus

Ornek Cikti:

PING opus.austin.century.com: (129.35.34.234): 56 data bytes
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=0 ttl=255 time=9 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=2 ttl=255 time=16 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=3 ttl=255 time=22 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=4 ttl=255 time=26 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=5 ttl=255 time=27 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=6 ttl=255 time=30 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=7 ttl=255 time=31 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=8 ttl=255 time=33 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=9 ttl=255 time=35 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=10 ttl=255 time=36 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=11 ttl=255 time=6 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=12 ttl=255 time=6 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=13 ttl=255 time=6 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=14 ttl=255 time=7 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=15 ttl=255 time=6 ms
^C
----opus.austin.century.com PING Statistics----
16 packets transmitted, 16 packets received, 0% packet loss
round-trip min/avg/max = 6/19/36 ms

Not: Cikti, Ctrl-C'ye basilana kadar tekrar eder.

(6) Bir network'teki bilgi kaynakli problemleri teshis etmek icin:

ping -p ff opus
Bu komut paketleri opus bilgisayarina koruyucu kalipla gonderir.

Ornek Cikti:

PATTERN: 0xff
PING opus.austin.century.com: (129.35.34.234): 56 data bytes
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=0 ttl=255 time=5 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=1 ttl=255 time=5 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=2 ttl=255 time=5 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=3 ttl=255 time=6 ms
64 bytes from 129.35.34.234: icmp_seq=4 ttl=255 time=5 ms
^C
----opus.austin.century.com PING Statistics----
5 packets transmitted, 5 packets received, 0% packet loss
round-trip min/avg/max = 5/5/6 ms

Not: Cikti, Ctrl-C'ye basilana kadar tekrar eder.

(7) Basit cikti elde etmek icin:

ping -q bach

Ornek Cikti:

PING bach.austin.century.com: (129.35.34.234): 56 data bytes
^C
----bach.austin.century.com PING Statistics----
5 packets transmitted, 5 packets received, 0% packet loss
round-trip min/avg/max = 5/5/8 ms

Ilgili Komutlar:

ifconfig komutu
netstat komutu

Icindekiler Onceki Sonraki

Hazirlayan: Hasan Turksoy

Komut :
ps : Aktif işlemler hakkında çeşitli bilgileri görüntüler.

Kullanım :
$ps [seçenekler]

Seçenekler :

-e :Tüm işlemlerle ilgili bilgilerin görüntülenmesini sağlar.
-d :Grup liderleri hariç, tüm işlemler hakında bilgi sağlar.
-a :Grup liderleri ile bir terminalle ilişkisi olmayan işlemler hariç
tüm işlemler hakkında bilgi sağlar.
-x :Herhangi bir terminalle ilişkisi olmayan işlemleri görüntüler.
-f :Bilgi listenin tam olarak listelenmesini sağlar.
-l :Listenin ayrıntılı olarak görüntülenmesini sağlar.
-p liste :liste de ID numarası tanımlanan işlemlere ait özet bilgileri
görüntüler.
-t liste : liste de adı yazılan terminallerden yürütülen işlemler
hakkında özet bilgileri görüntüler.
-u liste :liste de belirlenen kullanıcılarla ilişkili işlemler hakkında
özet bilgi sağlar.
-g liste :liste de tanımlanan grup liderlerinin ilişkili olduğu tüm
işlemler hakkında bilgi sağlar.

Örnekler :

Kullanıcı ps komutunu parametresiz olarak kullanırsa ekrana kendisine ait işlemler hakkında kısa bilgi görüntülenir.

$ps

   PID  TTY   TIME   COMD

  1140  015   0:02     sh

  2170  015   0:00     ps

$_

İşlemler hakkında ayrıntılı bilgi almak için -l parametresi kullanılır.

$ps -l

F   S   UID   PID   PPID   C   PRI   NI   ADDR   SZ   WCHAN   TTY   TIME   COMD

1   S   138  1140      1   0    30   20    462   56 80038ae8  015   0:02     sh

1   R   138  2170   1140  26    73   20    4bc  119           015   0:00     ps

$_

Görüldüğü gibi kullanıcıya ait işlemler ayrıntılı olarak kolonlar halinde -l parametresi ile görüntülendi. Görüntülenen bu kolonlardan;

F : İşlemler hakkında bilgi veren bazı kodları ekrana getirir.

00: işlem disk üzerinde

01: bellekte

02: sistem tarafından yapılan bir işlemi

04: bellekte kilitli

10: diske yazılıyor (swapping)

20: başka bir işlem tarafından izleniyor

40: bir başka izleyici

S : İşlemin durumu hakkında bilgi verir.

O: mevcut değil

S: uyuyor

W: bekliyor

R: çalışıyor

I: ortada

T: bitirilmiş

Z: durdurulmuş

UID :İşlem sahibinin kullanıcı numarasını(ID) görüntüler
PID : İşlemin numarasını bildirir. Bu numara özellikle işlemibn kill komutu ile sonlandırılmasında kullanılır.
PPID : Bir işlem yardımıyla başka işlemler yaratılıyorsa, ana işlemin numarasını verir.
C : İşlem yönetimi için işlemci gereksinimi verir.
STIME : İşlemin başlama zamanını bildirir.
PRI : İşlemin önceliğini belirtir. Büyük sayılar işlemin daha az işlem üstünlüğüne sahip olduğunu belirtir.
NI : İşlem önceliklerinin hesaplanmasında kullanılan değer. İstenilen işlemlerin öncelikleri değiştirilmek isteniyorsa, nice komutunda bu değerler göz önüne alınır.
ADDR : işlem bellekte ise işlemin bellek adresi, diskte ise işlemin disk adresini bildirir.
SZ : İşlemin bellekte ne kadar yer kapladığını belirtir.
WCHAN : İşlemin uyuma veya bekleme durumunu belirtir. Boş ise işlemin çalışmakta olduğunu bildirir.
TTY : İşlemin kontrol edildiği terminali bildirir.
TIME : İşlemin birikimli çalışma zamanını verir.
CMD : Çalıştırılan komutu bildirir.

Sistemdeki tüm işlemleri görüntülemek için -e parametresi kullanılır.

$ps -e

 PID   TTY   TIME   COMMAND

   0     ?   0:00   swapper

   1     ?   2:08   init

   0     ?   0:00   rddtya

   0     ?   0:00   wrttyb

 186   033   0:00   getty

2143   002   0:01   cu

 165     ?   0:00   getty

1719   032   0:00   getty

 169     ?   0:00   getty

2158   017   0:00   sh

$_

Grup liderleri hariç sistemdeki tüm işlemleri görmek için -d parametresi kullanılır

$ps -d

 PID   TTY   TIME   COMMAND

   1     ?   2:08   init

  83     b   0:01   errdemon

2158   017   0:00   sh

2143   002   0:01   cu

2159   017   5:04   muhpgs10

1644   017   0:00   menu.o

2144   002   0:07   cu

2166   015   0:00   ps

$_

Grup liderleri ile bir terminalle ilişkisi olmayan işlemler hariç tüm işlemleri görmek için -a parametresi kullanılır

$ps -a

 PID   TTY   TIME   COMMAND

  83     b   0:01   errdemon

2158   017   0:00   sh

2143   002   0:01   cu

2159   017   5:04   muhpgs10

2169   015   0:00   ps

1644   017   0:00   menu.o

2144   002   0:07   cu

$_

Herhangi bir kullancıya ait işlemleri görüntülemek için -u parametresi kullanılır.
Kullanıcılar arasında yer alan bbm854`e ait işlemler aşağıdaki gibi görüntülenir.

$ps -u bbm854

 PID   TTY   TIME   COMMAND

2158   017   0:00   sh

2159   017   5:04   muhpgs10

1644   017   0:00   menu.o

1456   017   0:01   sh

$_

Sistemdeki herhangi bir terminal ile yürütülen işlemleri görmek için -t seçeneği kullanılır.
Sistemde yer alan tty002 terminelinden yürütülen işlemler aşağıdaki komut satırı yazılarak görüntülenir.

$ps -t tty002

 PID   TTY   TIME   COMMAND

2143   002   0:01   cu

2050   002   0:01   sh

2144   002   0:07   cu

$_

İlgili Komutlar

kill

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan: Ümit ÖZKAN

Komut

pwd - Kullanıcı dizinler üzerinde hareket ederken zaman zaman hangi dizin üzerinde çalıştığını öğrenmek isteyebilir.Bu durumda "pwd" kullanılır.Her hangi bir argümanı bulunmaz.

Örnekler

  1.           $ pwd

               /usr/ser

  2.    [bbm884@lidya public_html]$ pwd

        /ev/muh/bbm/ogr/bbm884/public_html

  3.     cd komutu kullanılarak bir üst dizine geçildiğinde;

        [bbm884@lidya public_html]$ cd ..

        [bbm884@lidya bbm884]$pwd

        /ev/muh/bbm/ogr/bbm884

        [bbm884@lidya bbm884]$

İlgili Komutlar

cd

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Serdar Sultanoğlu

Komut

RM Dosyaları ve Dizinleri Siler
Unix’te dosyalari silmek icin rm komutu kullanilir. Aslinda rm’nin yaptigi
sey dosyanin sahip oldugu linklerden birini cikarmaktir. Eger dosyanin
sadece bir link’i varsa sonucta dosya silinir. Silmek istediğiniz dosya
için okuma veya yazma iznine gerek yoktur. Bununla beraber dosya
içeren bir dizini silmek için yazma hakkınız olmalı.
Kullanıcı sahip olmadığı dosyaları silemez
DIKKAT : Unix’te DOS’takine benzer bir UNDELETE komutu yoktur
(mimarilerinin farkli olmasindan dolayi) bu sebeple dosyalarinizi silerken
cok dikkatli olmaniz gerekir.
Eger bir dosya’yi yanlislikla silerseniz, system sorumlunuza basvurun,
belki backup’lardan dosyanizi geri getirebilir.
Kullanimi :
rm -[secenekler] Dosya_ismi Dosya_ismi ...

Seçenekler
-e: Dosyanin silinmesinden sonra ekrana bilgi verir.
-f : Sormadan write-protected dosyali siler.
Normal olarak kullanıcının dosya üzerinde yazma izni yok ise, silme
işlemi yapılamaz.Ekranda izin modu görüntülüyerek silme işleminin yapılıp
yapılmayacağı sorulur. Eğer y yazılırsa silme işlemi yapılır. Return
tuşuna basılırsa bu işlem yapılmaz.Silme işlemi yapılmadan önce bu tür
soruların sorulması istenmiyorsa -f seçeneği kullanılır.
-i : Dosyayi silmeden once bunun dogrulugunu sorar. Dosyaların etkileşimli
olarak tek yek silinmesine olanak tanır.
-r : Recursive olarak alt dizinleri siler. Bir dizini, içindeki tüm dosyalarla
birlikte silmek amacıyla kullanılır.
-R : -r ile aynidir.
Örnekler

1)=rm XXX* // bulundugumuz dizindeki XXX ile baslayan tum dosyalari siler
2.)= rm -rf tmp // tmp dizinini ve alt dizinlerini uyarmadan siler.
3)= Dosya silme
rm XXX
[u@h W]$ls -l
total 16
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 5 Jan 10 16:04 XXX
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 10 Jan 10 16:04 YYY
[u@h W]$rm XXX
[u@h W]$ls -l
total 8
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 10 Jan 10 16:04 YYY
Eğer bu dosyaya başka bir link varsa , dosya altı çizili bir şekilde kalır,
fakat dosya ismi kaybolur. XXX’in sadece bir link’i varsa, sonuçta XXX silinir.
4)=Yazma hakkına bakılmadan dosya silme
rm -f XXX
[u@h W]$ls -l
total 16
-r--r-xr-x 1 bbm840 obbm 4 Jan 10 16:11 XXX
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 10 Jan 10 16:04 YYY
[u@h W]$rm XXX
rm: Remove XXX? y
[u@h W]$ls -l
total 8
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 10 Jan 10 16:04 YYY
[u@h W]$ls -l
total 16
-r--r-xr-x 1 bbm840 obbm 4 Jan 10 16:13 XXX
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 10 Jan 10 16:04 YYY
[u@h W]$rm -f XXX
[u@h W]$ls -l
total 8
-rw-r--r-- 1 bbm840 obbm 10 Jan 10 16:04 YYY
Mevcut olmayan dosya için hata mesajı vermez
5)= Dosyaları teker teker silme
rm -i XX*
Her bir dosya görüntülendikçe silmek için ‘y’ tuuşuna basınız ,
Eğer silmek istemiyorsanız return tuşuna basmanız yeterli.
6)= Dizin Silme:
dr-x------ 2 bbm840 bbm 512 Jan 09 18:51 xxx
[u@h W]$rm xxx
rm: 0653-603 Cannot remove directory xxx.
Çünkü dizin silerken yazma hakkına sahip olmamız gerekir
7)=.Dizini içindekilerle silme
rm -ir
Alt alta dizinleri silmek için en alttaki dizini silmeye başlar,
(bir dizininin silinebilmesi için önce içinin temizlenmesi gerekir) bütün dizinler ve dosyalar silindikten sonra dizin silinir.
siz: rm -ir
Sistem: rm: Select files in directory manual? Enter y for yes.
siz y
Sistem: rm: Select files in directory manual/draft1? Enter y for yes.
siz: y
< Sistem: rm: Remove manual/draft1?
siz: y
Sistem: rm: Remove manual/draft1/chapter1?
siz: y
Sistem: rm: Remove manual/draft1/chapter2?
siz: y
Sistem: rm: Select files in directory manual/draft2? Enter y for yes.
siz: y
Sistem: rm: Remove manual/draft2?
siz: y
Sistem: rm: Remove manual?
siz: y
Bu komutta önce bize dizinin içindekileri görmek istediğimiz sorulur.
Çünkü sileceğimiz dizin alt dizinler içermektedir. Daha sonra rm komutu
alt dizinlerin içindeki dosyaları silinmekiçin izin ister.
Eğer altdizinlerden herhangi birinin silinmesi için izin vermessen rm komutu
ana dizini silemez ve ekranda dizinin içinin boş olmadığını belirten hata mesajı verir.

İlgili Komutlar
rmdir

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Kurtuluş Güngör

Komut

rmdir - İçi boş olan dizinleri siler.
mkdir ile yaratılan dizinler rmdir komutuyla yok edilir.
Syntax'ı:

         $ rmdir dizin adı...

şeklinde tanımlanmaktadır.Bir rmdir komutuyla birden fazla dizin silinebilir.Dizinlerin
silinebilmesi için;dizinlerin içinde hiçbir şey olmamalı ve komut satırında belirtilen
dizinin kök dizinine yazım hakkı olması gerekir.Aksi taktirde komut işlevini yapmaz.Komut
satırı parametresinin uzunluğu PATH-MAX'den veya path-ismi bileşenin uzunluğu NAME_MAX '
den fazla ise "İsim çok uzun hatası verir."Komut satırında verilen dizin daha önce yara-
tılmamış olabilir veya komut satırı parametresi boş bir diziyi işaret ediyorsa hata verir.
Eger dizin sadece okunabilir ,bir sistem dosyasında yer alıyorsa,rmdir komutu hatalı
calısır.Eger dizinin ici doluysa rmdir komutu hata verir."ls -al" komutuyla dizinin içinin
boş mu dolu olduğunu anlayabilirsiniz.
NOTE:Rmdir komutu "--" parametresini seçeneklerin sonu olduğunu belirtmek için destekler.

Seçenekler

-p :Komutta belirtilen yolda bulunan bütün dizinler silinir.Kök dizinleri bos olmak
zorundadır ve kullanıcı dizinleri sistemden uzaklaştırmadan önce kök dizini üzerinde yazma
hakkına sahip olmalıdır.

KOMUTTAN CIKIŞ:
0 : Dizin parametresiyle belirtilen herbir dizin başarıyla silinmişse;
>0: Hata oluşmuşsa döner.

--help:Komutun kullanım seklini standart çiktida belirtir.

Örnekler

1.lidya/usr/mail isimli dizini yok etmek için:

  lidya

bin

etc

usr

          images

          html

          person

                               mail

                               projeler

                                      proje1

                                      proje2

                                   $ rmdir mail

$ _

2.Bu komut önce mail, sonra person, daha sonra usr ve son olarak da lidya dizinini siler.

  Eger dizinin içi bos degilse ve kullanıcıya yazma hakkı tanınmamıssa ,komut islevine son

  verir.

                 $ rmdir -p /lidya/usr/person/mail

$ _

3.Eger silinmesi istenilen dizinin içi dolu ise hata mesajı görünlenir.

                                $ rmdir projeler

                                $ projeler not empty

4.Daha önce yaratılmamış dizini silmek istersek hata mesajı verir.

                                $ rmdir bash

                                rmdir:0653 -609 cannot remove bash.

                                Afile or directory in path name doesn't exist.

$ _

5. "--help" opsiyonu ile rmdir komutunun kullanım biçimi ve opsiyonları gösterilir.

                                $ rmdir--help

                                Usage:rmdir [-p] Directory name

6.Birden fazla içi bos dizini siler.

                                $ rmdir images html

$ _

7.Komut satırında silinmesi istenen dizinin içinde isek, o dizini silmek için dizinden dışarı

  çıkılmalıdır.

                 $pwd

                  /projeler

                 $rmdir projeler

                 rmdir: 0653-609 Cannot remove projeler.

                 A file or directory in the path name does not exist.

                 $ cd ..

                 $ rmdir projeler

$ _

8.Path' i eksik verilmis bir dizin silinmez ve hata verir.Komut parametresinin pathi tam

  verilmelidir.

         public_html

bin

                                       bash

                                $ pwd

                   public_html

                $ rmdir bash

                 rmdir:0653-609 cannot remove bash.

                 A file or directory in  the path name doesn' t exist.

9.Dosyayı rmdir komutu ile silinmez."index.html" dosyadır.

         public_html

                           index.html

                 $ rmdir index.html

                $ rmdir index.html

                 rmdir: 0653-609 Cannot remove index.html.

                 A parameter must be a directory.

$ _

İlgili Komutlar

rm mkdir cd pwd

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Digdem Demirel

             Hülya Yaylacıoğlu

komut  sort

Sort - Dosyaların satırlarını sıralar.

seçenekler

Sort verilen dosyadan veya dosya verilmemişse standart girdiden ,bütün

satırları sıralar ,birleştirir veya karşılaştırma yapar.  ' - ' adındaki

dosya standart girdi anlamındadır. Hata sonucunda sort sonuçları standart

çıktıya yazar.

Sort işlemle ilgili 3 moda sahiptir:  sıralama,  birleştirme ve sıralama

için kontrol etme .   Aşağıdaki işlemler işlem modunu değiştirirler:

-c:   Verilen dosyaların sıralama kurallarına uygun olup olmadığını denetler.

        Eğer dosyaların hepsi sıralanmamışa hata mesajı yazar ve 1 durumunda

        sonlanır.

-m:   Grup halindeki sıralı dosyaları birleştirir. Her bir girdi

dosyası ayrı ayrı

         sınıflandırılmalıdır.

İki satır şu şekilde sınıflandırılır:  Eğer anahtar bir alan belirtilmişse , komut satırındaki belirtme düzeninde, seçenekleri düzenlemeye göre, farklılık bulununcaya kadar veya hiç alan kalmayıncaya kadar sort her bir çift alanı karşılaştırır.

Eğer Mbdfnr global seçenekleri verilmişse fakat anahtar alan belirtilmemişse, global sort seçeneklere göre tüm satırları karşılaştırır.

Sonunda son yol olarak bütün anahtarlar eşit çıktığında, sort satırları makine karşılaştırma düzenine göre byte byte karşılaştırır. Bu son karşılaştırma -r global seçeneği ile olur. -s (sabit) seçeneği bu son karşılaştırma  işlemini yapamaz, dolayısıyla karşılaştırma yapılan alanlardaki satırlar orijinal durumlarını korurlar.  Eğer hiçbir alan veya global seçenek belirtilmemişse, '-s' nin hiçbir etkisi olmaz.

GNU  sort girdi satırlarının uzunluğunda bir limite veya satırlarda izin verilen byte'larda kısıtlamaya sahip değildir.Buna ilaveten, girdi dosyasının son byte'ı new line değilse, GNU sort bir tane newline sağlar.

Eğer çevresel değişken TMPDIR yerleştirilirse, sort bunu ,içine hata, /tmp yerine geçici dosyaların konulduğu bir dizin olarak kullanır. -T tempdır geçici dosyalar için dizin seçmenin başka bir yoludur. Bu seçenek çevresel değişkenlere önem vermez.

Aşağıdaki seçenekler çıktı satırlarının düzenini etkiler. Bunlar global olarak veya anahtar bir alan olarak belirtilebilirler.  Anahtar alan belirtilmediği takdirde global seçenekler tüm satırları karşılaştırma yoluna başvurur, aksi halde  global seçenekler, kendi başlarına özel bir seçeneği ifade etmeyen anahtar alanlar tarafından miras alınırlar.

-b:   Sort anahtarlarını bulurken her bir satırın başındaki

boşluklarıgörmez.

-d:   Sadece alfabetik karakterler, rakamlar ve boşluklara göre

sıralama işleminin

        yapılmasını sağlar.

-f:   Büyük ve küçük harf ayrımının  yapılmamasına neden olur.

Mesela 'B' ve

       'b' harflerini aynı yoldan sınıflandırır.

-M: İlk dizi boşluklardan ibarettir ve bunu 3 harfe kısaltılmış ay

ismi takip eder.

       Bu ilk dizi büyük harfe  çevrilir ve 'OCA' < 'ŞUB' < ...  < 'ARA.'

       düzeninde  karşılaştırılır. Geçersiz isimler, geçerli isimlere göre düşük

       karşılaştırırlar.

-n:   Boşluk, tercihen ' -  '  işareti ve sıfır veya daha fazla

rakam, tercihen

        ardından ondalık işareti ve sıfır veya daha fazla rakamdan ibaret ilk

        sayısal dizi olan aritmetik değere göre sıralar.

-r:   Sıralamayı ters yönde yapar, böylece  büyük anahtar değerlere

sahip satırlar

       çıktıda harften önce belirirler.

-o  çıktı:

      Çıktıları standart çıktı yerine çıktı dosyalarına yazar. Eğer çıktı dosyası, girdi

      dosyalarından biriyse  sort bunu sıralamadan ve çıktıyı çıktı dosyasına

      yazmadan önce geçici bir dosya olarak kopyalar.

-t ayıraç:

      Her bir satırda sıralama anahtarlarını bulurken karakter ayıraçlarını alan

      ayıraçları olarak kullanır. Hata sonucu alanlar, boşluk olmayan karakterler

      ile  boşluk olan karakterler arasındaki boş diziler tarafından ayrılırlar. Girdi

      satırı  '100 isim' olarak verilsin. Sort bunu '100' ve 'isim' olmak üzere  iki

      alana ayırır. Alan ayıracının alandan önce mi yoksa sonra mı yer alacağı

      düşünülmez.

-u:   Hata durumunda veya -m seçeneğinde; birbirinin  aynısı olan tekrarlı

       satırları iptal ederek birincisinin göz önüne  alınmasını sağlar. -c  seçeneği

       için ard arda gelen satır çiftlerinin aynı olup olmadığını kontrol eder.

+POS1 [-POS2]

       Sıralama anahtarı olarak kullanmak için her satırda bir alan belirler. Bu

       alan  POS1'den başlayan POS2'ye kadar (POS2 dahil değil)  olan satır

       parçasından ibarettir. Bu alanlar ve karakter pozisyonları 0'dan başlayarak

       numaralandırılırlar.

-k POS1 [,POS2]

      Sıralama anahtarını  bildirmek için sırayla değişen bir sentakstır. Alanlar ve

      karakter pozisyonlarını 1'den başlayarak numaralandırılırlar.

f.c biçimine sahip bir durumda , f alanların sayısı, c ise +pos için alanın başından itibaren alan ilk karakterlerin sayısı veya -pos için bir önceki alanın

sonundan itibaren olan ilk karakterlerin  sayısıdır. Bu durumun .c kısmı, alanda birinci karakter olarak seçilirse, boş bırakılabilir. Eğer -b seçeneği verilmişse alan özelliklerinin .c kısmı +pos için alanın ilk boş olmayan karakterinden

sayılmaya başlanır veya -pos için bir sonraki alanın ilk boş olmayan  karakterinden sayılmaya başlanır.

Bir +pos veya -pos argümanı belirli  alanlar için global seçenek düzenlemenin kullanılmadığı durumlarda sonuna Mbdfinr harf seçeneklerini de alabilir.

Bunlara ek olarak, GNU birleşimine bir argümanla müracaat  edersek, aşağıdaki seçenekler elde edilir:

--

      Standart çıktıya kullanış mesajı yazar ve başarıyla sonlanır.

--version

      Standart çıktıya versiyon bilgisi yazar ve sonra başarıyla sonlanır.

örnekler

şahıs dosyasının içeriği:

$ cat şahıs

405  00355  NİHAT KARA         1288980  E  O      987.46

405  00016  OSMAN OZDEMİR      6645322  E  O     1005.50

405  00280  MUSA KALELİ        8722323  E  Y     1200.00

406  01291  AYSEL MENGEN       1002109  K  O      900.50

406  00844  YASEMİN ERGİN      3432870  K  O      950.00

406  01300  ABDULLAH OZALP     1122233  E  Y     1500.00

407  01290  ERSİN KAYGISIZ     8883455  E  Y     1350.00

407  00023  FARUK  ÖZBEN       9011212  E  O      850.00

407  00328  ERHAN YILMAZ       2234091  E  Y     2000.00

407  01211  ZEYNEP UMUL        2033211  K  O      750.00

407  01213  SERAP AKSOY        9192013  K  O      600.00

408  00471  HAKAN MERT         7787121  E  Y     1500.00

408  00190  DİLEK BAYBURT      9121190  K  I      450.00

örnek

$ sort +1 -o şah şahıs

$ cat şah

405  00016  OSMAN OZDEMİR      6645322  E  O     1005.50

407  00023  FARUK  ÖZBEN       9011212  E  O      850.00

408  00190  DİLEK BAYBURT      9121190  K  I      450.00

405  00280  MUSA KALELİ        8722323  E  Y     1200.00

407  00328  ERHAN YILMAZ       2234091  E  Y     2000.00

405  00355  NİHAT KARA         1288980  E  O      987.46

408  00471  HAKAN MERT         7787121  E  Y     1500.00

406  00844  YASEMİN ERGİN      3432870  K  O      950.00

407  01211  ZEYNEP UMUL        2033211  K  O      750.00

407  01213  SERAP AKSOY        9192013  K  O      600.00

407  01290  ERSİN KAYGISIZ     8883455  E  Y     1350.00

406  01291  AYSEL MENGEN       1002109  K  O      900.50

406  01300  ABDULLAH OZALP     1122233  E  Y     1500.00

$ _

örnek

Hem 1. alana hem de 2. alana göre sıralamak için, sıralama aralığının

belirlenmesi gerekir.

$ sort +0 +1 -o şah şahıs

$ cat şah

405  00016  OSMAN OZDEMİR      6645322  E  O     1005.50

405  00280  MUSA KALELİ        8722323  E  Y     1200.00

405  00355  NİHAT KARA         1288980  E  O      987.46

406  00844  YASEMİN ERGİN      3432870  K  O      950.00

406  01291  AYSEL MENGEN       1002109  K  O      900.50

406  01300  ABDULLAH OZALP     1122233  E  Y     1500.00

407  00023  FARUK  ÖZBEN       9011212  E  O      850.00

407  00328  ERHAN YILMAZ       2234091  E  Y     2000.00

407  01211  ZEYNEP UMUL        2033211  K  O      750.00

407  01213  SERAP AKSOY        9192013  K  O      600.00

407  01290  ERSİN KAYGISIZ     8883455  E  Y     1350.00

408  00190  DİLEK BAYBURT      9121190  K  I      450.00

408  00471  HAKAN MERT         7787121  E  Y     1500.00$

$ _

örnek

Dosyanın 2. alanının 5. karakterine göre sıralamayı yapmak için sort

komutu aşağıdaki biçimde kullanılır.

$ sort +1.5 -o şah şahıs

$ cat şah

406  01300  ABDULLAH OZALP     1122233  E  Y     1500.00

408  00190  DİLEK BAYBURT      9121190  K  I      450.00

407  01290  ERSİN KAYGISIZ     8883455  E  Y     1350.00

405  00280  MUSA KALELİ        8722323  E  Y     1200.00

406  01291  AYSEL MENGEN       1002109  K  O      900.50

408  00471  HAKAN MERT         7787121  E  Y     1500.00

407  01211  ZEYNEP UMUL        2033211  K  O      750.00

407  00023  FARUK  ÖZBEN       9011212  E  O      850.00

407  01213  SERAP AKSOY        9192013  K  O      600.00

406  00844  YASEMİN ERGİN      3432870  K  O      950.00

405  00355  NİHAT KARA         1288980  E  O      987.46

405  00016  OSMAN OZDEMİR      6645322  E  O     1005.50

407  00328  ERHAN YILMAZ       2234091  E  Y     2000.00

$ _

örnek

şahıs dosyası içinde her bölümden sadece bir kişiyi kopyalamak için

bölüm numarası aynı olan şahıs arasından birer tanesini seçmek üzere

sort komutunun -u seçeneğinden yararlanılır.

$ sort -u +0 +1 -o şah şahıs

$ _

Elde edilen dosya aşağıdaki gibidir.

$ cat şah

405  00280  MUSA KALELİ        8722323  E  Y     1200.00

406  01300  ABDULLAH OZALP     1122233  E  Y     1500.00

407  01211  ZEYNEP UMUL        2033211  K  O      750.00

408  00190  DİLEK BAYBURT      9121190  K  I      450.00

$ _

örnek>

Aşağıdaki deneme isimli dosyada alanlar birbirinden (:) biçimindeki

ayıraçlarla ayrılmaktadır.

$ cat deneme

İSMET ÖZKAN:1988:401

SELİM KABADAĞ:1975:500

DİDEM KÜÇÜK:1978:450

SELMA YILMAZ:1981:456

ASLI AKIN:1980:300

LEYLA AKIN:1975:980

KENAN TOSUN:1989:567

MURAT YILDIZ:1990:456

Dosyayı 2. alanına göre sıralayabilmek için,

$ sort -t: +1 -o deneme1 deneme

$ _

komutu kullanılır.İşlem sonunda yeni yaratılan deneme1 isimli dosya

aşağıdaki gibi sıralanır:

$ cat deneme1

SELİM KABADAĞ:1975:500

LEYLA AKIN:1975:980

DİDEM KÜÇÜK:1978:450

ASLI AKIN:1980:300

SELMA YILMAZ:1981:456

İSMET ÖZKAN:1988:401

KENAN TOSUN:1989:567

MURAT YILDIZ:1990:456

$ _

ilgili komutlar

cat  uniq comm

içindekiler  sonraki

hazırlayan: Selime Kadıoğlu

Komut

stty -Bazi girdi-cikti seceneklerinin ayarlanmasini saglar.

Tanitim

Sistem yoneticisi olarak yeni bir kullanici tanittiginizda bu sahistan duyacaginiz ilk sikayet sudur: "Klavyem bozuk! Backspace tusu ve ok tuslari calismiyor" Kullanici hakli olabilir ama bu sorun buyuk bir ihtimalle terminal arabirimin bir parametresinde yatmaktadir.

Girdi ayarlarinda mesela Ctrl-h Backspace tusuna, bir programi yarida kesmek de Ctrl-x tuslarina karsilik gelebilir. Stty komutu bu seceneklerin kullanici veya anakullanici tarafindan ayarlanmasini saglar. Cikti ayarlarinda istenilen karakterlerin goruntulenip goruntulenmemesini saglar.

Terminal uzak bilgisayar sistemleriyle cesitli uygulamalar yardimiyla etkilesebilen birimlerdir. STTY komutu iste bu terminallerdeki ozel ayarlamalarin gerek super kullanici gerekse diger kullanicilar tarafindan degistirilmesini saglar.

Soz dizimi

stty [ayarlar...]

Secenekler

-a, --all : Gecerli bulunan butun ayarlari kullanicinin anlayabilecegi bicimde goruntuler.

--help : Yardim secenegidir. Komutun kullanis bicimini ve parametrelerini ekranda goruntuler.

-g, --save : Gecerli bulunan butun ayarlari stty komutunun algiladigi bicimde ekrana goruntuler.

--version Kullanilan stty komutunun versiyonunu ekranda goruntuler.

Ozel Karakterler

Ozel karakterler sistemden sisteme degisiklik gosterir. Bunlar isimleri asagida gosterilmis olup harflere,`>` ile baslayan rakamlara ya da Ctrl tusunun cesitli kullanilmalarina (`^c`) karsilik gelebilir.

intr : Calisan programlara kesme sinyali gonderir.

quit : Cikis sinyali gonderir.

erase Satirin basindan "Cursor"a kadar olan karakterleri siler.

kill Calisan programlari sonlandirir.Tum satiri siler.

eof : mail komutu ile olusturulan metnin sonuna eof karakterini ilave eder.

eol : Satir sonu karakteridir.

eol2 (np) : Satiri sona erdirmek icin kullanilan alternatif bir karakterdir.

stop : Ciktiyi durdurur.

start : Durdurulan ciktinin yeniden goruntulenmesini saglar.

susp : Terminal durma sinyali gonderir.Bunun anlami arka planda calisan bir programa durma sinyali gonderilir.Yani arka planda calisan program gecici olarak durur.

dsusp (np) : "Susp" ile durdurulan bir programi tekrar calistirir.Yani "suspend"i iptal eder.

rprnt (np) : Daha once yazilan komut satirlarinin gosterilmesini saglar.

werase (np) : "Cursor"dan bosluga kadar olan butun karakterleri siler.

lnext (np) : Ozel karakter olmasina ragmen karakterin kendisinin yazilmasini saglar.

flush : Sistem cikti tamponunu goruntuler.Bu komut normal bir kullanici icin bir anlam ifade etmez.

sane : Degistirilmis terminal ayarlarini varsayilan degerine cevirir.

Kontrol Ayarlari

[-]parenb : Ciktida esitlik bitini olusturur ve girdiden esitlik bitini bekler.

[-]parodd : Tek esitligi olusturur (`-` ile cift esitlik)

cs5 cs6 cs7 cs8 : Karakter buyuklugunu 5,6,7 veya 8 bite ayarlar.

[-]hupcl [-]hup : Son islem tty`i kapattiginda "hangup" sinyalini gonderir.

[-]cstopb : Her karekter icin iki durdurma biti kullanir.('-' ile bir durdurma biti)

[-]cread : Input'un girilmesine izin verir.

[-]clocal : Modem kontrol sinyallerine imkan tanimaz.

[-]crtscts(np) : RTS/CTS'nin beraber calismasina imkan tanir.

Girdi (INPUT) Ayarlari

[-]ignbrk : "Break" karakterini iptal eder.

[-]brkint : "Break"ler kesme sinyaline yol acar.

[-]ignpar : Esitlik hatalari olan karakterleri iptal eder.

[-]parmrk : Esitlik hatalarini isaretler.

[-]inpck : Input esitlik kontroluna imkan tanir.

[-]istrip : Girilen karakterin 8.bitini siler.

[-]inlcr : "Newline" karakterini "carriage return" karakterine donusturur.

[-]igncr : "Carriage return" karakterini iptal eder.

[-]icrnl : "Carriage return" karakterini "newline" karakterine donusturur.

[-]ixon : XON/XOFF akis kontrolunun kullanilmasina imkan tanir.

[-]ixoff [-]tandem : "Girdi(input) tampon(buffer)"u neredeyse dolu oldugunda "stop" karakterinin ve neredeyse bos oldugunda "start" karakterinin gonderilmesine imkan tanir.

[-]iuclc (np) : Buyuk karakterlerin kucuk karakterlere donusmesini saglar.

[-]ixany(np) : Herhangi bir karakterin ciktiyi yeniden baslatmasina(restart) izin verir.('-' sadece start karakteri ile restart olur)

Cikti Ayarlari

[-]olcuc (np) : Buyuk harfleri kucuk harfe cevirir.

[-]onclr (np) : "Newline" karakterini "carriage return" karakterine cevirir.

[-]onocr (np) : Ilk sutundaki "carriage return" karakterlerini ekrana yazmaz.

[-]onlret (np) : "Newline" karakteri "carriage return" karakteri gibi davranir.

[-]ofill (np) : Zamandaki gecikmeler yerine "fill"(padding) karakteri kullanilir.

[-]ofdel (np) : "Fill" icin "Null" karakteri yerine "delete" karakterini kullanir.

nl1 nl0 (np) : "Newline" karakteri tarzi geciktirir.Iki kullanimi vardir.nl0 ve nl1.

cr3 cr2 cr1 cr0 (np) : "Carriage return" karakteri tarzi geciktirir.4 kullanimi vardir.cr0,cr1.cr2 ve cr3.

tab3 tab2 tab1 tab0 (np) : "Yatay Tab"karakteri tarzi geciktirir.

bs1 bs0 "Backspace" karakteri tarzi geciktirir.Iki kullanimi vardir.bs0 ve bs1.

vt1 vt0 (np) : "Dusey Tab"karakteri tarzi geciktirir.

ff1 ff0 (np) : "Form Feed" tarzi geciktirir.

Yerel Ayarlar

[-]isig : "Kesme","cikma" ve "erteleme" karakterlerinin kullanilmasina imkan tanir.

[-]icanon : "Erase","kill","werase","rprnt" karakterlerinin kullanilmasina imkan tanir.

[-]iexten : "non-POSIX" ozel karakterinin kullanilmasina imkan tanir.

[-]echo : Input karakterlerini goruntuler.Yani kullanicinin girdigi karakterlerin karsiliklariyla aynen yazilmasidir.

echo : Input karakterlerinin goruntulenmesini engeller.Yani kullanicinin girdigi karakterler ekranda goruntulenmez.

[-]echoe,[-]crterase : "Backspace-space-backspace" gibi silme karakterlerini goruntuler.

[-]echok : "Kill" karakterinden sonraki newline karakterini goruntuler.

[-]echonl : Diger karakterler goruntelenmemesine ragmen "newline" karakterini goruntuler.

[-]noflsh : "Interrupt" ve "quit" ozel karakterlerinden sonra "flushing"e imkan vermez.

[-]tostop (np) : Terminalde cikti uretilmek istendiginde arka plan islevlerini durdurur.

[-]echoprt [-]prterase (np) : Silinmis karakterleri `\` ve `/` arasinda goruntuler.

[-]echoctl [-]ctlecho (np) : "Ctrl" karakterlerini tek bir karakter goruntulemek yerine `^c` gibi goruntuler.

[-]echoke [-]crtkill (np) : "Kill" ozel karakterini goruntuler.

Birlestirme Ayarlari

[-]evenp [-]parity : parenb -parodd cs7 parametresiyle aynidir.'-' ile birlikte, -parenb cs8'le aynidir.

[-]oddp : parenb parodd cs7 parametresiyle aynidir.'-' ile birlikte, -parenb cs8'le aynidir.

[-]nl : -icrnl -onlcr parametresiyle aynidir.'-' ile birlikte, icrnl'yle aynidir. -inlcr -igncr onlcr -ocrnl -onlret.

ek : "Erase" ve "kill" ozel karakterlerinin yeniden ayarlar ve esas degerlerine dönüstürür.

sane : cread -ignbrk brkint -inlcr -igncr icrnl -ixoff -iuclc -ixany imaxbel opost -olcuc -ocrnl onlcr -onocr -onlret -ofill -ofdel nl0 cr0 tab0 bs0 vt0 ff0 isig icanon iexten echo echoe echok -echonl -noflsh -xcase -tostop -echoprt echoctl echoke ile aynidir, ve ayrica tüm özel karakterleri esas degerlerine dönüstürür.

[-]cooked : Karakterlerin duzenli bir sekilde output edilmesini saglar."raw" komutunun tam tersidir.
brkint ignpar istrip icrnl ixon opost isig icanon ile aynidir ve ayriyeten eger eof ve eol karakterleri min ve time karakterleri ile ayniysa onlari esas degerlerine dönüstürür.'-' ile birlikte, "raw"la aynidir.

[-]raw : Karakterleri gelisi guzel ekrana yazar.
-ignbrk -brkint -ignpar -parmrk -inpck -istrip -inlcr -igncr -icrnl -ixon -ixoff -iuclc -ixany imaxbel -opost -isig -icanon -xcase min 1 time 0 ile aynidir.'-' ile birlikte, cooked'la aynidir.

[-]cbreak : -icanon'la aynidir.

[-]pass8 : -parenb -istrip cs8 parametresiyle aynidir.'-' ile birlikte, parenb istrip cs7`yle aynidir.

[-]litout : -parenb -istrip -opost cs8 parametresiyle aynidir.'-' ile birlikte, parenb istrip opost cs7'yle aynidir.

[-]decctlq (np) : -ixany'yle aynidir.

[-]tabs (np) : tab0'la aynidir.'-' ile birlikte, tab3'le aynidir.

[-]lcase [-]LCASE (np) : Kucuk karakterleri buyuk karaktere donusturur. xcase iuclc olcuc parametresiyle aynidir.

crt : echoe echoctl echoke'yle aynidir.

dec : echoe echoctl echoke -ixany'yle aynidir ve ayrica "interrupt" özel karakterini Ctrl-C`ye, "erase" ozel karakterini Del`e, "kill" ozel karakterini Ctrl-U`ya iliskilendirir.

Ornekler

1.2506:5:bd:8a3b:1c:7f:15:4:0:1:0:11:13:1a:0:12:f:17:16:0:0:73:0:0:0:0:0:0:0:0:0:0:0:0:0

  gibi o anki ayarlar stty komutunun anlayabilecegi sekilde listelenmek istendiginde:

  $stty -g

2.Kullandiginiz Unix'in versiyonunu (stty  1.16) ogrenmek icin:

  $stty --version

3."interrupt" ozel karakteri "3" tusuna,"erase" ozel karakteri ise "Ctrl-D" tusuna aktarilip

  sonra da "dec" parametresi kullanilip "interrupt" ve "erase" karakterlerinin ayarlari eski

  haline geri getirilmistir.

   $ stty intr 3

   $ stty erase ^D

   $ stty dec

4."interrupt" ozel karakteri Ctrl-I ile iliskilendirilmek istendiginde:

  (Ctrl-I(^I)`ya basildiginda calismakta olan programa kesme sinyalini gonderir.

  Programdan cikilir ve komut satirina geri donulur.)

  $ stty intr ^I

5."quit" ozel karakterine "Ctrl-G" tusu aktarilmak istendiginde:

  $ stty quit ^G

6."erase" 2 tusu ile iliskilendirilmistir.Daha sonra da man komutu girildiginde ve

  "cursor" da "stty"den once bulundugunda eger 2 tusuna basilirsa komut satirindaki

  "man" silinir ve geriye "stty" kalir.Eger "Cursor" "stty"den sonra olsaydi satirdaki

  butun karakterler silinirdi.

  $ stty erase 2

  $ man |stty [2] ---> $ stty

7."kill" ozel karakteri "Ctrl-U" ile iliskilendirilip komut satirina birseyler yazdiktan

  sonra "Ctrl-U" tuslarina basilirsa "Cursor"e kadar olan karakterleri siler.

  Ayrica "kill" ozel karakteri calisan bir programi da sonlandirmak icin kullanilir.

  Daha sonra find komutunu calistirdik.Find komutu calistiginda "Ctrl-U" tusuna basildiginda

  komut sonlandi.

  $ stty kill ^U

  $ find -name "*.*"

...

8.Mail komutuyla posta isminde bir mail yaratiliyor(yani herhangi bir metin editoru

  kullanilmadan posta isminde bir metin dosyasi yaratiliyor ve mail komutuna

  girdi olarak gonderiliyor), mesaji bitirmek icin "4" tusuna basilip eof karakteri

  posta metin dosyasina ilave ediliyor.

  $ stty eof 4

  $ mail posta

  Bu bir deneme mailidir.[4]

9.Once eol ve eof karakterlerine ilgili tuslar aktariliyor.Daha sonra mail komutuyla

  posta isminde bir dosya yaratiliyor.Bu dosya yaratilirken satir sonu ve dosya sonunun

  belirtilmesi gerekmektedir.Ilk cumleden sonra eol karakteri konulmus ve bir alt satira

  gecilmistir.Dosya sonuna da eof karakteri konulmustur.

  $ stty eol ^L

  $ stty eof 4

  $ mail posta

  Unix`de calismak cok eglenceli[^L]Keske Fuat hoca her hafta unix`le ilgili odevler verse

  de yapsak...[4]

10."stop" ozel karakterini Ctrl-S ile iliskilendirilmistir.Daha sonra find komutu

   calistirilmis ve dosyalarin ismi ekrana yazilirken eger "stop" karakterini

   iliskilendirdigimiz "Ctrl-S" ye basarsak dosya isimlerinin yazilmasi durdurulur.

   Eger "start" karakterini iliskilendirdigimiz bir tusa basarsak da komut isleyisini

   devam ettirir.

   $ stty stop ^S

   $ find -name "*.*"

...

11."start" ozel karakteri "Ctrl-Q"i ile iliskilendirildi.Eger "Ctrl-Q" ye basarsak

   "stop" karakteri ile durdurdugumuz ciktiyi devam ettiririz.

   $ stty start ^Q

12."susp" ozel karakteri stty komutu ile "Ctrl-Z"ye aktarildi.Ve daha sonra find

   komutu geri planda calistirildi.Find komutu geri planda calismaya devam ederken

   "Ctrl-Z" tusuna basarsak program suspend olur yani gecici olarak durur.

   $ stty susp ^Z

   $ find -name "*.c" > sonuc.log &

   $ [^Z]

13."rprnt" ozel karakteri "Ctrl-R" tusu ile iliskilendirildi.Eger kullanici "rprnt"

   karakterine karsilik gelen "Ctrl-R" tusuna basarsa ekrana (reverse-i-search) yazisi

   cikar.Kullanicinin daha once girdigi komutlara ulasmasini saglar.Mesela daha once

   "chmod 755" komutunu girmis olsun.Kullanici bu komuta tekrar ulasmak isterse

   (reverse-i-search): satirina bu komutun bir kac karakterini yazarak ulasabilir.

   $ chmod 755

   $ stty rprnt ^R

   (reverse-i-search):ch ---> $ chmod 755

14."werase" Ctrl-H ile iliskilendirilmistir.Daha sonra cat komutunu calistirildi."Cursor"in

   de "deneme"den sonra oldugunu varsayalim.Eger Ctrl-H tusuna basilirsa "deneme" silinir ve

   ekranda sadece "# cat >" kalir.

   $ stty werase ^H

   $ cat > deneme| [^H] ----> $ cat >

15."lnext" ozel karakteri "6" tusu ile, "werase" ise "Ctrl-W" ile iliskilendirilmistir.Eger

   komut satirina ^W karakteri yazilmak istenirse once "6" tusuna basilip daha sonra "Ctrl-W"

   tusuna basmaliyiz.Daha sonra pico komutunu calistirdigimizda dosya adi ^W olan dosyayi pico

   editorunden acar.

   $ stty  lnext 6

   $ stty werase ^W

   $ pico [6][^W]

...

16.5 tusuna basildigi anda sistem cikti tamponunu goruntuler.

   $ stty flush 5

17."interrupt","werase" ve "stop" karakterleri sirasiyla 3,8 ve 5

   tuslarina  aktarildi.Daha sonra "sane" ozel komutu ile "interrupt",

   "werase" ve "stop" karakterleri eski ayarlarina donusturuluyor.

   $ stty intr 3

   $ stty werase 8

   $ stty stop 5

   $ stty sane

18."cooked" parametresiyle karakterlerin duzenli bir sekilde output edilmesine

   saglandi ve ls komutunun ciktisindan da gorulecegi gibi karakterler duzenlidir.

   $ stty cooked

   $ ls

   image  web.html  deneme

19."raw" parametresi kullanilarak dosya isimlerinin gelisi guzel siralanmasi saglandi.

   $ stty raw

   $ ls

   image                web.html

                 deneme

20."lcase" parametresi kullanilarak tum kucuk karakterler buyuk karakterlere cevrilir.

   [root@localhost.public_html]$ stty lcase

   [ROOT@LOCALHOST.PUBLIC_HTML]$

Ilgili Komutlar

Echo Kill

Hazirlayanlar

Arsen ANGI - Selman DUATEPE

Komut

"<,>,>>" sembolleri giriş-çıkış yönlendirme sembolleridir ve her Unix komutu ile kullanılabilir.
Bir Unix komutu çalıştırıldığında, komutun yarattığı sonuçlar ekranda görüntülenir; yani standart giriş-çıkış birimi olarak
ekran kabul edilmektedir. Bu üç sembol, kullanıcının bu standard giriş-cıkıs yönünü değiştirebilmesini sağlar.

">" sembolü, komutun oluşturduğu sonuçları ekran yerine bir kütüğün içine yazdırır. Kullanımı;

komut > kütük adı

şeklindedir. Bu takdirde, eğer kullanılan kütük zaten mevcut ise içeriği silinir ve komutun oluşturduğu sonuçlar
kütüğe yazılır.

Eğer kütüğün içeriği yok edilmeden kütüğe ek yapılmak isteniyorsa;

komut >> kütük adı

tanımı yapılmalıdır.

"<" sembolü ise UNIX komutunun ekran yerine bir kütük içinden okunabilmesini sağlar. Kullanımı;

komut < kütük adı

şeklindedir.

"|" sembolü (komut borusu) ise bir komutun yarattığı çıktının diğer bir komut için girdi olması isteniyorsa kullanılır.
Kullanımı;

I.komut | II.komut

şeklindedir.

Seçenekler

Sembollerin seçenekleri yoktur; ancak birlikte kullanıldıkları komutların tüm seçeneklerini destekler.

Örnekler

UNIX komutları arasında yer alan ls ile çalışılan dizindeki kütüklerin neler olduğu listeleniyordu. Bu komutun
yarattığı görüntüyü ekran yerine sakla adlı bir kütüğe yerlaeştirmek için;

$ ls > sakla

komutu kullanılır. Böylece ls komutunun çıktısı sakla adlı kütükte saklanmış oldu. Bir kez daha bu komutu
çalıştırarak, daha önce kaydedilenleri silmeden, görüntüyü kütük sonuna eklemek istiyoruz. Bu kez ">>" sembolü kullanılır:

$ ls >> sakla

Komut borusunun kullanılışına bir örnek şudur: Mevcut kütük adlarını sıralayarak görüntüleyen;

$ ls > sakla
$ sort -r < sakla

çift komutu yerine, ls komutunun çıktısını doğrudan sort komutuna aktaran tek komut;

$ ls | sort -r

şeklindedir. Bu tek komut, önceki çift komutla aynı çıktıyı verir. Komut borusunun kullanışına başka bir örnek daha vermek
gerekirse, dizinde kaç adet kütük olduğunu gösteren;

$ ls | wc -l

komutu kullanılabilir. Bu komutun çıktısı, o dizinde kaç kütük olduğunu gösterir.

İlgili Komutlar

Her komutla kullanılabilirler.

Hazırlayan : Burak Sonbudak

Komut
tail-Dosyanyn son bolumunu görüntüler.

Seçenekler
+number: Ba?tan number kadar satyr,blok veya karakter yazar.Satyr,blok veya karakter yazdyrylmasy sonradan yazylan l,b,c komutlaryna ba?lydyr.E?er l,b veya c yazylmazsa number sayysy satyr için kullanylyr.E?er number verilmezse yerine 10 de?eri kullanylyr.
-number: Sondan number kadar satyr,blok veya karakter yazar.Satyr,blok veya karakter yazdyrylmasy sonradan yazylan l,b,c komutlaryna ba?lydyr.E?er l,b veya c yazylmazsa number sayysy satyr için kullanylyr.E?er number verilmezse yerine 10 de?eri kullanylyr.
l: l yazyldy?ynda yazylan sayy satyr sayysyny tutar.
b: b yazyldy?ynda yazylan sayy blok sayysyny tutar.
c: c yazyldy?ynda yazylan sayy karakter sayysyny tutar.
r: Dosyayy sondan ba?a do?ru satyr satyr yazdyryr.Ba?taki sayynyn (number) i?areti ne olursa olsun r varsa sondan ba?lanyr.b ve c ile kullanylamaz.
f: bu parametre kullanyldy?y zaman program durmaz, eklenecek yeni kayytlary beklemeye baslar.Boylece baska programlar tarafyndan sonuna devamlu kayyt eklenen dosyalara eklenen satyrlar ekranda surekli olarak gözlenebilir.

Örnekler
1- $ tail fred
   fred dosyasynyn son 10 satyryny gorüntüler.
2- $ tail +15l fred
   fred dosyasynyn ilk 15 satyryny (line) görüntületir.
3- $ tail -30c fred
   fred dosyasynyn son 30 karakterini görüntületir.
4- $ tail +5b fred
   fred dosyasynyn ilk 5 blo?unu görüntületir.
5- $ tail -3r fred
  fred dosyasynyn sondan itibaren ba?a do?ru 3 satyryny görüntületir.
6- $ tail -f fred
fred dosyasyny yeni kayyt eklemeye hazyr hale getirir ve yeni kayytlary beklemeye ba?lar.

içindekiler önceki sonraki

Hazyrlayan: Fatih BULUT

Komut

tar - tar (Tape ARchive) komutu, dosyalari arsivlere yazarak veya arsiv saklama ortamindan dosyaları açarak arşivleri kontrol eder. Yani size elinizdeki bir arşivin sonuna dosya ekleme veya bu arşivdeki dosyalari değiştirme olanaği sağlar. tar, verilerin arşiv araçlarına kaydedilmesi için kullanılan ender komutlardan biridir. Tipik olarak tar,teyplerle veya floppy disklerle kullanılır.Verileri arşive kaydetmek için kullanılan komutlardan kullanimi en kolay olanıdır.tar komutu dosyaları kaydeder, yedekler ve arşivin içeriğini listeler.

Seçenekler

tar komutunun seçenekleri mecburi(gerekli) ve seçmeli(opsiyonel) olarak iki bolumde incelenebilir.Mecburi olan seçenekler tar komutunun faaliyetlerini kontrol eder ve -c,-r,-t,-v,-x seçeneklerini içerir.Bu mecburi seçeneklerden en az bir tanesi mutlaka tar komutu ile kullanılmalıdır.Mecburi seçenek kullanıldıktan sonra seçmeli seçenekler kullanılabilir ama zorunlu degildir.

Mecburi seçenekler:

-c : Yeni bir arşiv oluşturur ve belirtilen dosyaları arşive kaydeder.

-r : Bir veya daha fazla sayıdaki dosyayı arşivin sonuna ekler.

-u : Bir veya daha fazla sayıdaki dosyayı, eğer dosya arşivde yoksa veya bu dosyalarda bir değişiklik yapılmışsa,arşivin sonuna ekler.
Not:-r ve -u seçenekleri hiçbir teyp cihazı için geçerli değildir.Çünkü bu cihazlar teypin sonuna bilgi eklenmesine izin vermezler.

-t : Arşivdeki görünüş sırasına göre dosyaları listeler.(Dosyalar birden fazla listelenebilir.)

-x : Bir veya birden fazla sayıdaki dosyayı arşivden çıkarıp alır. Eğer dosyayı belirtmemişseniz, tar bütün dosyaları arşivden çıkarır. Bir arşivde aynı dosyadan birkaç kopya olduğu zaman çıkarılan son kopya önceki kopyaların üzerine yazılır.
Eğer çıkarılan dosya sistemde yoksa, dosya oluşturulur.
Eğer uygun hakkınız varsa, tar komutu bütün dosyaları ve dizinleri aynı sahipleri ve grup ID'leri ile birlikte ortaya çıkarır. Eğer yoksa, dosyalar ve dizinler sizin sahip olduğunuz ID ile ortaya çıkar.

Seçimli seçenekler:

-b Blocks : Her kayda,512KB'lık blok sayısını belirtir.Teyp kayıtlarına uygun olarak ilk varsayılan(default) da maksimum da 20'dir.Kayıt boşluklarına göre, büyük blok faktörleriyle yazılan teypler,her kayıtta 1 blok olan teyplerden daha çok veri tutarlar. (-x veya -t seçeneklerinde)Teypler okunduğu zaman otomatik olarak blok genişliği belirlenir.Arşivler -u ve -r fonksiyonlarıyla günlendiği zaman, ortaya çıkan kayıt genişliği kullanılır.tar komutu sadece -c seçeneği ile yeni arşiv yaratırken belirtilen [Blocks] parametresini kullanarak arşivleri yazar. -f seçenekli sıradan dosyaların çıktısı için,disk bloklarının genişliğine uyan bloklama faktörünü kullanarak diskte boş yer koruyabilirsiniz. (Mesela 2048 byte disk bloğu için -b4 seçeneği kullanılabilir.)

-C Directory : [Directory] değişkeninde belirtilen dizini cd komutuna parametre olarak alır ve uygular.tar,-C seçeneğini kullanarak, farklı dizinler altındaki dosyaların arşivlenmesine izin verir. -C seçeneği, diğer bütün seçeneklerden önce bulunmalıdır ve verilen dosya isimlerinin listesinde görünebilir.

-d : Normal olarak tar komutu özel dosyaları arşivlemeyecektir. Arşive -d seçeneneği ile yazıldıgında,tar,-x seçeneği ile birlikte boş dizinleri,özel dosyaları ve FIFO piped işlemini ortaya çıkarmayı mümkün kılar.
Not:Herkes özel dosya arşivleyebildiği halde,sadece root kullanıcı yetkilerine sahip olan kullanicilar bu dosyalari bir arşivden çıkarıp alabilir.

-F : Dosyanın tipini arşivlemeden önce kontrol eder.SCCS, RCS, core, errs, a.out isimli dosyalar ve .o (nokta o) ile biten dosyalar arşivlenmez.

-f Archive : [Archive] değişkenini yazılan ya da okunan arşiv olarak kullanır.Bu seçenek belirtilmediği zaman tar, /dev/rmt0 formlu dosya adını sistem-bağımlı ilk varsayılan(default) olarak kullanır.
Eğer [Archive] değişkeni -(eksi) işareti ise, tar standart çıktıya yazar veya standart girdiden okur. Eğer standart çıktıya yazılırsa -c seçeneği kullanılmalıdır.

-h : tar komutunun sembolik linkleri, normal dosya veya dizinler gibi izlemesini sağlar.Normalde tar komutu sembolik linkleri içermez.

-i : Header checksum hatalarını atlar. tar komutu arşivdeki her dosya için bir checksum içeren file header yazar.Bu seçenek belirtilmediği zaman sistem; header bloklarının içeriğini, checksum'ları yeniden hesaplayarak doğruluğunu saptar ve bir uyuşmazlık doğduğu zaman bir "dizin checksum hatası" ile durur. Bu seçenek belirtildiği zaman tar komutu hatayı kaydeder ve geçerli bir header blok bulana kadar ilerisini tarar.
(Bu, birden fazla parcaya ayrilmis tar dosyalarinin herhangi birinin bozuk olmasi durumunda, sonrakilerin açılmasını saglar.)

-L InputList : [InputList]'te listelenen dosyaları ve dizinleri arşive yazar.[InputList] değişkenindeki dizinler recursive olarak görülmezler.[InputList] değişkenindeki dizinler için,tar,arşive sadece dizini yazar;dizinin içindeki dosyaları ve altdizinleri yazmaz. Arşivlenme sırası olarak ilk önce komut satırındakiler daha sonra [InputList] değişkenindekiler gelir.Bu komut satırındaki dosya ve dizinler dallanmış olarak görünmezler.

-m : Dosyalarin tarihi, arsivden çıkarıldıkları tarih olarak değiştirilir.Ön tanımlı (default) durum, dosyaların arşivlendiği tarihlerin korunması yönündedir.

-o : tar komutunun eski versiyonlarıyla uyumunu sağlar. Bu seçenek okumada kullanıldığı zaman,çıkarılıp alınan dosyayı arşivdekiler yerine,programı çalıştıran kullanıcının UID ve GID'sini taşır.Bu sıradan kullanıcı için olan default davranışıdır.

-s : Eğer tar komutu iki dosyayı bağlama girişiminde (sıradan link) başarısız olmuşsa -s seçeneği ile sembolik link oluşturmaya çalışır.

-S Blocksb : Teyp bloklama faktörlerinden bağımsız olarak (ilk formatta) her hacim için 512KB sayısını belirtir.

-S Feet : Bu formu kullanarak teypin genişliğinin kaç feet olduğunu belirtebilirsiniz. (tar komutu, yoğunluğu default olarak kabul eder.)

-S Feet@Density : Bu form ise hem teyp uzunluğunu hem de teyp yoğunluğunu belirtmenize izin verir.(Mesela 600 feet teyp ve 8000 bpi yoğunluğu olan 4 track, 1/4 inch teyp sürücüsü -S Feet@Density kullanarak şöyle ifade edilir;
-S 2400@8000 (600 feet ile 4 track çarpılır.)

-v : İşleme giren dosya adlarını listeler.-t seçeneği ile -v, dosya genişliğini,son değişim zamanını, UID,GID haklarını içeren teyp bilgilerini ayrıntılı olarak verir.

-w : Dosya adını izleyen işlemi görüntüler ve kullanıcının onayını bekler.Eğer karşılık doğrulayıcıysa işlemi yapar;değilse dosyayı atlar.

Örnekler

Not: Aşağıdaki örneklerde v seçeneğini kullanmamızın nedeni arşiv ve arşiv içindeki dosyalar

     hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek içindir.

1.Örneğin elimizde sec.html, komut.html adında iki html dosyası bulunsun.Bunları html.tar

  adlı dosyayı oluşturup bu arşiv dosyasında saklamak için ;

               $ tar -cvf html.tar sec.html komut.html

               a sec.html 1 blocks.

               a komut.html 1 blocks.

2.Şimdi de "lost" adlı bir dizini find.tar dosyasına arşivleyelim.

               $ tar -cvf find.tar lost

               a lost

               a lost/html1

               a lost/html1/first.html 1 blocks.

               a lost/html2

               a lost/html2/second.html 1 blocks.

Görüldüğü gibi "lost" içindeki alt dizinler ve dosyalar da arşive dahil edilmiştir.

3.Oluşturulan html.tar arşiv dosyasının içindekileri ayrıntılı bir şekilde görmek için;

               $ tar -tvf html.tar

        -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:04 1999 sec.html

               -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:14 1999 komut.html

4.Eğer oluşturulan arşiv dosyasında "belirli" bir veya birkaç dosya hakkında ayrıntılı bilgi

  görmek için;

               $ tar -tvf html.tar sec.html

               -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:04 1999 sec.html

5.Daha önceden oluşturulmuş html.tar arşivimize ornek.html dosyasını eklemek için;

               $ tar -rvf html.tar ornek.html

               a ornek.html 1 blocks.

6.Şimdi de komut.html dosyasını değiştirip kaydedelim.Yeni oluşturulan komut.html dosyası

  65 byte, eskisi ise 34 byte'tır. (65 Jan 09 16:11 komut.html)

 Daha önceden oluşturulmuş html.tar arşivinin içindekiler;

               $ tar -tvf html.tar

               -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:04 1999 sec.html

        -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:14 1999 komut.html

               -rw-r----- 6274 6075      10 Jan 09 15:53:19 1999 ornek.html

 Son olarak kaydedilmiş olan komut.html dosyasının html.tar arşivindeki eski dosya ile

 değiştirilmesi;

 $ tar -uvf html.tar komut.html

 Değiştirilmiş şekildeki html.tar arşivi;

               $ tar -tvf html.tar

               -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:04 1999 sec.html

        -rw-r----- 6274 6075      13 Jan 08 14:50:14 1999 komut.html

               -rw-r----- 6274 6075      10 Jan 09 15:53:19 1999 ornek.html

               -rw-r----- 6274 6075      65 Jan 09 16:11:55 1999 komut.html <--Eklenen

 değiştirilmiş şekildeki html.tar arşivinin içindeki komut.html dosyasını açarsak;

               $ tar -xf html.tar komut.html

 Son olarak elimizde bulunan 34 byte'lık komut.html dosyasının üzerine 65 byte'lık komut.html

 dosyası yazılmıştır.Bunu "ls -l" komutu ile görebiliriz.

               $ ls -l

               total 512

               -rw-------   1 bbm903   obbm         143 Nov 26 13:59 #pico16830#

               -rw-r--r--   1 bbm903   obbm         353 Dec 18 14:39 dead.letter

               -rw-r--r--   1 bbm903   obbm       10240 Jan 10 13:40 html.tar

               -rw-r-----   1 bbm903   obbm          65 Jan 09 16:11 komut.html <--

               drwx------   2 bbm903   obbm         512 Jan 09 15:28 mail

               -rw-------   1 bbm903   obbm      180491 Jan 10 12:32 mbox

               drwxr-xr-x   8 bbm903   obbm         512 Jan 06 15:27 public_html

7.Eğer Jan 10 14:14 tarihinde "$tar -xmf html.tar komut.html" komutunu yazarsak buradaki m

  seçeneği komut.html dosyasının tarihini, bu komutu yazdığımız tarih olarak değiştirecektir.

               $ ls -l

               total 512

               -rw-------   1 bbm903   obbm         143 Nov 26 13:59 #pico16830#

               -rw-r--r--   1 bbm903   obbm         353 Dec 18 14:39 dead.letter

               -rw-r--r--   1 bbm903   obbm       10240 Jan 10 13:40 html.tar

               -rw-r-----   1 bbm903   obbm          65 Jan 10 14:14 komut.html <--Zamana dikkat!

               drwx------   2 bbm903   obbm         512 Jan 09 15:28 mail

               -rw-------   1 bbm903   obbm      182369 Jan 10 14:10 mbox

               drwxr-xr-x   8 bbm903   obbm         512 Jan 06 15:27 public_html

  Görüldüğü gibi komut.html dosyasının değişim zamanı,onu arşivden çıkarttığımız zaman olarak

  değişti.

8.Eğer dosyaları -w seçeneği ile Command.tar dosyası olarak arşivlersek;

               $ tar -cwf Commands.tar connect.wav

               Archive connect.wav? y

 Bu soruya olumlu yanıt verirsek dosya arşivlenir.Oluşturulmuş olan arşivin içindekilerin

 görmek için;

               $ tar -tvf Commands.tar

               -rw-r----- 6274 6075   14354 Jan 08 17:21:46 1999 connect.wav

Bu arşive -r ile bir dosya daha eklemek istersek de bize tekrar soru soracaktır;

               $ tar -rwf Commands.tar error.wav

               Archive error.wav? n

Bu soruya olumsuz yanıt verirsek dosya arşivlenmez.Bunu görmek için;

               $ tar -tvf Commands.tar

               -rw-r----- 6274 6075   14354 Jan 08 17:21:46 1999 connect.wav

  Not:tar komutu ile birlikte kullanılan w seçeneğinden sonra v seçeneğini de kullanırsak

      işlemlerin ayrıntısını da görebiliriz.

9.lost ve public_html/images adında iki ayrı dizindeki dosyaların mix.tar adı altında

  arşivlenmesi için;

               $ tar -cvf mix.tar -C lost TAR.TXT -C ../public_html/images stonebg.gif

               a TAR.TXT 24 blocks.

               a stonebg.gif 7 blocks.

10.Normalde F seçeneğini kullanmadan happy.o dosyasını arşivleyebiliriz.

               $ tar -cvf peace.tar happy.o sec.html

               a happy.o 1 blocks.

               a sec.html 1 blocks.

  Burada ise tar komutunu F seçeneği ile kullandığımız için happy.o dosyası arşive ilave

  edilmez.(sec.html dosyasının uzantısı ".o" olmadığından dolayı ilave edilir.)

               $ tar -cvFf peace.tar happy.o sec.html

               a sec.html 1 blocks.

İlgili Komutlar

cat ls

Hazırlayanlar :Onur Yönsel

               Mert Çalışkan

Komut:

Bu komut, bir ifadenin mantiksal degerinin alacagi,"dogru","yanliş" durumlarina gore, ozellikle dongu komutlarini kontrol etmek uzere kullanilir.

Secenekler

"Test" komutu ile birlikte koşullari belirlemek uzere kullanilabilcek argumanlarin bazilari şunlardir:

-r dosya : Belirlenen dosya mevcut ise ve kullanici tarafindan
okunabilir durumda ise, "dogru".

-w dosya : Dosya mevcut ise ve kullanici tarafindan yazilabilir ozelliklere sahip ise "dogru"

-x dosya : Dosya mevcut ise ve caliştirilabilirse "dogru"

-s dosya : Dosya mevcut ise ve ici dolu ise "dogru"

-d dosya : Eger dosya bir dizin ise "dogru"

-f dosya : Mevcut dosya siradan bir dosya ise "dogru"

-p dosya : Dosya mevcut ise ve bir "pipe" dosyasi ise "dogru"

-z dizgi : Dizginin uzunlugu 0 ise "dogru"

-n dizgi : Dizginin uzunlugu 0'dan farkli ise "dogru"

d1=d2 : Iki dizgi(d1 ve d2) birbirine ozdeş ise "dogru"

d1!=d2 : Iki dizgi(d1 ve d2) birbirine ozdeş degılse "dogru"

d1 : Eger d1 dizgisi bos degilse "dogru"

n1 -eq n2 : n1 ve n2 tamsayilari matematiksel olarak birbirine esit ise "dogru"

Yukarida anlatilan kontrolleri mantiksal işlecleri kullanarak birleştirmek olasidir. Bu mantiksal işlecler aşagida verilmiştir.

İşlec	Anlami
!	Degil
-a	ve
-o	veya

Ornekler

Bu ornekte "deneme.c" adli dosyanin okunabilirligini sinayacagiz.

               $ if test -r deneme.c

               >then echo"readable"

               >else cd public_html

>fi

               readable

$_

Bu ornekte "deneme.c" adli dosyanin caliştirilabilirligini sinayacagiz.

               $ if test -x deneme.c

               >then echo"executable"

               >else cd public_html

>fi

               executable

$_

Bu ornekte "deneme.c" adli dosyanin dizin olup olmadigini sinayacagiz.

               $ if test -d deneme.c

               >then echo"This is a directory"

               >else echo "This is not a directory"

>fi

                This is not a directory

$_

Bu ornekte bir dizginin uzunlugunun 0 'dan farkli olup olmadigini sinayacagiz.

               $ if test -n "Muhit"

               >then echo "Non zero"

               >else echo "Zero"

>fi

               Non zero

$_

  
Hazirlayan :Muhit PAKSOY

Komut:
umount: Mount edilmis bir kutuk sistemini,bilgisayarin /kutuk sisteminden ayirmak icin kullanilir.(Bu is genellikle disket ve
CD 'ler icin anlamlidir.) Genel olarak soz dizimi asagidaki gibidir.

{umount | unmount} [-f] [-a] | [all | allr | Device | Directory | File | FileSystem | -n Node | -t Type ]

Secenekler:
-a :Mount edilmis tum kutuk sistemlerini unmount eder.(baglantilarini keser)
all :Mount edilmis tum kutuk sistemlerini unmount eder.(baglantilarini keser)
allr :Bilgisayara disaridan mount edilmis tum kutuk sistemlerini unmount eder.(baglantilarini keser)
Disaridan mount edilmis seyler device,directory,file ve filesystem parametrelerini de kapsar.Dolayisiyla
allr komutu tum bu mount edilmis seylerinde boglantisini keser;unmount eder.
-n node :Bilgisayara disaridan mount edilmis diger bir bilgisayarin(node A) tum baglantilarini keser;unmount eder.
-t type :Tipi type olan tum kutuk ve kutuk sistemlerini unmount eder;baglantilarini keser.

Ornekler:

          $ umount -a | all

Mount edilmis tum kutuk sistemlerini unmount eder.

          $ umount allr

Bilgisayara disaridan mount edilmis tum kutuk ve kutuk sistemlerini

unmount eder.

          $ umount -n nodeA

A bilgisayarindan mount edilmis tum kutuk ve kutuk sistemlerini unmount

eder.

          $ umount -t test

Bilgisayara tipi test olarak mount edilmis tum kutuk ve kutuk sistemlerini

unmount eder.

          $ mount -r -t hsfs /dev/sr  /cdrom

Komutuyla mount edilmis bir CD'yi unmount etmek icin:

          $ umount /dev/sr0

         veya

          $ umount /cdrom

komutlari kullanilabilir.

          $ mount -r -t pcfs /dev/fd0 /disket

komutuyla mount edilmis bir disketi unmount etmek icin:

          $ umount /disket

         veya

          $ umount /dev/fd0

komutlari kullanilabilir.

Ilgili Komutlar :
mount

icindekiler &onceki sonraki

Hazirlayanlar: Eyup Siramkaya & Abdulkadir Kara

Komut

uname İşletim sistemi hakkında bilgi verir.

Seçenekler

  -m : Makinanın donanım adını verir.

  -n : Nodename ' i yazar.Nodename sistemin network iletişimi

       için kullanılan adıdır.

  -r : Print the operating system release.

  -s : Sistem ismini yazar.

  -v : İşletim sisteminin versiyonunu yazar.

  -a : Yukarıdaki bilgilerin tamamını yazar.

Örnekler

  1.     $ uname -m

004210925398

  2.     $ uname -n

         lidya

  3.     $ uname -r

  4.     $ uname -s

AIX

  5.     $ uname -v

  6.     $ uname -a

         AIX lidya 2 4 004210925398

  7.     $ uname

AIX

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayan : Serdar Sultanoğlu

Vİ

• Vİ EDİTÖRÜ • Vİ PROGRAMININ ÇALIŞTIRMA BİÇİMLERİ • KAYBOLAN DOSYANIN KURTARILMASI • Vİ KOMUTLARI • DOSYANIN YAZDIRILMASI VE Vİ'DEN ÇIKIŞ • Vİ'DAN UNIX KOMUTLARINA ERİŞİM • EKRANDA GÖRÜNTÜNÜN HAREKETİ • İMLEÇİN HAREKETİ • BİLGİ GİRİŞİ • SİLME İŞLEMLERİ • BİLGİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ • KOPYALAMA İŞLEMİ • YER DEĞİŞTİRME İŞLEMİ • EN SON KOMUTUN TEKRARLANMASI • DİĞER BİR DOSYAYI OKUTMAK • BİR DOSYAYA BELİRLİ SATIRLARI KOPYALAMAK

   NOT: 1.Eğer kullanılan komut ekranda görüntülenmiyorsa < > işaretleri           arasında tanımlayacağız.Örneğin,imleç 20 satır yukarı hareket           ettirilecek ise,                       <20k>           biçiminde göstereceğiz.Bunun anlamı önce 20 rakamına,ardından           k tuşuna basılacaktır.Fakat yukarıdakilerin hiçbiri ekranda gö-           rülmeyecektir.         2.CTRL tuşu yerine (^) işaretini kullanacağız.
  Vi Editörü  Vi(visual) ex editörüne dayalı olarak geliştirilmiş,unix'te kullanılan bir metin editörüdür.  Vi ile genel anlamda iki tür işlem yapmak olasıdır:  1.Yeni bir metin dosyası yaratmak.  2.Mevcut bir dosyayı çağırarak üzerinde işlemler yapmak.
  Vi Programının Çalıştırma Biçimleri vi dosyaadı     :Vi editörü çalıştırılır.  Dosya adı Unix tarafından kabul edilebilecek özelliklere sahip olmalıdır.Vi ile çalişmadan önce bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor.Terminalin tüm yeteneklerinden yararlanmak için öncelikle terminal tipi belirlenmeli ve sisteme tanıtılmalıdır.

$ echo $ TERM :Çalışmakta olan terminalin tipini ekrana yazar. Eğer terminal tipi tanımlanmamışsa UNIX' e bunu tanımak için aşağıdaki işlemler uygulanır.Örneğin kullanılan terminal vt100 türünde ise , $ TERM=vt100 $ export TERM tanımları yapılır.
örnek: Vi editörü ile yeni bir metin oluşturmak istiyoruz.Metnin adı yazı olsun.Bu takdirde vi programı şu şekilde çaliştırılabilir: $ vi yazi ~ ~ ~ ~ "yazı" [New file] İmleç(cursor),boş ekranın sol köşedeki ilk konumunda yer alır.henüz yazılmamış satırlar ~ işaretiyle simgelenmektedir.Metin yazdıkça bu işaretler yok olur.ekranın en alt sağında ise metin kütüğünün ismi yer alır. Vi Programının Diğer Çalıştırma Biçimleri Vi editörüne çeşitli biçimlerde girmek olasıdır.Bunlardan en basiti ,yukarıda görüldüğü gibi vi ardından dosya adını kullanmak şeklindedir. vedit dosya adı :Dosya üzerinde düzeltmeler yapılabilmesi için dosyayı açar. view dosya adı :Dosyanın sadece görüntülenmesi için dosya açılır. vi + dosya adı :Dosya yüklenir yüklenmez dosyanın en son satırına imleçin hareket etmesini sağlar. vi +n dosya adı :Dosya yüklenir yüklenmez imleçin n. satır üzerine hareket etmesini sağlar. vi +/dizgi dosya adı :Dosya çağırıldığında imleçin balirli bir dizgi üzerinde olmasını sağlar. vi + "komut" dosya adı :Dosya yüklendikten hemen sonra bir vi komutunun çalıştırılmasını sağlar. vi dosya 1 dosya 2 :Aynı anda birden fazla dosya yüklenmesini ve üzerinde işlem yapılabilmesini sağlar. :n :Dosyalar yüklendikten sonra dosyaların ardarda görüntülenmesini sağlar. vi -wn dosya adı :n. satır için ekran boyutunu ayarlar.

örnek: $ vi + yazı "yazı" isimli dosyanın enson satırına daha başlangıçta ulaşır. Eğer dosya yüklenmişse, $ vi +/hacettepe yazı imleç "yazı" isimli dosyada hacettepe dizgisi üzerine gelir.

Kaybolan Bir Dosyanın Kurtarılması Bir metin dosyası yaratılırken,bazen sistemin calışması durabilir.Örneğin elektirik kesilmesi veya terminallerinkilitlenmesi sonucund böyle bir durumla karşılaşılabilir.Bu olay sonucunda kaybolan dosyayı yeniden kurtarmak olasıdır.Çünkü Vi editör programı,dosyanın yer aldığı ara belleğin bir kopyasını oluşturarak saklamaktadır.Genellikle mail içinde bununla ilgili mesaj oluşturarak,kullacının haberdar olmasını sağlanır. vi -r dosya adı :Kaybolan bir dosyayı yeniden çağırır. vi -r :Kurtarılabilecek kayıp dosyaları listeler.

örnek:   Vi editöründe yazı isimli dosya üzerinde çalışırken elektiriklerin kesildiğini varsayalım.Sistem yeniden açıldığında,dosyanın en son durumunu kurtarmak üzere,Vi programının, $ vi -r yazi         biçimi tercih edilir.
Vi Komutları   Vi üzerinde işlemler yaparken birçok tuş kullanılmaktadır.Bunun yanı sıra ex satır editörü komutları da kullanılabilir.Komut mduna geçmek için (:) tuşuna basmak yeterlidir.Böylece ekranın en alt satırına komut kaydedilir.Örneğin,bir metni kaydetmek için önce (:) tuşuna basılır ve ardından,      :w yazı yazılarak işlem yapılır.İmleç'in komut modundan kurtularak tekrar eski yerine dönebilmesi için Ctrl ve d tuşlarına birlikte basılması gerekir.
Dosyanın Yazdırılması Ve Vi'den Çıkış  Vi komutu ile editöre girdikten ve gerekli işlemler yapıldıktan sonra dosyanın yeni biçiminin saklanması gerekir.Vi,metin kütükleri üzerinde doğrudan doğruya işlem yapmaz.Dosya program tarafından bir ara bellek(buffer) üzerine taşınarak,işlemler onun üzerinde gerçekleşir.Bu nedenle,ara bellekteki metin dosyası,orjinali üzerine kopyalanmadığı sürece herhangi bir değişiklik olmaz. :w            :Vi'dan çıkmadan önce yeni metnin yazdırılmasını sağlar.Bu komut ile                üzerinde çalışılmakta olan metin dosyası aynı isimle saklanır. :w dosya adı :Vi'dan çıkmadan önce yeni metnin yazdırılmasını sağlar.Bu komut ile üzerinde                çalışılmakta olan metin dosyası farklı isimle saklanır. :w! dosya adı :Dosya zaten mevcut ise bu komut kullanılır.  :wq!          :Vi terkedilir. :q!           :Yapılan değişiklikler gözönüne alınmadan vi terkedilir. :q            :Vi ile yaratılan dosya üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamış ise vi                terkedilir. :e!           :Bir metin dosyası Vi ara belleğine yüklendikten ve üzerinde bazı işlemler                yapıldıktan sonra,değişiklikleri gözönüne almayarak metni tekrar başlangıç                durumuna getirir.:q! ile Vi'dan çıkıp tekrar girmek suretiyle de ulaşabilir.  Vi programından çıkarken :wq komutu yerine,önce :w daha sonra :q komutları ardarda kullanılabilir.Ayrıca ZZ komutu da aynı işlemi yerine getirebilir.Fakat,metin üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamış ise ekranın en alt satırında dosya adı,satır ve karakter sayıları görüntülenmez. Yaratılan dosya,başka bir kütüğe ilave edilecek ise, w>> dosya adı :Yaratılan dosyayı başka bir kütüğe ilave eder.  Bir dosyanın tümü yerine,sadece belirli satırları yazdırılabilir.n ve m yazdırılacak satır aralığı olmak üzere, :n,mw :n,mv dosya adı :n,mw! dosya adı :n,mw>> dosya adı komutlarından biri tercih edilebilir. örnek:  Yazı isimli aşağıdaki metnin ilk defa yaratıldığını varsayalım.Bu metni saklayarak çıkmak amacıyla,  :wq komutu kullanılır.  UNIX System 1983 Ocak ayında duyuruldu ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. ~ ~ "yazı"[New file] 2 lines,118 characters  Vi terkedildikten sonra,ekranın en alt satırında yeni kütüğün kaç satır ve karakterden oluştuğu görüntülenir.  Bu saklama işlemi gerçekleşmeden elektirikler kesildiğini varsayalım.Sistem yeniden açıldığında,üzerinde çalışılan kütüğe ulaşmak için,Vi programının, $ vi -r yazı biçimi kullanılır. örnek:  Vi ile mevcut bir dosyayı cağırıp üzerinde birtakım işlemler yaptıktan sonra,başka isimle saklamak istiyoruz.Bu durumda dosyanın ilk hali bozulmayacaktır.Vi programı, $ vi yazı şeklinde çalıştırıldığında yazı isimli dosya editörün ara belleğine yüklenir.Değişikliklerden sonra başka bir isimle saklamak için ,önce (:) tu- şuna basarak komut düzeyine geçilir ve  :w yaz1 komutu ile "yaz1" isimli dosyaya yaratılır.Ardından,  :q! ile editör terkedilir.Bu iki işlem yerine,  :wq! yaz1 biçimide kullanılabilir.
Vi'dan Unix Komutlarına Erişim  Vi'da çalışırken editörden çıkmadan,gerektiğinde UNIX kabuğuna ulaşarak onun komutlarını kullanmak olasıdır.Bu iki şekilde olabilir:  1.:sh  2.:! UNIX KOMUT   ile olabilir. :!!       :En son UNIX komutunu çalıştırmak üzere kullanılır.  UNIX komut yorumlayıcısına :sh ile erişip işlemler tamamlandıktan sonra,tekrar vi içine dönebilmek için ctrl ve d tuşlarına basılır. $ exit    :UNIX komut yorumlayıcısına :sh ile erişip işlemler tamamlandıktan sonra,tekrar vi içine dönülmesini sağlar. :r !KOMUT :UNIX komutlarına eriştikten sonra bu komutun çıktısını editör içine aktarmasını sağlar. örnek:  Yazı isimli metin üzerinde işlemler yaparken,editör dışına çıkmadan dizin listesini görüntülemek istiyoruz.Bunun için,  : !ls yazmak gerekir.Komutun hemen ardından ilgili metin listesi görüntülenir.Editör içindeki metin bu işlemden etkilenmez.Eğer,  :sh  $ ls işlemi yapılırsa yine aynı sonuç elde edilebilir.Bu işlemden sonra vi içine dönmek için ctrl ve d tuşlarına basılmalıdır. örnek:  UNIX'in date komutunu kullanarak elde edilen tarih bilgisini dosya içine aktarmak için,  :r !date komutu kullanılabilir.Yaratılan metin dosyasını hakan isimli kullanıcıya iletmek için,  :w !mail burak komutu kullanılabilir.
Ekrandaki Görüntünün Hareketi:  Vi editöründe metin dosyası bir ekrana sığmayacak ölçüde fazla satıra sahipse görüntü aşağıya veya yukarıya hareket ettirilebilir.Bu hareket satır satır olabileceği gibi,bir ekran uzunluğunda da olabilir.Hatta yarım ekran hareketi sağlamak olasıdır. <^f>(control -f tuşu) :bir ekran sonrasına doğrudan doğruya ulaşır. <^b>(control -b tuşu)  :bir ekran geri gider. <^d>                   :yarım ekran yukarı kayar. <^u>                   :yarım ekran aşağı kayar. <^e>                   :ekranı bir satır yukarı kaydırır.                   :ekranı n satır yukarı kaydırır. <^y>                   :ekranı bir satır aşağı kaydırır.                   :ekranı n satır aşağı kaydırır. örneğin 10 sayfa atlamak için <10^f> komutu kullanılır. <^g>                   : İmleçin hangi satır üzerinde olduğunu gösterir.Ekranın en alt satırında imleçin yeni konumu, satır ve tüm dosya içindeki yüzdesi olarak görüntülenir. örneğin 617 satırdan oluşan bir "yazı" isimli dosya için,imleç 229. satırdaysa  "yazı" line 229 of 617 --37%-- görüntüsü oluşur.

İmleçin Hareketi: Vi üzerinde imleçi hareket ettirmek suretiyle istenilen konumlara ulaştırabiliriz.Bunu yapmak için imleçin konumu önemlidir.Bunu yapmak için imleçin konumu önemlidir. 1)Sola Hareket: Sol hareket tuşu ve ya Geri boşluk tuşu(backspace) :İmleçi bir karakter sola kaydırır. <^h> veya <^H> :İmleçi bir karakter sola kaydırır. veya :İmleçi n karakter sola kaydırır. Benzer biçimde,sayısal değer yazıldıktan sonra geri boşluk tuşuna basılırsa,imleç belirtilen sayıda karakter üzerinden geçerek istenilen konuma kayar.Bu arada, üzerinde hareket ettiği tüm karakterleri yok eder.Bu da geri boşluk tuşunun ve tuşlarından farkıdır. <^> :İmleçi satırın boş olmayan ilk karakteri üzerine getirir. <0> :İlk karakter ister dolu,isterse boş olsun,imleçi satırın ilk karakterine getirir. örnek: UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu.(imleç o harfinin üzerinde olsun.) 5'e basıldıktan sonra <^h> veya <^H> tuşlarından birine basılırsa imleç 1 rakamının üzerine gelir.

2) Sağa Hareket: Boşluk tuşu(spacebar) veya ileri hareket tuşu:İmleçi bir karakter sağa kaydırır. :İmleçi bir karakter sağa kaydırır. :İmleçi n karakter sağa kaydırır. <$> :İmleç satırın sağ tarafındaki en son karakter üzerine gelir. :İmleç n.ci satırın sağ tarafındaki en son karakterin üzerine gelir.

örnek: UNIX System V 1983 oca ayında duyuruldu.(İmleç birinci karakter üzerinde olsun.) <32l> veya 32 sayısı ardından boşluk tuşuna basarsak imleç "duyuruldu" kelimesinin ilk d harfinin üzerine gelir.

3)Aşağı Doğru Hareket: İmleçi aşağı doğru hareket ettirmenin en kolay yolu ardarda return veya enter tuşuna basmaktır. veya :İmleç bir satır aşağı doğru gider. veya :İmleç n satır aşağı gider. :imleç n satır aşağı doğru gider.

örnek: UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu ve kullanıcıların hizmetine sunuldu. 1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.Sistem V daha öncekilere nazaran birçok ilave üstünlüğe sahiptir. İmleç birinci satırın ilk karakteri üzerinde olsun.İmleçi 3.cü satırın ilk karakteri üzerine doğrudan atlatmak için aşağıdaki işlemlerden biri yapılabilir: 1)Return veya enter tuşuna ardarda 3 kez basılır. 2)3 rakamı ardından tuşuna basılır. 3)3 rakamı ardından Ctrl ve N tuşlarına basılır. 4)3 rakamı ardından <+> tuşuna basılır.

4) Yukarı Doğru Hareket: veya <^P> :İmleç bir satır yukarı doğru hareket eder. veya :İmleç n satır yukarı doğru hareket eder. örnek: Bir önceki örnekteki metinde: İmleç 4.satırın ilk karakteri üzerinde olsun.İmleçi 3 satır yukarı doğru hareket ettirmek için <3k> veya <3-> komutu kullanılır.

5)Ekran Üzerinde İlk Ve Son Satıra Doğrudan Hareket: :İmleçi metnin birinci satırına hareket ettirir.Bu komut öncesinde sayısal bir değer kullanılırsa imleç belirtilen satır üzerine hareket eder. :İmleçi ekranın tam ortasındaki satır üzerine hareket ettirir. :İmleçi son satır üzerine hareket ettirir.Bu komuttan önce sayısal bir değer kullanı- lırsa,imleç belirtilen sayı kadar en alt satırdan itibaren yukarı doğru hareket eder. örnek: UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu ve kullanıcıların hizmetine sunuldu. 1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.Sistem V daha öncekilere nazaran birçok ilave üstünlüğe sahiptir. İmleç 5.satır üzerinde olsun. :İmleçi ilk satıra hareket ettirir. <2H> :İmleçi yukarıdan aşağıya doğru 2. satıra hareket ettirir. :İmleçi ekranın ortasına hareket ettirir. :İmleçi son satıra hareket ettirir. <2L> :İmleçi en alt satırdan itibaren 2 satır yukarıya hareket ettirir.

6)Nesnelere Göre Hareket: Satır,kelime,cümle ve paragraflar Vi içinde birer nesne olarak adlandırılmaktadır. :İmleçi satır üzerindeki bir sonraki kelimenin ilk karakteri üzerine getirir. :İmleçi satır üzerindeki bir önceki kelimenin ilk karakteri üzerine getirir. :İmleçi kelimenin son karakteri üzerine getirir. Satır üzerinde noktalama işaretleri varsa, ve komutları kullanıldığında ve her noktalama işaretine rastlandığında ilerleme işlemi sona erer.Bu tür işaretleri göz önüne almamak için yerine , yerine komutu kullanılır. :İmleçi bir sağa kaydırarak x ile belirtilen karakterin bulunmasını sağlar.Aynı işlemin ardarda yapılmasını sağlamak için <;> komutu kullanılır. :İmleçi bir sola kaydırarak x ile belirtilen karakterin bulunmasını sağlar. DİKKAT: 1)Vi içinde bir cümlenin bitim noktası ?,! veya . işaretleri yardımıyla belirlenmektedir.Bu işaretlerden biri satır ortasında kullanılıyorsa,cümleleri birbirinden ayırmak üzere işaretin hemen ardından iki boşluk bırakılması gerekmekdedir. 2)İki paragraf birbirinden en az bir boş satır yardımıyla ayrılır.Pargraların biraraya gelmesi sonucu kesimler(section) oluşur. : set kesim adı :Vi'a kesimleri tanıtır.Herhangi bir tanıtım yapılmazsa ,dosyanın tümü bir kesim olarak kabul edilir. <(> :İmleçi bir sonraki cümlenin başına getirir. <)> :İmleçi bir sonraki cümlenin son karakteri üzerine getirir. <{> :İmleçi üzerinde bulunulan paragrafın başına getirir. <}> :İmleçi üzerinde bulunulan paragrafın sonuna getirir. <[[> :İmleçi bir kesimin başlangıç noktasına hareket ettirir. <]]> :İmleçi bir kesimin sonuna hareket ettirir. NOT:Bu bölümde tanımlanan tüm komutları birden fazla ardarda tekrarlamak olasıdır.Komut kullanılmadan önce sayısal tuşlara basılmak suretiyle istenildiği miktarda çalıştırılabilir.

örnek: UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu.(imleç birinci karakter üzerinde olsun.) :İmleç "System" kelimesinin ilk harfi üzerine gelir. <4w> :İmleç "ayinda" kelimesinin ilk harfi üzerine gelir. :İmleç "ocak" kelimesinin ilk harfi üzerine gelir. :İmleç "ocak" kelimesinin son harfi üzerine gelir.

örnek: Bu sistemin Sistem III'e oranla en önemli yenilikleri arasinda vi editörünün kullanilmaya baslanmasi, 1KB bloklara sahip dosya sistemi sayilabilir.(imleç "baslanmasi" kelimesinin ilk harfi üzerinde olsun.) :imleç 1karakteri üzerine gelir.

örnek: UNIX System V 1983 ocak ayinda duyuruldu.(imleç birinci karakter üzerinde olsun.) :imleç "ocak" kelimesinin "a" karakteri üzerine gelir. <;> :imleç "ayinda" kelimesinin ilk "a" karakteri üzerine gelir. :imleç "System" kelimesinin "t" karakteri üzerine gelir.

örnek:  UNIX System V 1983 ocak ayinda duyuruldu  ve kullanicilarin hizmetine sunuldu.  1983'den bu yana bu versiyonun çesitli modelleri  gelistirildi.

  Bu sistemin Sistem 3'e oranla en önemli  yenilikleri arasinda vi editörünün kullanılmaya baslanmasi sayılabilir.

İmleç ilk karakter üzerinde olsun.
<(>  :İmleçi ikinci satirin ilk karakteri üzerine getirir.
<}>  :İmleçi bir sonraki paragrafın ilk karakteri("B") üzerine getirir.

7)Belirli Kelimelerin Bulunduğu Yere Ulaşmak: Belirli bir kelimenin ileriye doğru aranılabilmesi için önce / tuşuna basılır.Ardından aranılan kelime yazılır ve return tuşuna basılır. Kelime metin içinde varsa imleçi kelimenin ilk karakteri üzerine getirir.Eğer yoksa "Pattern not found" mesaji görüntülenir. :İleriye doğru aranilacak kelime ardarda birkaç kez aranacaksa kullanılır. Belirli bir kelimenin geriye doğru aranılabilmesi için önce ? tuşuna basılır.Ardından aranılacak kelime yazılır ve return tuşuna basılır. :Geriye doğru aranılacak kelime ardarda birkaç kez aranacaksa kullanılır. \ :Aranılacak kelimeyi tek başına arar. /aranılacak kelime/+n :İmleçin bulunduğu satır ile sonraki n satır arasında kelimeyi arar. /be.de :"be" ile baslayan ve herhangi bir karakter ardından "de" ile devam eden dizgileri arar. /A*a :"A" ile başlayip, "a" ile biten dizgileri arar. /b[aou]rn :"b" ile başlayıp "rn" ile biten ve arada "a","o" veya "u" karakterlerinden birini içeren dizgileri arar.

örnek: Bu sistemin Sistem 3'e oranla en önemli yenilikleri arasinda vi editörünün kullanılmaya başlanması,1KB bloklara sahip dosya sistemi,daha güçlü ve esnek iç iletişim yordamları, dosya sisteminin korunması ve sistem yönetimine ilişkin ek kullanim olanaklari sayılabilir. İmleç ilk karakter üzerinde olsun: /dosya (return tusuna basilir) :İmleç 4. satirda bulunan "dosya" kelimesinin ilk karakteri üzerine gelir. :İmleç 5.satırda bulunan "dosya" kelimesinin ilk karakteri üzerine gelir. ? Sistem (return tusuna basilir.):İmleç 1.satirda bulunan "Sistem" kelimesinin ilk karakteri üzerine gelir. İmleç ilk karakter üzerinde olsun: /sistem :İmleç 1. satirin ikinci kelimesinin ilk karakteri üzerine gelir. /sistem\ :İmleç 6. satirda bulunan "sistem" kelimesinin ilk karakteri
üzerine gelir.

8)Belirli Satıra Ulaşmak: <G> :İmleçi üzerinde işlemler yapılmakta olan dosyanın belirli satırlarına doğrudan ulaştırır. <nG> :İmleçi n.satir üzerine hareket ettirir.Eğer satır numarası belirtilmez ise dosyanın en son satırına ulaşılır. <"> :İmleçi komutu ile hareket ettirilmeden önceki konumuna getirir.Özellikle yanlış bir satıra atlandığında,tekrar eski konumuna gelmek için kullanılır. örnek: Bir önceki örnekteki metinde: :İmleç metinin son satirina gelir. <2G> :İmleç metinin ikinci satirina gelir. <"> :İmleç metinin son satirina geri gelir.

Bilgi Girişi:    :Vi programı çalıştırıldıktan sonra yazma işlemine başlayabilmek için önce bu komut        kullanılır.İmleçin sağ tarafından itibaren girişlere olanak sağlar.                       :Yazma işlemine satırın sonundan itibaren devam edilecekse bu komut kullanılır. <i>   :Herhangi iki karakter arasına girişler yapmak için kullanılır.Bu komut kullanıldığında        kaydedilen her karakter,sonraki karakterlerin sağa doğru kaymasına neden olur.Bu olanak        ESC tuşuna basıncaya kadar devam eder.                                                                                                                                                                           <$a> :İmleçin bulunduğu satırın sonundan itibaren yazma işlemine devam edebilmek için kullanılır.    :İmleçin bulunduğu satırın hemen altına boş satır açmak için kullanılır.    :İmleçin bulunduğu satırla üst satır arasına boş satır açmak için kullanılır. <@>, ve ya<^u> :Bir satır üzerinde yapılan girişleri silmek için bu komutlardan biri                   kullanılabilir. ve ya <#>     : komutu kullanıldıktan sonra bir karakteri yok etmek için
                                     kullanılabilir.  örnek:             $ vi yazı         :yazı isimli bir kütük oluşur                                                :birinci satırdan itibaren başlamak bu komut kullanılır. Komut ardından ilk                    satır yazılır:                   hacettepe üniversitesi, beytepe                   Satır yazıldıktan sonra return tuşuna basılırsa,imleç iknci satırın ilk                   karakteri üzerine atar.Herhangi bir devam komutu kullanmadan,doğrudan                   yazmaya devam edilerek bu satırın da yazımı tamamlanır.                   hacettepe üniversitesi,beytepe                   bilgisayar bilimleri mühendisliği..._                   * imleç ikinci satırdayken birinci satıra kampüsü kelimesini ilave etmek                   için:                    -imleç birinci satır üzerine getirilir,satırın sonundan yazmaya devam                   etmek için:                   - komutu kullanılır ve kampüsü kelimesi kaydedilir.                   hacettepe üniversitesi, beytepe kampüsü                   bilgisatar bilimleri mühendisliği...                   *imleç birinci satırdayken,ikinci satırla arasına boş bir satır oluşturmak                   için:                   - komutu kullanılır: .                 hacettepe üniversitesi,beytepe kampüsü-

                            bilgisayar bilimleri mühendisliği...                   şeklinde olur.İmleç satır sonunda iken komutu kullanılırsa aynı sonuç                   elde edilir. Aynı sonucu elde etmenin bir başka yolu da imleç iknci satır                   üzerindeyken komutunu kullanmaktır.
  örnek: *bir satır üzerinde bazı eksikliklerin olduğunu varsayalım.   unix hakkında notlar  -satır üzerinde ikinci kelime ile üçüncü arasına "kısa" kelimesi yerleştirilmek isteniyor.  Bunu sağlamak için için imleç üçüncü kelimenin ilk harfi üzerine getirilir.   komutu kullanılaraksistemin kelimesi yazılır.Sonuç:   unix hakkında kısa notlar

Silme İşlemleri: Karakterlerin silinmesi: :Komutuyla imleçin üzerinde bulunduğu karakter silinir,satırın geri kalan tüm karakterleri bir sola kayar. Birden fazla karakter silinmek isteniyorsa, komutu ard arda kullanılır.Bir diğer yol silinecek karakter sayısı ardından komutunu kullanmaktır. <dfx> :Bir satır üzerinde ilk 'x' karakterine rastlayıncaya dek,o karakter de dahil olmak üzere tüm karakterler silinir. :İmleçin üzerinde bulunduğu karaktere kadar hep sisilinir,imleçin üzerinde bulunduğu karakter silinmez. örnek: karakter silme işlemleri imleç "silme" kelimesinin ilk karakterindeyken kullanılırsa 's' harfi silinerek satır bu karakterden itibarenbir sola kayar. Sonuç: karakter ilme işlemleri Bu son durumda 3 karakteribirden silmek için, komutu kullanılırsa sonuç şu şekilde olur: karakter e işlemleri örnek: önceki örnkte ele alınan satır için, komutu kullanıldığı taktirde, ilme işlemleri elde edilir.buna karşılık komutu kullanılsaydı. silme işlemleri elde edilecekti.

Nesnelerin silinmesi: :İmleçin yer aldığı konum ile kelimenin geri kalan kısmının birlikte yok edilmesine neden olur.Ayrıca kelimenin ardındaki silinir. <db> :İmleçin bulunduğu konum ile kelimenin başlangıcı arasındaki tüm karakterler silinir. :Bu komutla n kelime silinebilir. :İmleçin bulunduğu konumdan itibaren cümlenin geri kalanını siler. :İmleç cümlenin başında ise bir önceki cümle yok edilir.Başlangıcında değilse cümlenin bulunan konuma kadar geri kalan kısımlarını siler. :Paragrafın kalan kısmını yok eder. :İmleç paragrafın başında ise bir önceki paragrafın tümü,aksi taktirde bulunulan konuma kadar paragrafın tüm karakterleri silinir. NOT:İki cümle arasında noktadan sonra en az iki boşluk,iki paragraf arasında ise en az bir boş satır olmalıdır. örnek: unix bir işletim sistemidir. İmleç işletim kelimesinin ilk karakterinde bulunmaktadır.Bu durumda komutu kullanılırsa bu kelime silinmiş olur, unix bir sistemidir. Bir önceki kelimeyi silmek üzere, Bu sistemin sistem III'e oranla en önemli yenilikleri arasında vi editörünün kullanılmaya başlanması yer almaktadır. komutu kullanılabilir, unix sistemidir.
örnek: Unix sistem V 1983 ocak ayında duyuruldu ve kullanıcıların hizmetine sunuldu. 1983' ten bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. Bu sistemin sistem III'e oranlaen önemli yenilikleri arasında vi editörünün kullanılmaya başlanması yer almaktadır. İmleç ilk karakter üzerinde bulunmakta.İlk cümleyi silmek için, komutu kullanılır.Sonuç: 1983'ten bu yana bu vrsiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. Bu sistemin sistem III'e oranla en önemli yenilikleri arasında vi editörünün kullanılmaya başlanması yer almaktadır. Eğer paragrafın tümü silinmek isteniyorsa komutu kullanılır. Sonuç: Bu sistemin sistem III'e oranlaen önemli yenilikleri arasında vi editörünün kullanılmaya başlanması yer almaktadır. şeklindedir.

Satırların silinmesi: :Mevcut bir satırın silinmesi ardından,boş bir satırın oluşması ve imleçin bu satırın başlangıcında yer almasını sağlar.

:Bir satırı yok eder.İstenirse

komutu ile birden fazla satır silinebilir.Bu amaçla

öncesinde silinecek satır sayısı da belirtilmelidir. Örneğin 8 satır silinecekse <8dd> komutu kullanılır.

    :Bu komut ile üzerinde bulunulan satır dahil olmak üzere sonraki tüm satırlar          silinebilir. <dnL>   :İmleçin üzerinde bulunduğu satır ile birlikte,dosyanın en sonundan itibaren n satıra          kadar olan tüm satırların yok edilmesine neden olur.
          :Bu komut ardından / arama komutu kullanılacak olursa,aranılan karakterin bulunduğu konum
                  ile imleçin yer aldığı konum arasındaki tüm satırlar silinir.
        :Bir satırın kalan kısmını siler.
      :Satırın kalan kısmını ve bir sonraki satırı siler.
     :İmleçin bulunduğu konumdan itibaren,bu satırda dahil olmak üzere n satırı yok eder.
       :Üzerinde bulunulan satırdahil olmak üzere dosyanın kalan tüm satırları silinebilir.
        :n sayısal bir değer olmak üzere,üzerinde bulunulan satır ile sonraki n satır silinir.
                 ile n+1 satır yok edilir.

       :Ekranda görünen tüm satırlar silinir.Geri kalan satırlar yukarı kayarak silinenlerin yerini alır.
     :İmleçin yer aldığı satır yanısıra ekranda görüntüye girentüm satırlarınyarısının silinmesine neden olur.
      :Ekranda görüntülenen dosyanın birinci satırının silinmesine neden olur.
örnek:  Unix sistem V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.  1983' ten bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. Birinci ve ikinci satırı silmek için imleç silinecek ilk satırın üzerinde iken <2dd>      komutuyla iki satır silinir,  1983' ten bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.   örnek: Dosyanın ilk satırı hariç kalan tüm satırlarını silmek için,
komutu kullanılırsa sonuç:  1983' ten bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. olur.

örnek:  Dosyanın içinde 1 rakamının rastlandığı konuma kadar olan tüm karakterleri yok etmek için,önce    komutu ve ardından  /1 komutu kullanılır.bu taktirde birinci satır:  1983 ocak ayında duyuruldu şeklini alır.

örnek: İmleç dosyanın ilk satırında ve "ocak" kelimesinin ilk harfi üzerinde olsun.İmleçin yer aldığı bu konumdan itibaren satırın geri kalan tüm karakterlerini yok etmek üzere,    komutu kullanılır.

Bilginin Değiştirilmesi:

    :Yapılan değişikliği iptal etmek amacıyla kullanılır.     :Mevcut bir karakteri değiştirmek için kullanılır.İmleç karakterin üzerine getirildikten         sonra  komutu kullanılır.Ardından karakterin yeni biçimi yazılır.Yazım modundan         çıkmak için ESC tuşuna basmak gerekir.     :Birden fazla karakter yerleştirilecek ise kullanılır.İmleç karakter üzerine         getirildikten sonra  komutu kullanılır.Ardından karakter kaydedilir.Yazım modundan         çıkmak için ESC tuşuna basmak gerekir. <~>    :Küçük harfi büyük harfe, büyük harfi küçük harfe çevirir.İmleç karakter üzerine         getirilip <~> komutu kullanılır.    :İmleçin üzerinde bulunduğu kelimenin,imleçin konumundan itibaren kalan kısmı üzerinde         değişiklikler yapılması sağlanır.    :İmleçin üzerinde bulunduğu kelimeden bir önceki kelime üzerinde değişiklikler          yapılması sağlanır. NOT    : komutu ile başlayan tüm işlemlerde,değiştirilebilecek alanların sonu $ işareti ile         sonlanmaktadır.    :Cümlenin kalan kısmının değiştirilmesine olanak sağlar.    :İmleç cümlenin başında ise bir önceki cümleyi ,aksi takdirde üzerinde bulunulan         cümlenin imleçe kadar olan kısmını değiştirme olanağı sağlar.    :Komutu paragrafın kalan kısmını değiştirir. komutu ,imleç paragrafın başında ise         bir önceki paragrafı,aksi takdirde paragrafın başından itibaren imleçin bulunduğu yere         kadar olan bölümün değiştirilmesini sağlar.     :Bu komut ile bir satırın tümüyle değiştirilmesini sağlar.Satırın sonu $ işaretiyle         görüntülendikten sonra,satır yeniden yazılır ve ESC tuşuna basılarak değiştirme işlemi         sona erdirililr.İmleçin son konumu ile $ işareti arasında kalan tüm karakterler yok         olur. komutu yanında araştırma komutu olan / ve araştırılacak ifade yazılırsa,         imleçin konumu ifadenin yer aldığı konum arasındaki ifadelerin değiştirilebilmesi sağlanır.

örnek:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu. "V" karakterini "5" olarak değiştirmek için,imleç "V" üzerine getirildikten sonra ,  komutu ardından 5 rakamı yazılmalıdır. "Duyuruldu" kelimesi yerine "ilan edildi" ifadesi yerleştirilmek istenirse,imleç kelimenin ilk harfi üzerine getirilerek, komutu kullanılarak,kelimenin sonunda $ işareti görüntülenir ve değiştirilebilecek karakterler belirlenir.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu.$ Bu durumda "ilan edildi" yazılır ve değiştirme modundan çıkmak için ESC tuşuna basılır.  UNIX System V 1983 ocak ayında ilan edildi.

~~Kopyalama İşlemi: Kopyalama işlemi  komutu ile başlatılır ve~~
ile de tamamlanır.      :Bir satırı kopyalamak için ,"yakalamak" amacıyla kullanılır.Bu komut ardından imleç          kopyalama işleminin yapılacağı konuma getirilir ve
~~komutu kulanılır.~~
     ~~:Komutu ilgili satırı imleçin bulunduğu satırın bir üstüne kopyalar.     :Belirli bir satırın kopyalama işlemi bu komut ile başlatılır.~~
~~ile işlem          sonlandırılır.     :Eğer n satır kopyalanacaksa satırların kopyasını bir yazmaç(register) üzerinde          oluşturur.~~
ile kopyalama istenilen yere yapılır. Yazmaçlar,isimlendirilerek birden fazla kullanma olanağı sağlanabilir.Bu sayade daha önce elde edilen kopyalar yok olmamış olur.Aksi takdirde,her kopyalama işlemi başladığında,bir önceki yazmaçtaki bilginin yerini alır.Yazmaçlar a'dan z'ye kadar isimlendirilebilir.    :İlgili satırın a yazmaçı üzerindeki kopyasını oluşturmak amacıyla kullanılır.Elde          edilen kopyayı belirlenen konuma yerleştirmek için,önce imleç buraya getirilir ve          ardından <"ap> veya <"aP> komutu ile kopyalanır.  komutu ile birlikte kullanılabilecek birçok komut vardır.    :İmleçin bulunduğu konumdan 'in kullanıldığı yere kadar tüm karakterleri yakalar.    :İmleçin bulunduğu konumdan 'in kullanıldığı yere kadar geriye doğru tüm          karakterleri yakalar.     :Bir sonraki kelimeyi yakalar.     :Bir sonraki kelimeyi yakalar.     :Bir önceki kelimeyi yakalar.     :Bir önceki kelimeyi yakalar.     : ile aynı işlemi yapar.Farkı, kelimenin en son karakterini dahil etmemesidir. NOT     :,, komutları noktalama işaretlerini de bir kelime olarak değerlendirir.     :İmleçin bulunduğu yerden satırın sonuna kadar olan kısmı yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan,ekranın en üst konumuna kadar olan satırları yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan,ekranın ortasına kadar olan satırları yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan ekranın en alt satırına kadar olan satırları yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan dosyanın en alt satırına kadar olan satırları yakalar.      :Araştırmanın olumlu çıktığı yere kadar olan satırları yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan cümlenin sonuna kadar olan bölümünü yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan cümlenin ters yöndeki bölümünü yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan paragrafın sonuna kadar olan bölümü yakalar.     :İmleçin bulunduğu konumdan paragrafın başlangıcına kadar olan bölümü yakalar.

örnek:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. <y> komutu kullanarak kopyalayacağımız cümleyi yakalayabiliriz.İmleçi kopyalama işleminin yapılacağı konumuna kaydırarak ,
komutu ile kopyalama işlemi sonlandırılır.Sonuç:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcılarının hizmetine sunuldu.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu. Sadece imleçin bulunduğu 1.satırı kopyalamak için,  komutu ardından,yeni konumda
komutu kullanılırsa sonuç:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine girdi.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu. İmleçin bulunduğu satır ve ardından gelen 2 satırı kopyalamak için, <2y> komutunun ardından,yeni konumda
komutu kullanılırsa sonuç:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine girdi.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine girdi.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.

örnek:  Önceki örnekte yer alan paragrafın 1. ve 3. satırlarını ayrı ayrı iki yazmaç içine kaydetmek için ,imleçi 1. satır üzerine alarak, <"ayy>   komutu ile satır a yazmaçına kaydedilir.Ardından 3.satıra hareket edilerek ,<"byy>    komutu ile satır b yazmçına kaydedilir.İmleç kopyalama yapılacak konuma getirildikten sonra <"ap> komutu ile a yazmaçı kopyalanır.İmleç istenilen yer getirildikten sonra,<"bp>    komutu ile b yazmaçı kopyalanır.Bu işlemlerin sonucu:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine girdi.  1983'ten bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.

~~UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.~~

~~Yer Değiştirme İşlemi:  Bu işlem silme komutları ve kopyalama komutlarıyla gerçekleştirilebilir.,~~

, gibi komutlarala silme işlemi yapıldığında,silinen ifadeler yazmaç üzerine kaydedilir.Bu işlemlerden sonra imleç yeni konumuna getirilerek komutu kullanılarak taşıma işi gerçekleştirilebilir.

örnek:  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi. İlk iki satırın bir başka konuma taşımak istenirse ,imleç birinci satır üzerinde üzerindeyken,önce <2dd> komutuyla bu iki satır silinir ve imleç yeni konumuna getirilerek
komutu ile buraya kaydedilir.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.

En Son Komutun Tekrarlanması:  En son kullanılan komut < . > ile yeniden kullanılabilir. örnek:  Bir önceki örnekte kullanılan
komutu bir daha kullanılmak istenirse,imleç enson satıra getirilerek < . > komutu kullanılırsa aşağıdaki görüntü oluşur.  1983'den bu yana bu versiyonun çeşitli modelleri geliştirildi.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.  UNIX System V 1983 ocak ayında duyuruldu  ve kullanıcıların hizmetine sunuldu.

Diğer Bir Dosyayı Okutmak:  Vi içinde işlemler yaparken bir başka dosyanın tümünü veya bir kısmını üzerinde çalıştığımız dosyanın içine kopyalamak olasıdır.Bunun için, :r dosya adı komutu yazılmalıdır.

örnek:  Çalışmakta olduğumuz dosyanın belirli bir konumuna şiir isimli dosya kopyalanmak istenirse,imleç istenilen konuma getirildikten sonra  :r şiir yazılmalıdır.

Bir Dosyaya Belirli Satırları Kopyalamak:  Sadece belirli satırlar bir dosyaya kopyalanacak ise, :[m][n]w dosya adı tanımı kullanılabilir.[m] ile kopyalanacak satırların başlangıcı ,[n] ile de sonu belirlenmektedir.

İçindekiler Önceki Sonraki

Hazırlayanlar: Sevil ŞEN                Ozan   KÜSMEN                Kayhan SAĞCAN

Komut

wc - Dosyada bulunan satır,kelime veya karakter sayısını gösterir.

Seçenekler

-l : Satır sayısını göster.
-w : Kelime sayısını göster.
-c : Karakter sayısını göster.

Örnekler

               $ wc index.html

          59 95 1188 index.html



               $ wc -l index.html

          59 index.html

        $ wc -w index.html

          95 index.html

        $ wc -c index.html

          1188 index.html

Hazırlayan : Cihan Ceylan

Komut

who komutu(Sistemde kimler çalışıyor?)

Sistem yöneticilerinin en sık yaptıkları işlemlerden birisi,sistemde o anda kimlerin çalıştığını saptamaktır.Bu sayede, kullanıcıların sisteme giriş zamanlarını,sistem tarihinin en son değiştiriliş tarihini, sistemin çalışma düzeyini vb. bilgileri elde edebilecektir. who komutu aşağıda gösterildiği gibi tanımlanmaktadır.Belirtilen seçenekler dışında istenirse doğrudan doğruya kullanılabilir.

who [ seçenekler ] [ isimler ]

Seçenekler

who komutunun seçenekleri şunlardır.

-u seçeneği sadece o anda sisteme bağlanmış kullanıcıları listeler.Liste içinde aşağıdaki kolonlar yer almaktadır.

name : Kullanıcının bağlantı adı.
line :/dev dizininde tanımlanan cihaz.
time : Kullanıcının sisteme bağlandığı zaman(ay,gün ve saat cinsinden).
Activity : Kullanıcının sisteme bağlandığı andan itibaren geçen süre.Eğer o sırada işlem yapıyorsa (.) işareti görüntülenir.
pid : Kullanıcı kabuğunun işlem numarası.

-T seçeneği aynen -u seçeneğinin verdiği sonuçları yaratır.Bunun dışında, terminal hattının mesajlara karşı ne durumda olduğunu da görüntüler. Eğer (+) işareti yer alıyorsa terminal mesaj kabul etmeye hazırdır. Aksi takdirde (-) işareti yer alacaktır.

-l seçeneği sistemde tanımlı, fakat henüz açılmamış terminalleri listeler.

-H seçeneği ekrana yazdırılan kolon başlıklarının da görüntülenmesine olanak sağlar.

-q seçeneği who komutunun sadece kullanıcı isimlerini listelemesini sağlar.Bu seçenek ile birlikte başka seçenekler de kullanılırsa bunlar gözönüne alınmaz.

-p seçeneği o anda aktif durumda olan ve init tarafından yaratılmış işlemleri görüntüler./etc/inittab içinde yer alan ve init tarafından çalıştırılan işlemin adı "name" başlığı altında yer almaktadır."State","line" ve "activity" alanlarının ise bir anlamı yoktur."Comment" alanı /etc/inittab dosyasından alınır.

-d seçeneği bitmiş ve init tarafından yeniden çalıştırılmayacak olan işlemleri listeler.Tamamlanmış işlemlerin nasıl sonuçlandığı hakkında bilgi sağlar.

-b Sistemin en son açılış tarihini ve zamanını görüntüler.

-r seçeneği init işleminin o andaki çalışma düzeyi hakkında bilgi sağlar.Bu sayede sistemin tek ya da çok kullacılı durumda olup olmadığı anlaşılır.

-t seçeneğis istemin saatinin yönetici tarafından en son ne zaman değiştirildiğini görüntüler.

-a seçeneği bu seçenek /etc/utmp veya verilen bir dosyayı tüm seçenekleriyle birlikte işler.

-s seçeneği sadece isim,hat ve zaman alanlarını listeler.

Ayrıca "Who am i" komutu ile kulllanıcı kendi bağlantı isminin ne olduğunu sisteme sorabilir.

Örnekler

Kullanıcı kendi bağlantı ismini öğrenmek isterse;

$ who am i

bbm883   pts/27    Jan   11 10:35 (dblab03.cs.hun.edu.tr)

$_

Sistemde kimlerin çalıştığını görmek amacıyla who komutu en basit biçimiyle kullanılabilir.

$ who

bbm883    pts/30   Jan   11 10:35    (dblab05.cs.hun.edu.tr)

bbm884    pts/27   Jan   11 13:03    (dblab03.cs.hun.edu.tr)

bbm842    pts/28   Jan   11 16:32    (dblab04.cs.hun.edu.tr)

b964655   pts/53   Jan   11 12:13    (bimpc.02.cs.hun.edu.tr)

bbm904    pts/84   Jan   11 14:56    (cr19.ee.hun.edu.tr)

$_

Birinci kolon kullanıcı ismini,ikinci kolon terminal ismini verir.Geriye kalanlar ise zaman bilgileridir. Kullanıcılar hakkında biraz daha bilgi almak için -u seçeneği kullanılır.

$ who -u

bbm883   pts/30   Jan   11 10:35    .    95224 (dblab05.cs.hun.edu.tr)

bbm884   pts/27   Jan          11 13:03    .    82042 (dblab03.cs.hun.edu.tr)

bbm842   pts/28   Jan          11 16:32    .    63243 (dblab04.cs.hun.edu.tr)

b964655   pts/53   Jan   11 12:13   0:26 84454 (bimpc.02.cs.hun.edu.tr)

bbm904   pts/84   Jan   11 14:56   2:46 88747 (cr19.ee.hun.edu.tr)

$_

Kolonları daha anlamlı kılmak amaacıyla istenirse -H seçeneği yardımıyla başlıklar yazdırılabilir.

# who -uH

Name      Line     Time            Activity Pid   Hostname

bbm883    pts/30   Jan   11 10:35    .     95224 (dblab05.cs.hun.edu.tr)

bbm884    pts/27   Jan   11 13:03    .     82042 (dblab03.cs.hun.edu.tr)

bbm842    pts/28   Jan   11 16:32    .     63243 (dblab04.cs.hun.edu.tr)

b964655   pts/53   Jan   11 12:13   0:26   8444   (bimpc.02.cs.hun.edu.tr)

bbm904    pts/84   Jan   11 14:56   2:46   88747 (cr19.ee.hun.edu.tr)

$_

Sadece kullanıcı ismi,hat ve zaman ile ilgileniliyorsa -s seçeneği tercih edilebilir.

$ who -sH

Name      Line     Time               Hostname

bbm883    pts/30   Jan   11 10:35    (dblab05.cs.hun.edu.tr)

bbm884    pts/27   Jan   11 13:03    (dblab03.cs.hun.edu.tr)

bbm842    pts/28   Jan   11 16:32    (dblab04.cs.hun.edu.tr)

b964655   pts/53   Jan   11 12:13    (bimpc.02.cs.hun.edu.tr)

bbm904    pts/84   Jan   11 14:56    (cr19.ee.hun.edu.tr)

$_

Mesaj kabul etmeye hazır olan terminaller aşağıdaki biçimde görüntülenebilir.(+) işareti bu terminallere mesaj gönderilebileceğini göstermektedir.

$ who -TH

Name    ST   LINE      TIME

bbm883 +    pts/30   Jan   11 10:35

bbm884 -    pts/27   Jan   11 13:03

bbm842 +    pts/28   Jan   11 16:32

b964655 +    pts/53   Jan   11 12:13

bbm904 -    pts/84   Jan   11 14:56

$_



$_

Sistemde çalışan kullanıcıların ismi şu şekilde görüntülenebilir.

# who -q

bbm883 bbm884 bbm842 b964655 bbm904

# users=4

#_

Sistemin en son açılış tarihi ve zamanı,

# who -b

    .             system boot Dec 26 12:23

#_

biçiminde görüntülenir. Sistemin çalışma düzeyi ise -r seçeneği yardımıyla belirlenebilir.

# who -r

    .      run-level 2   Dec 26   12:23 2 0 S

#_

etc/wtmp dosyasının içeriğini görüntülemek amacıyla yine who komutuna başvurulabilir.

$ who -a

srcmstr   -     .       Dec 26 12:24    old

   .            .       Dec 26 12:24    old

   .            .       Dec 26 12:25    old

   .            .       Dec 26 12:25    old

cron      -     .       Dec 26 12:25    old

   .            .       Dec 26 12:25    old

   .            .       Dec 26 12:25    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

uprintfd -     .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

browser   -     .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

   .            .       Dec 26 12:26    old

whodo

Hazırlayan :
BAŞAR OLGUN

who komutu(Sistemde kimler çalışıyor?)

who [ seçenekler ] [ isimler ]

Yorum Gönder

KATEGORİLER

POPÜLER DÖKÜMANLAR