Bilgisayarda gözle görülebilen,içinde ve dışında bulunan parçaların tümüne donanım adı verilir.Başka bir ifade ile donanım; bilgisayarda bulunan elektronik ve mekanik parçaların tümüdür.
Bilsayarda tüm işlemleri gerçekleştiren alti ana birim vardir.Bu birimler sirasi ile şu şekildedir:
A. GİRİŞ BİRİMİ
Bilgisaya veri girişini saglayan birimlere, giriş birimi (input device) adi verilir. Bu birimler,diş ortamdan bilgisayarin diş ortamina veri veya komut aktarilmasini saglar. En yaygin olarak kullanilan giriş birimi klâvye ve mouse’dur (Fare).B.MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ ( CPU )
Merkezi işlem birimi ( CPU -Central Processing Unit ),bilgisayarin en önemli parçasidir. Bilgisayar üzerinde yapilan tüm işlemler, bu birim tarafindan gerçekleştirilir ve denetlenir. Bu birimler genel olarak şu şekilde incelenebilir:
1. Aritmetik ve Mantık Birimi:
Bilgisayara verilen matematiksel ve karşilaştirma işlemleri bu birim tarafindan yapilir.
2.Kontrol Birimi:
Bilgisayarda yapılan tüm işlemleri kontrol eder. Giriş ve çıkış birimlerinin denetimini, bellek ile ilgili işlemleri,komutların yorumlanmasını ve bilgisayarın bir bütün olarak çalışmasını sağlar.
3. Bellek Birimi (Hafıza-Memory )
Programların üzerine yüklenip çalıştırıldığı, tüm işlemlerin yapıldığı ve bilgilrin geçici olarak saklandığı yere bellek birimi denir. Bilgisayar kapandığı anda bellekte bulunan bilgiler kaybolur. Bellek kapasitesi bilgisayarlarda farklılıklar gösterir. Bilgisayarlarda genel olarak iki çeşit bellek türü vardır.
· Rom Bellek ( Read Only Memory )
Bu bellekteki bigiler silinmez, değiştirilemez, sadece okunabilir. Bilgisayar üreticisi firmalar tarafından bu belleğe bilgiler önceden yerleştirilir. Burada, bilgisayarın açılışı ile ilgili kodlar bulunur. Bilgisayar, ilk açıldığında bu bellekteki bilgilere göre işlemlere başlar.
· Ram Bellek ( Random Access Memory )
Bilgisayardaki tüm verilern,işletim sisteminin ve programlarin çaliştirildigi yerdir. Bilgisayar kullananlar, tüm işlemlerini bu bellek üzerinde gerçekleştirirler. Bu bellege ana bellek adi verilir. Bilgisayarda çaliştirilacak program, bellek kapasitesinden büyükse, program çaliştirilamaz. Örnegin; bir yazi defterinin 100 sayfa oldugunu kabul edelim. Her sayfaya 40 satir ve bir satira da 60 karakter yazabilirsek; defterin bir sayfasina 60x40= 2400 karakter yazilabilir. Bir sayfaya 2400 karakter yazabildigimize göre 100 sayfalik bir deftere 100x2400=240.000 karakter yazabiliriz. 640 KB’lik ana bellege sahip bilgisayara, ayni anda yaklaşik 3 defter dolusu yazi girilebilir.
Bilgisayarda yer alan bellek bölümlerinin kapasitelerine göre ifade edilişi aşagidaki şekildedir.
Bellek Bölümü Kapasite Değeri ( KB )
Ana Bellek ( Base Memory ) 0 - 640
Uzatılmış Bellek ( Extended Memory ) 641 - 1024
Genişletilmiş Bellek ( Expanded Memory ) 1025’ten yukarisi
C. ÇIKIŞ BIRIMI
Bilgisayarın iç ortamında işlenmiş verileri dış ortama aktarmayı sağlayam birimlere, çıkış birimi ( Output device ) adı verilir. En çok kullanılan çıkış birimleri, ekran ve yazıcıdır.
Bazı çıkış birimleri, hem giriş hem de çıkış ünitesi olarak kullanılır. Örneğin;disk veya disket içine bilgi yazdırıldığında çıkış birimi, içerisinden bilgi alındığında ise giriş birimi olarak kabul edilir.
Bilgisayarın giriş ve çıkış birimlerinden bazıları şunlardır:
YAN ÜNİTE GİRİŞ BİRİMİ ÇIKIŞ BİRİMİKLAVYE X -
EKRAN - X
YAZICI - X
ÇİZİCİ - X
OPTİK OKUYUCU X -
MOUSE (FARE) X -
CD X -
DİSKET X X
SABİT DİSK X X
KARTUS X X
OPTİK DİSK X -
TARAYICI (SCANNER) X -
MODEM X X
D.DEPOLAMA BİRİMLERİ ( YARDIMCI BELLEK )
Ana bellekte bulunan program veya veriler,bilgisayar kapatıldığı zaman veya anî elektrik kesilmesinde silinir. Bu nedenle, sonradan kullanılabilmeleri için verilerin saklanmasına ihtiyaç duyulur. Bu amaçla bilgisayarda yardımcı bellek birimleri kullanılır. Yardımcı bellek birimleri, programların veya verilerin depolandığı manyetik ortamlardır. Yaygın olarak kullanılan yardımcı bellek birimleri; disk, disket veya Cd-rom’lardır.
BİLGİSAYARIN ANA VE EK DONANIMLARI
1. KLÂVYE ( KEYBOARD )
Üzerinde harf, rakam ve sembolleri içeren tuşlari bulunduran ve bunlara basildiginda ekrana görüntüleyecek, bilgisayara veri ve komut girişini saglayan birime klâvye adı verilir. Klâvye,tuşlarının diziliş sırasına göre üç tür olabilmektedir.
Q KLAVYE: İngiliz klâvyesi olarak da adlandırılır. Q harfi, klâvyenin sol başında yer alır.
F KLÂVYE: Türkçe klâvye olarak da adlandırılır. Bu klâvyede harf dizilişi, daktilolardaki gibidir.
Q TÜRKÇE KLÂVYE: Q klâvyede Türkçe Ö,Ç,Ş, I,G,Ü harfler, sag tarafa yerleştirilmiştir.
2. FARE ( MOUSE )
Mouse (fare), klâvyeden farklı olarak sadece komut girişinde kullanılır. Bilgisayar ortamında kullanılabilmesi için çalışan programın,mouse kullanımına uygun sekilde yazılmış olması gerekir.
Mouse altında yer alan bilye, mouse göstergesinin ekranda istenilen yere hareket etmesini sağlar. Mouse, üzerinde yer alan tuşlardan genellikle sol taraftaki kullanılır. Mouse,avuç içinde tutularak bilekten hareket ettirilerek kullanılır.
3. DİSKET SÜRÜCÜLER (FLOPPY DRİVERS)
Disketlerin takıldığı,disket üzerinde yazma ve okuma işlemlerinin gerçekleştirildiği elektronik ve mekanik parçalardan oluşmuş birimdir. Sürücü sayısı, isteğe bağlı olarak değişebilmektedir.
Disket Sürücü Tipleri
Sürücüye takılan diskete göre farklılık gösterir.Yaygın olarak kullanılan iki sürücü çeşidi vardır.
3.5 Disket Sürücü: 3.5 inçlik disketlerin takılabildiği sürücülerdir.
3.25 Disket Sürücü: 5.25 inçlik disketlerin takılabildiği sürücülerdir. Bu sürücüler 3.5 inçlik disket sürücülerinin yaygın olarak kullanolmasıyla birlikte, kullanımdan kalkmıştır.
· Disket (Floppy Drive )
Disket; üzerine bilgi yazılabilen manyetik ortamlardır. Bilgisayardaki verilerin bir başka bilgisayara taşınması veya yedeğinin alınması amacıyla kullanılır.Disketlerin bilgi depolama kapasitesi sınırlıdır.Diskete bilgi yazılabilir, yazılmış bilgiler silinebilir,geri alınabilir ve bilgiler üzerinde gerekli değişiklikler yapılabilir. Disketler üzerinde çalışma, sabit diske göre çok yavaştır. Yine sabit disklere göre depolama kapasiteleri düşüktür.
Diskette bulunan bilgiler, kullanıcı tarafından silinmediği veya koruma yöntemlerine uyulduğu sürece kaybolmazlar.
Boyutlarına Göre Disket Çeşitleri
Disketler sürücülerde olduğu gibi inç cinsinden iki boyutta incelenebilir.
· 5.25 İnç Disketler
Bu disketler, 5.25 inçlik disket sürücülere takılır. Günümüzde yaygın olarak kullanılmadığı gibi kapasiteleri de düşüktür. Bu disketlerin dış yüzeyi yumuşak bir malzeme ile kaplı olduğundan kolay bükülür ve çabuk bozulurlar.
· 3.5 İnç Disketler
Bu disketler, 3.5 inçlik disket sürücülere takılır. Günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. 5.25 inçlik disketlerden daha güvenilirdirler. Çünkü disketin dışı, sert plâstikten yapılmış malzeme ile kaplıdır. Bu tür disketin tek veya iki yüzü ayrı ayrı kullanılabilir. Aşağıdaki tabloda disketlerin türleri ve kapasiteleri belirtilmiştir.
DİSKET TÜRÜ KULLANIM ŞEKLİ KAPASİTESİ SEMBOLÜ3.5 inç Çift Yüzeyli /Normal 720 KB DS-DD
3.5 İnç Çift Yüzeyli/Yüksek Yoğunluklu 1.44 MB DS-HD
Sembollerin anlamları şöyledir:
DD (Double Density) : Tek yüzeyli
DS (Double Side) : Çift yüzeyli
HD (High Debsity) : yüksek yoğunluklu.
4. DİSK
Diskler, üzerine bilgi depolanabilen manyetik ortamlardır.Disklerin bilgi depolama kapasitesi disketlerden çok fazladır. Diskler, en az 40 Megabyte’tan başlayarak, Gigabyte düzeylerinde bilgi depolayabilirler. Bilgisayar içerisinde (kasası) yer alır ve disketler gibi takılıp çıkarılamaz. Bu nadenle sabit disk, hard disk (fixed disk) olarak da adlandırılır.
5. CD SÜRÜCÜLER
Bilgisayarda cd’lerin takılması ve kullanılmasını sağlayan yan ünitelerdir.Cd sürücülerin hız özelliğini belirtmek amacıyla 24x,36x gibi ifadeler kullanılır.
6. EKRAN (MONİTÖR)
Ekran,genel olarak yazım modunda 25 satır,80 sütından oluşur. Bu ölçüde bir ekrana (25x80) 2000 A harfi yazılabilir. Grafik modda ise ekranlar nokta ile ifade edilir. Bu noktaların her birine, Pixel adı verilir. Nokta sayısı ne kadar fazla olursa, görüntü o kadar net olur. Ekranlar, genellikle üç türdür.
Renkli Ekran
Tüm karakter ve grafikler renkli olarak görüntülenir. Günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Renkli ekran, grafik açısından da diğer ekran türlerinden çok üstündür.
Siyah/Beyaz Ekran
Yeşil üstüne siyah veya siyah üstüne beyaz görüntü veririler. Grafik görüntüleme özellikleri sinirlidir.
Likid Kristal Ekran
Genellikle taşinabilir ( Laptop-Notebook ) bilgisayarlarin ekranidir. Içerisinde özel bir sivi bulunan bu ekranlar, hesap makinesi ekranina benzerler.
7. YAZICI ( PRİNTER )
Bilgisayarda yer alan bilgilerin kağıda yazdırılmasını sağlayan elektronik ve mekanik parçalardan oluşmuş yan ünitedir. Piyasada birçok tür ve marka yazıcı bulunmaktadır. Karakterleri yazış şekillerine göre aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir.
Nokta Vuruşlu ( Dot Matrix ) Ya zicilar
Nokta vuruşlu yazicilar, bir satira yazdiklari karakter sayisina göre iki gruba ayrilirlar.
· 80 Sütunluk Yazıcılar
Bir satıra normalde 80 karakter yazarlar. Sıkıştırılmış olarak 132 karakter yazabilrler.
· 136 Sütunluk Yazıcılar
Bir satıra normalde 132 karakter yazarlar.Sıkıştırılmış olarak 236 karakter yazabilirler.
Bu yazıcılarda, yazma kafasında yer alan iğne ( pin ) sayısına göre yazım kalitesi değişir. İğne sayısına göre 9 ve 24 olmak üzere iki çeşittir. Nokta vuruşlu yazıcıların hız birimi CPS (Character Per Seconds ) ile ifade edilir. Hız birimi saniyede bastığı karakter sayısı ile belirtilir.
Lâzer Yazıcılar (Laser Printer )
Nokta vuruşlu yazicilara göre bu yazicilarin yazim kalitesi ve hizi mükemmeldir. Fotokopi makineleri gibi çalişirlar. Nokta vuruşlu yazicilar satir satir, lâzer yazicilar ise sayfa sayfa basim yapar. Lâzer yazicilarin hiz birimi PPM (Page Per Minute ) ile ifade edilir.Hiz birimi dakikada bastigi sayfa sayisi ile belirtilir.
Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar ( İnkjet Printer )
Karakterleri mürekkep püskürterek yazarlar. Renkli ve grafik basımında diğer yazıcılara göre daha iyi olduğu söylenebilir.
8. TARAYICI ( SCANNER )
Tarayıcının çalışması, fotokopi makinesine benzer . Resim, yazı ve harita gibi hazır metinleri bilgisayar ortamına aktarmaya yarar. Tarayıcılarda tarama yoğunluk birimi DPI ( Dots Per Inch ) ile ifade edilir.
9. ÇİZİCİ ( PLOTTER )
Yazıcılar gibi çalışırlar. Ebat olarak yazıcılardan çok büyük ve pahalıdırlar. Genellikle mimarî çizim amaçlı kullanılırlar.
10. OPTİK OKUYUCU
Yüzey üzerine optik bir gözle ışık yansıtarak okuma yaparlar. Üniversite seçme sınavı kâğıtlarının ve formlarının okunması işlemi, optik okuyucular ile gerçekleşmektedir.
Bilgisayarı Oluştıran Parçalar
Kişisel bilgisayari oluşturan parçalar şunlardir:
· Ana Kart (Motherboard )
Ana kart, bilgisayarın en önemli parçalarından biridir. Bilgisayarda bulunan bellek, genişleme yuvaları ve kartları,ram ve diğer elektronik parçaların tümü, bu kart üzerine yerleştirilir.
· Merkezî İşlem Birimi ( MİB )
Bilgisayarın içerisinde bulunan bileşik bir kartı ifade etmek amacıyla MİB, CPU ve mikro işlemci ifadeleri kullanılır. Bilgisayarda bulunan tüm elektronik parçalar ne yapacaklarına dair emirleri MİB‘den alırlar. MİB, kullanıcı tarafından verilen komutları yorumlar, komutlara uygun programları çalıştırır ve isteklerimizi yerine getirir.
Bilgisayarın, bir toplama işlemini yapabilmesi için bir dizi devreyi açıp kapatması gerekir. Bu işlemleri çok kısa sürede ve eş zamanlı olarak yapar. Bu eş zaman işlemi gerçekleştiren MİB’e bağlı bir saattir ( Kuarts Kristal ). Saatin her vuruşunda bilgisayar birçok elektriksel işlemi gerçekleştirir. Bu saatin ürettiği darbeler Mega Hertz ( Mhz ) olarak adlandıılan birimle ölçülür.
33 Mhz hıza sahip bir bilgisayarın sistem saati 1 saniyede 33.000.000 kez çalışıyor demektir. Mhz değeri büyüdükçe, bilgisayarın çalışması da hızlanacaktır.
Bir kişisel bilgisayarin hizi, mikro işlemcisinin hizina ve birim zamanda işledigi sözcük boyuna baglidir. Mikro işlemcisinin hizi ise, bir saniyede yapilan işlem sayisi ile ölçülür.
Sözcük Boyu: Sözcük boyu ise, bilgisayarın birim zamanda işleyebildiği bit sayısıdır.bu değer 8, 16 ve 32 olabilmektedir. Mikro işlemciler belirli numaralarla ifade edilirler.
· Mikro İşlemci Türleri
8080: İşlem hızı 4.77 Mhz’dir. Kontrol edildiği bellek 1 Mb’dir. 8 Bit sözcük boyunu kullanır.
80286: İşlemler 6 ile 20 Mhz oranında değişebilmektedir. 16 MİB’e kadar belleği kontrol edebilmektedir. 16 Bit sözcük boyu kullanmakta olup, çoklu işlem yapabilme yeteneği bulunmaktadır.
80366: İşlem hızı 33 Mhz’e kadar çıkabilmekte, 4 GB’a kadar ana belleği kontrol edebilmektedir. 80386 DX 32 Bit sözcük boyu, 80386 SX ise, 16 Bit sözcük boyu kullanılabilmektedir.
80486: 80386’a matematik işlemci eklenerek geliştirilmiş bir işlemcidir. Ön bellek denetleyicisine sahiptirler. 486 SX veya 486 DX olarak adlandırılırlar.
80586: En son kullanılmakta olan işlemci türüdür. Pentium olarak adlandırılırlar.Pentium Lâtince 5 anlamına gelmektedir: 60-400 Mhz arasında işlem hızı olabilmektedir.
· Bellek Kartı
Bilgisayarlarda bellek işlemlerini yapmak amaciyla ana kart üzerine yerleştirilen bellek kartlari vardir. Ana kartin üzerinde boş yuva varsa, bilgisayariniza ek bellek karti takilarak bellek kapasitesi yükseltilebilir.Bellek kartinin kapasitesi ve yükseltilebilecegi en yüksek deger, bilgisayarin hizli işlem yapmasi bakimindan önemlidir.
Örneğin, ana kart üzerinde yer alan bellek yuvalarına 4 Mb bellek kartı takılı olduğunu ve 4 adet boş bellek yuvası olduğunu farz edelim. Bilgsayarınızın bellek kapasitesini en fazla 16 Mb’a kadar yükseltebilirsiniz. 8 Mb’lik bellek kartı ile başladıysanız 4x8=32 Mb’a kadar yükseltebilirsiniz.
· Ekran Kartı
Ekrana ait işlemleri gerçekleştiren ve mikro işlemci ile ilişkisini saglayan karttir.
· Grafik Kartı
Bilgisayarda genel olarak oyun oynamak, çizim veya resim yapmak, mimarî çizimlerin yapılması amacıyla kullanılan karttır. Piyasada bulunan bazı grafik kartlarının isimleri şunlardır:
MDA ( Monochrome Display Adaptor ) ( Tek renk-720x320 Pixel)
CGA ( Color Graphic Adaptor ) (4 Renk - 400x200 Pixel)
EGA ( Enhanced Graphic Array) (16 Renk - 600x400 Pixel)
VGA (Video Graphic Adaptor) (256 Renk - 800x600 Pixel)
SVGA (Super Video Graphic Adaptor) (256 Renk - 1024x768 Pixel)
Ekran,grafik özellğinde çalışırken satır ve sütun sayısı yerine, her biri ayrı ayrı duyarlı noktalardan oluşur. Bu noktaların her birinePixel adı verilir.Nokta (Pixel) sayısı ne jadar fazla olursa ekrandaki görüntü daha net olur.
· Disket Sürcü Kontrol Kartı
Disket sürücüsünden gelen bilgiler ile mikro işlemci arasinda baglantiyi saglayan elektronik devredir.
· Disk Kontrol Kartı (Disk Varsa)
Disk sürücüsünden gelen bilgiler ile mikro işlemci arasinda baglantiyi saglayan elektronik devredir.
· Elektrik Güç Kaynağı (Power Supply)
Bilgisayarın elektrik ihtiyacını düzenleyen ve kontrol birimdir.
· Ses Kartı
Bilgisayardan seslerin daha kaliteli olarak elde edilmesini sağlayan elektronik devredir.
· Seri ve Paralel Kapı (Port) Kartı
Bilgisayarın dış ortamla bağlantısını sağlayan elektronik devredir. Bu kartın takılması ile bilgisayarda yazıcı ve haberleşme işlemleri gerçekleştirilir. Bu portlar;
Paralel Portlar LPT1, LPT2, LPT3
Seri Portlar COM1, COM2, COM3 olarak adlandırılırlar.
· Modem ve Faks Kartı
Telefon hatları ile bilgisayarlar arası haberleşmeyi sağlamak için modemler kullanılır.Son yıllarda bilgisayar üzerinden faks ve telefon haberleşmesini sağlamak amacıyla faks ve modem kartları birlaeştirilmiştir.Bu tür kartlara da faks/modem ismi verilmiştir.
Modem, telefon kablosu vasıtasıyla bilgisayar sinyallerini ses sinyallerine,ses sinyallerini bilgisayar sinyallerine çeviren alettir. Modem sözcüğü Modulation ve DEModulation kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.Modemlerde hiz birimi bps (Bit per seconds) ile ifade edilir. Bu birim saniyede iletilen bit sayisidir.Bps cinsinden standart iletişim hizlari 300,600,1200,2400,9600,14400,19200,28800,33600 ve 57600 şeklindedir.
Modemler teknik açıdan iki kısımda incelenebilir:
1. İnternal (Dahilî) Modem : Bilgisayarın içine takılır ve kart şeklindedir.
2. External (Haricî) Modem : Bilgisayara dışarıdan ilâve edilir ve kablo aracılığı ile iletişim sağlanır.
İnternete Bağlanma
İnternete bağlanabilmek için bilgisayar, telefon hattı, modem,servis hizmeti veren bir kuruluş ve kullanışlı bir program yeterlidir.
Yorum Gönder