Animasyon Nedir

Animasyon Nedir?

Animasyon, bir çok resim ve grafiğin senaryolar içerisinde hareketlendirilmesidir. Hareketlendirme işlemi bir kaç değişik yol ile gerçekleştirilebilir. En yaygın hareketlendirme yöntemi senaryolar arasında geçişler sağlanarak gerçekleştirilen hareketlendirmedir.

Bu hareketlendirme işlemi, çoğu animasyon programında sahneler peş peşe getirilerek oluşturulur. Örneğin uçan bir kuşa ait her hareket bir sahne içerisinde yer almakta ve animasyon farz edelim toplam on adet sahneden oluşuyorsa bu sahnelerin arda arda getirilmesi ile kanat çırpan bir kuş animasyonu oluşturulur.   
Yıllar boyu grafikler (resimler) üzerinde hep bir türlü bir hareketlilik gerçekleştirilmiştir. Bu hareketlendirme mantığını, en çok çizgi film yapımcıları kullanmıştır. Aslında televizyonda izlediğimiz veya video cihazına taktığımız filmlerin genel mantığı da budur. Birbiri ardına eklenmiş milyonlarca resim ve ses montajlardan ibarettir.
Bir başka hareketlendirme mantığı, metin veya grafiklerin ekranın bir yerinden başka bir yerine hareketlendirilmesidir. Bu tür hareketlerde grafik veya metin, şekil değişikliğine uğramadan sadece konum değiştirirler. Bu işlem, özel efektlerle gerçekleştirilebilir. (Temel Animasyon Mantığı ve Flash4, Yavuz Gümüştepe, s:3)    

Neden Flash Animation?

Piyasada bir çok animasyon programı mevcut, hatta 3D animasyon üzerinde bir hayli iddalı programlar var. Bu tür programlar mevcut iken, Flash animasyonlarına neden bu kadar ilgi büyük? Bu sorunun yanıtını bir iki madde ile izah etmeye çalışalım.
Dosya Boyutu: Normal disk alanında gönül rahatlığı ile çalıştırdığımız film yada diğer animasyon unsurlarını ne yazık ki web ortamında kullanmamız imkansız. Web ortamında herhangi bir video dosyası tarayıcıya yükleninceye kadar hayli bir zaman harcanır, çoğu zamanda bilgisayarın veya tarayıcının kilitlenmesine sebep olur. Aynı tür sorunlar yüksek çözünürlükte resim dosyalarının açılmasında da yaşanmaktadır.
Flash animasyonlarının tercih sebeplerinden en önemlisi web ortamında uygun, küçük dosya boyutlarını işgal etmesidir. Burada akla şöyle bir soru gelebilir; Flash dosya boyutlarını bu denli küçültmeyi nasıl sağlıyor? Flash’ın bu denli küçük dosya boyutları ile büyük işler başarmasının sırrı, programın vektörel bir taban üzerinde çalışmasından kaynaklanmaktadır. Vektörel animasyon kavramını biraz daha genişletelim;
Bilgisayar verileri bellekte veya disk alanında saklarken veriye ait değerleri dosya içerisinde tutar. Örneğin; bir bitmap resmi disk alanında saklandığında bu resme ait her nokta (pixel), noktaların yerleri, noktalara ait renkler, dosyanın boyutunu belirmektedir. Resmin çözünürlüğü arttıkça diskteki alanda o denli artacaktır. Oysaki, vektörel animasyonda verilere ait her noktanın saklanmasına gerek yoktur. Sadece koordinat düzleminde konum ve büyüklük değerlerinin tutulması yeterli olmaktadır. Bu da, Flash animasyonlarının web ortamında hızlı çalışmasını, bulunduğu ortamda az bir alan kaplamasını sağlamıştır.
Fifo (First İn First Out-İlk Giren İlk Çıkar): Flash’ın, dosyaları için kullandığı özelliği, yazıcıya ait bir özelliğe benzetebiliriz. Bilgisayarımızdan yazıcıya gönderdiğimiz metin veya grafik dosyalarını, bilgisayar hafızaya alarak yazıcının belleğine gönderir. Eğer gönderdiğimiz belge büyük ise işlerimizi hızlandırmak için yazıcıya ait olan temel bir özelliği kullanmamız fayda sağlayacaktır. Bu özellik belgenin tümünü hafızaya almadan, parça parça göndermeden ibarettir. Bu şekilde, bellek sınırları aşılmadan işimiz eskisine oranla hızlanmış olacaktır. Yani, yüz sayfalık bir belgenin tümü hafızaya alınmadan, ilk sayfamız kağıt üzerine basılmış olacak, bu arada diğer sayfalarda yüklenmeye devam edecektir.
Flash animation, bu özelliğe benzer bir özelliği kendi dosyaları için gerçekleştirmeye başarmıştır. Bu şekilde animasyonun tümü ara belleğe yüklenmeden animasyonun ilk kısımlarını gösterimi sağlanmıştır. Dolayısıyla web sitesinde yer alan uzun bir animasyonun alttan destekli bir şekilde hızlılığı sağlanmıştır. Flash bu tür bir yükleme işlemini, genellikle film içerisinde kullanılan sesler için uygular.
Motio (Hareket) ve Shape (Şekil): Animasyon tekniklerini anlatırken her karede tekrarlanan resimlerden söz etmiştik. Bu yol ile, bir animasyonu hazırlamak oldukça zor ve yorucudur. Her kare için birbirine benzer farklı şekiller çizmek gerçekten beceri isteyen bir uğraştır. Oysa ki Flash animation, bir nesnenin hareketliliği için ilk ve son karelerin durumunu değerlendirir. Arada kalan diğer kareleri eş zamanlı olarak kendisi doldurur. Bu şekilde animasyonu oluşturmak tasarımcı için daha da basite indirgenmiş olacaktır.
Grafikler arasında geçiş işlemleri için de, Flash animasyonu oldukça başarılıdır. Birbirine dönüştürülecek şekillerin sadece belirtilmesi yeterlidir. Geçiş sırasında olacak değişimi, Flash otomatik olarak kendi gerçekleştirecektir. Bu şekilde arada kalan geçiş şekillerini kendisi belirleyecektir.
Görüldüğü gibi bu iki dev özellik bile, Flash’ı diğer animasyon programlarından öncelikli kılmaya yetiyor. (Temel Animasyon Mantığı ve Flash4, Yavuz Gümüştepe, s:4,5)

FLASH’IN KURULUMU

CD’de bulunan Flash 4 Installer öğesini çift tıklanır. Böylece kuruluma başlanmış olunur. Yükleme içersindeki yönergeleri takip ederek  kurulum işlemi gerçekleştirilebilir.
Kurma işlemi başlatıldığında Flash, setup programına hoşgeldiniz ibaresi ile başlayan bir pencere açacaktır. Bu pencerede, yükleme işleminde çıkacak olası hataları önlemek için, açık programların kapatılması önerilmektedir.Next (İleri), seçeneği ile kurma işlemine devam edilir. Kurma işleminin bir sonraki adımında Flash Animation programına ait Lisans Sözleşmesi onaylanarak bir sonraki aşamaya geçilir.

Flash bundan sonraki adımlarda size klavuzluk (Şekil 2.2) edecektir.
                                   Şekil 2.2. Kurulumun Başlangıcı
Lisans Sözleşmesi kabul edildikten sonra lisansın seri numarası gelir. Seri numarasını bir yere kaydetmelisiniz. Yeniden kurmak gerektiğinde tekrar kullanılacaktır.
Kurma işlemine default (normal) değerler ile  devam edilirse Flash programı için oluşturulacak başlat menüsü program grubu Macromedia Flash 4 şeklinde olacaktır.
Flash’ın Çalıştırılması

Flash’ın kurulumunun sonunda masaüstüne kısayolunu oluşturacaktır ve başlat menüsündeki programların altına yerleşecektir. Ya masaüstünden çift tıklayarak yada programların altındaki Flash simgesine tıklayarak Flash çalıştırılır.
Flash Editörü

Flash’ın ekran görünümü oldukça kullanışlı ve kolay bir yapıya sahiptir. Seçilen her araş için sadece o araca ait özellikleri içeren diğer araçlar devreye girdiği için, kullanılmayacak diğer araçlarla kafanızın karışmaması sağlanıyor. (Flash 4, Yavuz Gümüştepe, s:15)

Şekil 2.1.  Flash’ın Genel Görünümü

Flash programına girdikten sonra çalışma yapılabilmesi için boş bir döküman açık olmaktadır. Flash’ta açılan her bir dökümana ait öğeler vardır. Bunların ayrıntılarını konular işlenirken göreceğiz. Şimdilik isimlerini verip geçiyoruz. Boş bir döküman açıldığında karşımıza bir zaman çizgisi ( Timeline ) filmimizin gösterildiği sahne (stage) ve çalışma alanı (work area) karşımıza çıkmaktadır.    (Şekil 2.1)

Oluşturacağımız animasyonda temel olarak bu öğeler kullanılmaktadır. Bunların haricinde bize yardımcı olması amacıyla paletler, kütüphaneler ve çeşitli araçlar mevcuttur. Şimdi Flash’ın temelleri işe başlayalım.

Flash’ın Temelleri

Flash’ın çalışma yapısı bilgisayar kullanıcıların alışmış olduğu şekilde dizayn edilmiştir. Flash’ın kurulumu, dosya işlemleri birçok uygulama programlarına benzerlik göstermektedir. Wındows’ta gerek kısayol, gerekse diğer dosya organizasyonlarında Flash’a uyumluluk göstermektedir.

Döküman Oluşturmak

Flash programını çalıştırdıktan sonra zaten boş bir döküman açık olacaktır. Ama biz yeni bir döküman oluşturmak istiyorsak File menüsünden New seçeneğini tıklamamız gerekir.

Değişiklikleri Kaydetmek

Boş bir dökümanın üzerinde değişiklik yaptıktan sonra kaydetmek istiyorsak File menüsünden Save seçeneği seçilmelidir. En son kaydedilen halden sonra değişiklik yapılmışsa Flash programını kapatırken değişikliklerin kaydedilmek istenildiği seçeneği karşımıza çıkacaktır. Buradan da evet dediğimizde değişiklikler kaydedilecektir. Ama her türlü oluşabilecek sorunları düşünerek bu seçeneğe gelmeden arada bir kaydetmek bilgi kaybı ihtimalini minimize edecektir.

Döküman Silmek

Oluşturulan dökümanlardan kullanılmayacaklar varsa yer kaplamaması için silinmesinde fayda vardır. Dökümanlar hangi dizine kaydedildiyse o dizinin içine gelip silinecek dökümanı işaretleyip Delete tuşuna basmamız yeterli olmaktadır.

Açık Dökümanın Kapatılması
Açık olan bir dökümanı kapatmak istiyorsak ya dökümanın sağ üst köşesinden çarpı ( kapatma) düğmesini tıklayacak yada File menüsünden Close seçeneğini seçeceğiz.

Timeline

Animasyon oluştururken en çok kullanılacak kısımdır. Animasyonların oluşturulması Timeline’ın içinde bulunan frame (kare) lerle gerçekleşir. Sahne organizasyonu da bu kısımda düzenlenir. Birden çok görüntü elde etme işlemi de Timeline’ da bulunan layer (katman) adını verdiğimiz bölümde gerçekleşmektedir.

Timeline’ın Genel Görüntüsü

Aşağıda Timeline’ın genel görünümü vardır (Şekil 2.3). Karmaşık bir yapısı olmasına rağmen ihtiyacımız olan kadarını kullanarak anlaşılması kolaylaştırılacaktır.

 

Şekil 2.3. Timeline’ın Genel Görünümü

 

Timeline’ın Kullanımı

Sahne içersinde oluşturduğumuz yada dışarıdan programa ithal ettiğimiz bir nesnenin, hareketlendirilmesini sağlayan, hareketin hangi zaman aralıklarında  gerçekleştirileceğini belirten alandır. Animasyona ait, temel hareketlendirme işlemlerinin tümü bu bölümde gerçekleştirildiği için, Flash animasyonlarının beynini oluşturur.

Bu alanda her nesnenin hareketi için farklı bir Layer (Kat) kullanılması zorunludur. Aynı zaman diliminde birden çok nesnenin hareketi bu şekilde sağlanabilir. Ayrıca hazırlanan animasyonun kaç Frame (Kare)’ den oluşacağını da bu alanda belirleyebiliriz.  Frame sayısı arttıkça animasyonun zaman boyutu ve bunun doğru orantılı olarak dosya boyutu o denli büyücektir. Bu yüzden bu alan animasyonun sunumu için oldukça önemlidir.(Yavuz Gümüştepe)

Timeline’ın sağ kısımında bulunan framelerden herhangi birine tıklanıldığında o karede bulunan içerik stage’de görünür. Eğer Timeline görünmüyorsa View menüsünden Timeline seçeneğini tıklanmalıdır. Timeline’da geçerli sahne, katman gizleme, katman kilitleme, anahat görünümü, oynatım göstergesi, kare numaraları, Onion seçenekleri,sahnelerin listesi,sembollerin listesi, katmanlar, durum çubuğu, katman ekleme, katman silme, kare görünümü menüsü, kare hızı, görünümü ortalama seçenekleri bulunur. Animasyon oluşturmaya devam ettikçe bu seçenekleri sırasıyla açıklanacaktır.

Timeline’ı Gizlemek

Timeline’ın sahnedeki görünüme engel olmaması yada başka sebeplerden dolayı gizlemek istediğimizde View menüsünden Timeline seçeneği seçilir veya klavyeden Ctrl+Alt+T tuş kombinasyonuna basılır.

2.8.4 Timeline’ın Yerini Değiştirmek

Timeline görünümü engellememesi için yerini değiştirmekte mümkündür. Bunun için timeline’ın üst kısmındaki gri yerdeyken farenin sol tuşuna basılı tutun ve istenilen yere gelinceye kadar sürükleyin.